Δευτέρα, Δεκεμβρίου 03, 2012

Ο 13ος επιβάτης

Δεν ξέρω γιατί το 2012 ονομάστηκε "έτος Γιάννη Μαρή" και ένας από τους πιο ποιοτικούς εκδοτικούς οίκους, η Άγρα, ξεκίνησε μια σειρά εκδόσεων "χαμένων" κειμένων του "πατέρα" του ελληνικού στυνομικού μυθιστορήματος. Ίσως να έδωσε αφορμή μια μονογραφία που κυκλοφόρησε από τον ίδιο εκδοτικό οίκο, μια μελέτη ουσιαστικά του Ανδρέα Αποστολίδη με τίτλο "Ο κόσμος του Γιάννη Μαρή".
Ο Γιάννης Μαρής, ψευδώνυμο του Γιάννη Τσιριμώκου (1916-1979), μεσουράνησε στις δεκαετίες '50 και '60 ως συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων. Ακόμα κι αν δεν έχουμε διαβάσει κανένα από τα δεκάδες μυθιστορήματά του, είναι αδύνατο να μην έχουμε δει κάποια από τις ταινίες που γυρίστηκαν με βάση τα βιβλία του, όπως για παράδειγμα το περίφημο "Έγκλημα στο Κολωνάκι".
"Ο 13ος επιβάτης" πρωτοδημοσιεύτηκε το 1962 σε 129 συνέχειες στην εφημερίδα Απογευματινή με εικονογράφηση του Μ. Γάλλια και κυκλοφόρησε σε βιβλίο το 1971. Στον πολύ ενδιαφέροντα πρόλογο της τωρινής έκδοσης από τον Ανδρέα Αποστολίδη, εκτός από στοιχεία για το έργο του Γιάννη Μαρή, παρατίθενται ειδήσεις και γεγονότα της δεκαετίας του '60 όπως αυτά δημοσιεύονταν στην Απογευματινή, εισάγοντας έτσι τον αναγνώστη στην ατμόσφαιρα και το κλίμα μέσα στο οποίο άνθησε το αστυνομικό μυθιστόρημα του Μαρή.
Πολύ σύντομα η υπόθεση του έργου. Μια σειρά θανάτων που όλοι φαίνονται φυσιολογικοί και άσχετοι μεταξύ τους, για παράδειγμα κάποιος που απροσεξία πέφτει από το τρένο, μια κοπέλα που φαίνεται να έχει αυτοκτονήσει, κάποιος που σκοτώθηκε σε τροχαίο κ.λπ. βάζουν σε υποψία τον αστυνόμο Μπέκα, τον βασικό ντετέκτιβ του Γιάννη Μαρή, γιατί σε όλες τις περιπτώσεις   εμφανιζόταν ένας άνδρας με άσπρο κοστούμι, μουστάκι και γυαλιά.
Ο Μπέκας προσπαθεί να ανακαλύψει τι κοινό υπάρχει στους φαινομενικά άσχετους  θανάτους κι όταν το εντοπίζει προσπαθεί να προλάβει τους επόμενους φόνους που είναι σίγουρος ότι θα ακολουθήσουν. Τυπικό αστυνομικό μυθιστόρημα, με τον συγγραφέα να οδηγεί τις υποψίες του αναγνώστη σε πρόσωπο που τελικά βέβαια δεν είναι ο ένοχος.
Το μυθιστόρημα διακρίνεται για τους πολλούς, συνεχείς διαλόγους. Η περιγραφή και η αφήγηση σχεδόν απουσιάζουν εντελώς, το έργο φαίνεται έτοιμο για το θέατρο ή τον κινηματογράφο. Η διαφορά με το σύγχρονο αστυνομικό μυθιστόρημα, το οποίο εμπλέκει κοινωνικά, πολιτικά και άλλα στοιχεία είναι ότι περιορίζεται κυρίως στην αστυνομική πλοκή.
Το έργο μπορεί να προσφέρει στους πιο ηλικιωμένους αναγνώστες την αναπόληση μιας περασμένης εποχής και σ' όλους τους λάτρεις του είδους τη γνώση και την απόλαυση ενός βιβλίου αστυνομικής λογοτεχνίας που έκανε τότε τα πρώτα της βήματα στον ελληνικό χώρο..
Επιμελημένη η έκδοση της Άγρα και ως συνήθως στο πολυτονικό.

3 σχόλια:

  1. Καλή μέρα Αναγνώστρια, δύο διευκρινήσεις στη σχετική ανάρτηση: "έτος Μαρή" χαρακτηρίστηκε ανεπίσημα, λόγω των εκδόσεων (4 βιβλία και ένα διήγημα σχετικό) και των δημοσιευμάτων που τις συνόδευσαν/ σχολίασαν στον τύπο και τα μπλογκς, μαζί με την τρίτη κατά σειρά επανέκδοση τίτλων του Γιάννη Μαρή από το ΒΗΜΑ, και το σχετικό αφιέρωμα στον συγγραφέα στην εκπομπή του Β. Βασιλικού "Άξιον εστί".
    Επίσης, σχετικά με την πρωτοβουλία της "Άγρας", δεν πρόκειται για "χαμένα κείμενα" του Γ. Μαρή, αλλά για έργα που δημοσιεύτηκαν σε συνέχειες στις εφημερίδες της εποχής και δεν συμπεριλαμβάνονται στο εκδοτικό πρόγραμμα των εκδόσεων "Ατλαντίς", όπου στεγάζεται σχεδόν το σύνολο του έργου του.
    Ευχαριστώ για τη φιλοξενία, καλή συνέχεια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ευχαριστώ πολύ για τις διευκρινήσεις. Όσο αφορά το "χαμένα κείμενα" την πληροφορία άντλησα από το οπισθόφυλλο του βιβλίου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Έχεις δίκηο, έτσι αναγράφεται στο οπισθόφυλλο, είναι "χαμένα" κατά κάποιον τρόπο, αλλά όχι με την έννοια που αποδίδουμε σε έργα που δεν έχουν ανευρεθεί. Η "Άγρα" θα επανέλθει σύντομα με νέους τίτλους από έργα που δημοσιεύτηκαν σε συνέχειες στις εφημερίδες της εποχής. Ευχαριστώ και πάλι για τη φιλοξενία.

      Διαγραφή