Δευτέρα, Απριλίου 06, 2009

Κερύνεια αγαπημένη...(Σαν απάντηση στη Νοέλ Μπάξερ)

Χρόνια τώρα, ενώ έγραψα πλήθος κείμενα, δεν έγραψα τίποτα για την Κερύνεια. Τίποτα που να βγαίνει μέσα από την ψυχή μου γι' αυτή την αγαπημένη, μικρή πολιτεία, τίποτα που να πηγαίνει σε βάθος και ν' ανασκαλεύει μνήμες παλιές. Μια υποσυνείδητη ανάγκη άμυνας, μια προσπάθεια απώθησης σκέψεων που πολύ θα με πονούσαν, νομίζω πως ορθωνόταν μπροστά μου κάθε φορά που ήθελα να γράψω κάτι. Μια νοερή επιστροφή στο παρελθόν και μια έντονη αναπόληση της Κερύνειας δεν μπόρεσα ή μάλλον δεν θέλησα να κάνω ως τώρα για να αποφύγω τον πόνο που θα μου προκαλούσε.
Σήμερα όμως νιώθω πως είμαι ένοχη. Πως ένα τέτοιο λόγο της τον χρωστούσα καιρό της αγαπημένης πολιτείας κι ήρθε η ώρα να τον πω. Σκέφτομαι μόνο, όχι χωρίς θλίψη, πως δεν είναι καθόλου εύκολο, ίσως μάλιστα αδύνατο, να μεταδώσω αυτό που αισθάνομαι στους νεότερους, αυτούς που δεν γνώρισαν ποτέ ή που θυμούνται πολύ αμυδρά την Κερύνεια. Ίσως είναι καλύτερα γι' αυτούς. Καλύτερα να μην έχεις γνωρίσει ποτέ την ευτυχία παρά να τη γνωρίσεις και να τη χάσεις. Πώς να λυπηθείς άμα δεν ξέρεις τι έχασες; Μονάχα εμείς οι μεγαλύτεροι, μονάχα εμείς που τη ζήσαμε και την αγαπήσαμε μπορούμε να νιώθουμε αυτή την αβάσταχτη θλίψη από το χαμό της. Πάλι στριφογυρίζω γύρω από το θέμα μου, πάλι δεν τολμώ να τ' αγγίξω.
Είναι κι αυτός ένας ειρμός της σκέψης
ένας τρόπος ν' αρχίσεις να μιλάς
για πράγματα που ομολογείς δύσκολα
κατά τον ποιητή. Ας την αφήσω λοιπόν τη σκέψη να γυρίσει πίσω, καιρός είναι.
Σίγουρα η Κερύνεια ήταν όμορφη. Μπορεί και να είναι όμορφη ακόμα, δεν ξέρω. Πάρα πολύ συχνά ακούω γνωστούς να περιγράφουν όμορφα, μικρά λιμανάκια ελληνικών νησιών λέγοντας, για να γίνουν πιο σαφείς ή για να τονίσουν την ομορφιά τους: "Να, σαν την Κερύνεια είναι". Σαν να μη βρίσκεται άλλη περιγραφή, άλλη παρομοίωση που να αποδίδει την ομορφιά ενός τοπίου παρά μόνο το "σαν την Κερύνεια". Κι όμως τίποτε δεν είναι σαν την Κερύνεια. Ο τόπος δεν είναι μονάχα η φύση, το περιβάλλον, τα σπίτια, η θάλασσα. Ο τόπος έιναι οι άνθρωποι και τα συναισθήματά τους, τα γεγονότα που ζήσαμε εκεί, οι αναμνήσεις που μας δένουν με πρόσωπα και περιστατικά χαμένα πια για πάντα. Το Κάστρο, το λιμάνι, ο Φάρος, το Πέντε Μίλι, ο Ζέφυρος, ο Άης Γιώρκης, το Νησί, Γλυκιώτισσα δεν είναι σκέτα ονόματα κι όμορφες τοποθεσίες. Στο Ζέφυρο μαζέψαμε κυκλάμινα και τραγουδήσαμε χαρούμενα τραγούδια στις μαθητικές μας εκδρομές. Ήπιαμε ούζο και ζαλιστήκαμε στη δροσερή του βεράντα αντικρίζοντας από ψηλά τη θάλασσα. Στο Πέντε και στο Έξι μίλι μάθαμε να κολυμπούμε στις ρηχές, αμμουδερές τους ακρογιαλιές. Παίρναμε το λεωφορείο, παίρναμε τα σάντουιτς και τη χαρούμενη προσμονή του θαλάσσιου μπάνιου και ξεκινούσαμε. Πού να το ξέραμε τότε πως αυτές οι στιγμές δεν θα ξανάρχονταν, πού να το προβλέπαμε και να απολαμβάναμε πιο πολύ την ευτυχία που είχαμε...
Στον Άη-Γιώρκη περάσαμε αξέχαστα καλοκαίρια. Να ξυπνάς το πρωί και να 'ναι η θάλασσα δική σου και μόνο. Να κάνεις τον περίπατό σου το απόγευμα, να βλέπεις τον ήλιο να βυθίζεται πίσω από τον Πενταδάχτυλο και ν' απολαμβάνεις μόνο τα χρώματα και την ηρεμία, χωρίς θλίψη για τη μέρα που τελειώνει, γιατί είσαι βέβαιος πως και την άλλη μέρα θα είναι και πάλι στη θέση τους. Κι όμως ήρθε μια αυγή που δεν ήταν όλα στη θέση τους. Ήρθε ένα χάραμα που δεν μας ξύπνησε ο φλοίβος της θάλασσας, αλλά οι βόμβοι των αεροπλάνων. Τελευταία εικόνα που κρατάω μέσα μου της αγαπημένης επαρχίας οι βόμβες να πέφτουν, ο τρόμος που μας πλημμύρισε, η αγωνία κι η προσπάθεια να σωθούμε.
Πολύ συχνά όλα αυτά που συνειδητά προσπαθώ να καταπιέσω στο υποσυνείδητο για να μην τα σκέφτομαι, για να μη με πονάνε, για να μη με πληγώνουν, βρίσκουν στον ύπνο αφύλακτες τις πόρτες της ψυχής κι ανεβαίνουν και ζωντανεύουν στα όνειρα. Κάποτε περπατάω στα στενά δρομάκια της πόλης, κάποτε κόβω βόλτες στο λιμάνι, κάποτε παίρνουμε μια βάρκα και τραγουδάμε καντάδες στο σεληνόφωτο... μα το ξύπνημα με προσγειώνει στην οδυνηρή πραγματικότητα.
Θα μπορέσουν άραγε οι ξένοι που την πήραν και την κατοικούν τώρα να την αγαπήσουν όπως την αγαπήσαμε εμείς; Θα τη βλέπουν στα όνειρά τους, αν μια μέρα τη χάσουν; Θα τη γνοιαστούν όπως τη γνοιαστήκαμε εμείς; Γιατί οι δικοί μας δεσμοί δεν είναι μονάχα δεσμοί μιας γενιάς. Είναι δεσμοί που πάνε αιώνες πίσω. Παραδόσεις και θρύλοι και περιπέτειες δεμένες με την ιστορία του νησιού και τη ζωή των προγόνων μας που έζησαν, μόχθησαν και πέθαναν σ' αυτή τη γη.
Χρόνια τώρα συζητάνε οι πολιτικοί προσπαθώντας να βρουν μια λύση. Μα η απλή λογική του απλού ανθρώπου όλο απορία ρωτά: "Λύση σε τι; Να συζητήσουμε τι; Για μας είναι τόσο απλό το θέμα. Εκεί, πίσω από κείνο το βουνό, που αν απλώσεις το χέρι σου νομίζεις πως θα τ' αγγίξεις, είναι η Κερύνεια. Εκεί είναι τα σπίτια μας, είναι οι τόποι της νιότης μας, είναι η πατρίδα μας. Για μας δεν υπάρχει πρόβλημα, για να αναζητούμε τη λύση του. Εμείς κρατάμε ακόμα το κλειδί της εξώπορτας, για μας είναι όλα στην ίδια θέση, έτσι όπως τ' αφήσαμε, έτσι όπως έρχονται στα όνειρά μας και μας τυραννούν και μας γνέφουν φιλικά και μας περιμένουν".



11 σχόλια:

  1. Πολύ συγκινητικό αυτό που γράψατε. Όταν ήμουν παιδί κι άκουγα για τις μεγάλες δυνάμεις που κρατάνε στα χέρια τους τις τύχες του κόσμου μου φαινόταν κάτι στερεότυπο και πίστευα πως δεν ήταν έτσι. Όσο μεγαλώνω τόσο περισσότερο μου φαίνεται πως είναι έτσι και δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα. Προχθές σε γερμανική πόλη άκουσα έναν Τούρκο να λέει με περηφάνεια ότι είναι από τη Σμύρνη. Δεν είπα "κι εγώ", δεν είπα "και οι δικοί μου", δεν είπα τίποτα αλλά ένοιωσα μέσα μου πολλά από τα συναισθήματα που περιγράφετε σήμερα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Όλοι ταξιδεύουμε νοερά στους τόπους που χάσαμε.Εχεις τόσα πολλά να γράψεις για τη δική σου Κερύνια!!.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Διάβασα με προσοχή το κείμενο σας και στέκομαι με ιδιαίτερο σεβασμό απέναντι στα συναισθήματα σας για την χαμένη πατρίδα σας! Αλλά προσπαθώ να καταλάβω ποιά είναι η απάντηση που στέλνετε στην Νοέλ Μπάξερ. Στην "Δρυ", τον ίδιο πόνο πραγματεύθηκε κι εκείνη: να χάνεις το σπιτικό σου και την γονική σου γη επειδή μια χούφτα "ισχυρών" παίρνει αποφάσεις ερήμην σου γιατί μ΄αυτόν τον τρόπο θα γίνουν "ισχυρότεροι"! Έχω την αίσθηση ότι προβάλλετε τον θυμό σας αλλά ίσως και την ενοχή σας που τόσα χρόνια δεν μιλούσατε για την χαμένη Κερύνεια σας..σε λάθος ανθρώπους επειδή αυτοί δεν χρησιμοποίησαν ακριβώς τις λεπτομέρειες που μόνο εσείς μπορείτε να δώσετε αλλά και τα ιδιαιτέρως φορτισμένα συναισθήματα σας που ασφαλώς μόνο εσείς μπορείτε να περιγράψετε!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Έφερες αγαπητή Αναγνώστρια θύμησες παλιές αγαπημένες. Η όμορφη Κερύνεια παραμένει η ακοίμητη νοσταλγία της καρδιάς μας. Μπορεί η ξελογιάστρα μοίρα να την αποπλάνησε κι αποξεχάστηκε σ' απατηλού ονείρου το μεθύσι. Μπορεί να ντύθηκε φτιασίδια ψεύτικα και ρούχα ανατολίτικα. Όμως κατά βάθος η καρδιά της πάλλει στους ίδιους πανάρχαιους ρυμθούς. Η θάλασσα τα μεσημέρια κάτω απ' το λιοπύρι τραγουδάει τις ιστορίες τις παλιές και τα κύματα κρατώνε σεκόντο τη μελαγχολία τους απάνω στα ορφανεμένα βράχια. Το βράδυ έξω απ' τις κουρσεμένες εκκλησιές ακούγεται ο απόηχος απ' το ψαλτήρι και το φεγγάρι εστιάζει το φως του απάνω στην Άγια Τράπεζα, στο σβηστό καντήλι... Η πούλια με το πρώτο ξημέρωμα αναπολεί χαρές και πανηγύρια. Η Κερύνεια μας καρτερεί! Μας το ψιθυρίο ούριος άνεμος που στέλνει μηνύματα με τις μυρωδιές απ' την ανθισμένη λεμονιά, τα κυκλάμινα και τις άγριες ορχιδέες που στολίζουν τους κάμπους και τον Πενταδάκτυλο.
    Λέει ο Νίκος Κρανιδιώτης σ' ένα του ποίημα:
    Θάλασσα της Κερύνειας
    Διαύγεια και φως της Μεσογείου
    Έφεση για ταξίδια,
    Μνήμη και ιστορία
    Κι εφηβικοί παλμοί, δοσμένοι
    σ ένα γαλάζιο ωραίο παραμύθι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Το πόνο, το αγκάθι, το μαχαίρι το νιώθουν να είναι μόνιμα χωμένο στο κορμί, στην καρδιά, στο νου.....όλοι όσοι έζησαν, γνώρισαν, ένιωσαν την Κερύνεια...
    κι όλες τις χαμένες πατρίδες....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Ευχαριστώ όλους του φίλους που μπήκαν στον κόπο να διαβάσουν το κείμενό μου και να γράψουν τα σχόλιά τους. Αυτό που υπονοώ με το "Σαν απάντηση στη Νοέλ Μπάξερ" είναι η διαφορά μεταξύ του να γράφει κάποιος για ένα τόπο που γνωρίζει και αγαπά και του να τοποθετεί τους ήρωές του σε μια πόλη της οποίας δανείστηκε μόνο το όνομα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. θα ήθελα να πω κάτι τελευταίο και θα κλείσω τα σχόλια μου γιατί δεν έχει νόημα να επαναλαμβάνουμε τα ίδια πράγματα. Για όλους εμάς που δεν έχουν γνωρίσει και επισκεφθεί την όμορφη Κερύνεια..το βιβλίο της Νοέλ μόνο θετικά συναισθήματα μας προκάλεσε γι΄αυτή: από την ζεστασιά και την αξιοπρέπεια των ανθρώπων της αλλά από την ομοφφιά της ίδιας πόλης.
    Σας εύχομαι να είστε καλά και να περάσετε όμορφα την Πασχαλιά στην Μυτιλήνη!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Ευχαριστώ για τις ευχές, αγαπητή Vicky. Εύχομαι και σε σένα καλό Πάσχα, όπου κι αν είσαι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Μία συγνώμη ήθελα μόνον να δώ γραμμένη και να απευθύνεται προς τη Νοέλ Μπάξερ που έτσι κι αλιώς δεν συμμετείχε ποτέ σ' αυτή τη συζήτηση για να έχει ανάγκη από μια απάντηση. Ξέρω ότι άργησα πολύ να καταθέσω την άποψή μου. Όμως μετά την πρώτη ανάρτηση είχα εγώ ζητήσει συγνώμη από την Αναγνώστρια γιατί μέσα στην αγανάκτησή μου για τα όσα έγραψε για την κ. Μπάξερ, έγραψα κι εγώ σκληρές κουβέντες. Όμως το βιβλίο της Νοέλ Μπάξερ με τις χιλιάδες πωλήσεις δίνει κάθε μέρα τη δική του απάντηση στην Αναγνώστρια και σε όσους δυσκολεύονται να αποδεχθούν ότι κάποιος άλλος έκανε τη δουλειά που εκείνοι δεν έκαναν. |Ευχαριστώ την Νοέλ Μπάξερ για το υπέροχο ανάγνωσμα που μας έδωσε και για το γεγονός ότι εξυψώνει την Κυπριακή δύναμη, φιλοξενία, ανθρωπιά χρησιμοποιώντας τη διεκδικούμενή μας πόλη, τη Κερύνεια. Γιατί φίλοι μου τη Σμύρνη την αποκαλούμε αλησμόνητη πατρίδα. Η Κερύνεια όμως είναι διεκδικούμενη πατρίδα. Κι αν σταματήσουμε να γράφουμε γι αυτήν, κι αν απαγορεύσουμε σε όποιον ήθελε για θετικούς λόγους να αναφέρει έστω το όνομά της στο βιβλίο του, τότε και η Κερύνεια θα καταντήσει Αλησμόνητη. Μακάρι αυτό να μη γίνει ποτέ.
    Φιλικά
    Θεοδοσία Κοντζόγλου
    Δημοσιογράφος - ΣΚΑΙ (Αθήνα)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Μία συγνώμη ήθελα μόνον να δώ γραμμένη και να απευθύνεται προς τη Νοέλ Μπάξερ που έτσι κι αλιώς δεν συμμετείχε ποτέ σ' αυτή τη συζήτηση για να έχει ανάγκη από μια απάντηση. Ξέρω ότι άργησα πολύ να καταθέσω την άποψή μου. Όμως μετά την πρώτη ανάρτηση είχα εγώ ζητήσει συγνώμη από την Αναγνώστρια γιατί μέσα στην αγανάκτησή μου για τα όσα έγραψε για την κ. Μπάξερ, έγραψα κι εγώ σκληρές κουβέντες. Όμως το βιβλίο της Νοέλ Μπάξερ με τις χιλιάδες πωλήσεις δίνει κάθε μέρα τη δική του απάντηση στην Αναγνώστρια και σε όσους δυσκολεύονται να αποδεχθούν ότι κάποιος άλλος έκανε τη δουλειά που εκείνοι δεν έκαναν. |Ευχαριστώ την Νοέλ Μπάξερ για το υπέροχο ανάγνωσμα που μας έδωσε και για το γεγονός ότι εξυψώνει την Κυπριακή δύναμη, φιλοξενία, ανθρωπιά χρησιμοποιώντας τη διεκδικούμενή μας πόλη, τη Κερύνεια. Γιατί φίλοι μου τη Σμύρνη την αποκαλούμε αλησμόνητη πατρίδα. Η Κερύνεια όμως είναι διεκδικούμενη πατρίδα. Κι αν σταματήσουμε να γράφουμε γι αυτήν, κι αν απαγορεύσουμε σε όποιον ήθελε για θετικούς λόγους να αναφέρει έστω το όνομά της στο βιβλίο του, τότε και η Κερύνεια θα καταντήσει Αλησμόνητη. Μακάρι αυτό να μη γίνει ποτέ.
    Φιλικά
    Θεοδοσία Κοντζόγλου
    Δημοσιογράφος - ΣΚΑΙ (Αθήνα)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. ΩΣ κερυνειώτης ντρέπομαι για όσα έχετε γράψει για την ΝΟΕΛ ΜΠΑΞΕΡ.Επίσης θέλω να σας θυμίσω ότι η Κερύνεια δέχθηκε πρόσφυγες από την Μικρά Ασία και πολλοί κερυνειώτες πολέμησαν ως εθελοντές στους Βαλκανικούς πολέμους αλλά και το 1922

    ΑπάντησηΔιαγραφή