Πέμπτη, Ιουνίου 29, 2006

ΜΙΑ ΕΚΠΟΜΠΗ

Χτες βράδυ συντόνισα μια εκπομπή στο ραδιόφωνο. Πολύ μου αρέσει το ραδιόφωνο, μου αρέσει και να ακούω εκπομπές αλλά και να...εκπέμπω. Μου αρέσουν προπάντων οι ζωντανές εκπομπές. Μιλάς, ξέρεις ότι κάποιοι σε ακούνε εκείνη τη στιγμή, δεν ξέρεις όμως ποιοι. Νιώθω κάπως σαν τους παλιούς ναυαγούς που έριχναν "μποτίλια στο πέλαγος" που λέει και ο Σεφέρης. Η χθεσινοβραδινή εκπομπή είχε τίτλο "Βιβλία για το καλοκαίρι". Αστείος τίτλος, βέβαια, για όποιον αγαπά το διάβασμα δεν υπάρχουν διαφορετικά βιβλία για κάθε εποχή, αλλά οι εμπορικοί λόγοι που τον επιβάλλουν στα έντυπα μας παρέσυραν κι εμάς στο ραδιόφωνο. Κουβεντιάσαμε ελεύθερα για ποικίλα βιβλία, πρόσφατα και παλιότερα, με την κ. Γαβριέλλα Ψωμά, φανατική αναγνώστρια, και τον κ. Δημήτρη Μπαλαούρα, διευθυντή των εκδόσεων "Πάργα". Δεν ξέρω πόσους ακροατές είχαμε, σίγουρα κάποιους που διακινούνταν στα αυτοκίνητά τους εκείνη την ώρα (7.15΄-8.30΄μ.μ.), αλλά είχαμε ΤΡΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΑ ΤΗΛΕΦΩΝΗΜΑΤΑ από ακροατές που μας άκουγαν από το σπίτι τους!! Δεν είναι και λίγο, αν σκεφτεί κανείς τα σίριαλ που προβάλλονται εκείνη την ώρα στην τηλεόραση. Ίσως να είχαμε και περισσότερους, αν οι εφημερίδες και τα άλλα έντυπα που γράφουν λεπτομερώς τα προγράμματα της τηλεόρασης, καταδέχονταν να γράψουν κάτι και για τα προγράμματα του ραδιοφώνου.

Τρίτη, Ιουνίου 27, 2006

ΜΑΡΙΑ ΚΙΟΥΡΙ

Είμαι συγκλονισμένη! Μόλις τέλειωσα το βιβλίο της Εύας Κιουρί "Μαρία Κιουρί" (Ωκεανίδα, 2005). Το διάβασα μέσα σε τρεις μέρες (555 σελίδες), δεν μπορούσα να το αφήσω. Καλύτερο από μυθιστόρημα γιατί αναφέρεται σε μια πραγματική ζωή κι όμως ενδιαφέρον σαν μυθιστόρημα. Η ζωή μιας γυναίκας γραμμένη από μια αφοσιωμένη κόρη, στηριγμένο όχι μόνο στις προσωπικές εμπειρίες της κόρης που κάποιος θα μπορούσε να αμφισβητήσει τη γνησιότητά τους, αλλά σε πλήθος επιστολές, αδιάψευστους μάρτυρες της εξαιρετικής αυτής φυσιογνωμίας. Για τρεις μέρες ταξίδευα στο παρελθόν, ζούσα στο τέλος του 19ου αι. και τις αρχές του 2οου αι., περνούσα από την κατεχόμενη από τους Ρώσους Πολωνία στο Παρίσι παρακολουθώντας τη θαυμαστή πορεία μιας κοπέλας φτωχής αλλά μεγαλωμένης σ' ένα πνευματικό περιβάλλον, της Μαρίας Κλοντόφσκα, που δέχτηκε να εργάζεται ως γκουβερνάντα για να μπορέσει να σπουδάσει πρώτα η μεγαλύτερη αδελφή κι ύστερα αυτή με τη σειρά της να βοηθήσει τη μικρότερη, που ξεκινάει να σπουδάσει στη Σορβόνη στα 24 της χρόνια (στο πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας δεν γίνονταν δεχτές γυναίκες στα 1890). Ζώντας σε μια κρύα, φτωχική σοφίτα, υποσιτιζόμενη, με χίλιες στερήσεις βαδίζει προς τ' όνειρό της. Πτυχίο φυσικής, πτυχίο μαθηματικών, η γνωριμία με ένα άλλο εξαιρετικό πνεύμα, τον Πιέρ Κιουρί, ο γάμος τους, τα κοινά όνειρα, η κοινή επιστημονική έρευνα, η χαρά της ανακάλυψης του πολωνίου και του ραδίου, το βραβείο Νόμπελ το 1903, ο απροσδόκητος θάνατος εκείνου από δυστύχημα, η άφατη θλίψη της, η συνέχιση του επιστημονικού της έργου, ακόμα ένα νόμπελ (χημείας), τι να πρωτοθαυμάσει κανείς. Ένα βιβλίο και μια ζωή που κανένα δεν μπορεί νομίζω να αφήσει ασυγκίνητο και ανεπηρέαστο. Ένα βιβλίο που θ' άξιζε να διαβαστεί από τα παραχαΐδεμένα σημερινά παιδιά της "ήσσονος προσπάθειας", από εκπαιδευτικούς-φυσικούς, από τις γυναίκες που παραπονούνται για τη θέση τους στην κοινωνία, από καθένα που έμαθε να βρίσκει την απόλαυση στο διάβασμα ενός ωραίου βιβλίου. Ωραία η μετάφραση της Παναγιώτας Πανταζή από τα Γαλλικά. Παράλειψη όμως η μη αναφορά σε ένα έστω σύντομο βιογραφικό της συγγραφέως (Εύα Κιουρί) καθώς και στην πρώτη έκδοση. Ψάχνοντας βρήκα ότι η πρώτη έκδοση έγινε το 1937 (στα Ελληνικά δεν ξέρω αν ξαναεκδόθηκε) και ότι η Εύα Κιουρί το 2005 ζούσε . Ήταν 101 χρονών! Να ζει άραγε ακόμη;

Σάββατο, Ιουνίου 24, 2006

Όταν θα πέσουν τα μαύρα

Όταν θα πέσουν τα μαύρα", της Βίβιαν Αβρααμίδου Πλουμπή. εκδ. Επιφανίου, ΛευκωσίαΑν και βραβευμένο με το κρατικό βραβείο μυθιστορήματος (Κύπρου) το βιβλίο της Πλουμπή δεν μου άρεσε. Προσχεδιασμένη κατασκευή, λες για να μάθει ο κόσμος το Βαρώσι, τους δρόμους του, τα κέντρα αναψυχής, τα έθιμά του κ.λπ. Ναι, σίγουρα υπάρχει αγάπη για τον γενέθλιο τόπο αλλά άλλο αυτό κι άλλο η λογοτεχνία και η μετουσίωση των βιωμάτων σε τέχνη. Ακόμη, πάρα πολλές οι υποσημειώσεις, αχρείαστες για μας τους Κυπρίους και ενοχλητικές, πιστεύω, για όλους τους άλλους. Οι πολιτικές θέσεις και η ερμηνεία μιας ταραγμένης για την Κύπρο εποχής μονόπλευρη, επιφανειακή.(Δες σε αντίθεση την ίδια εποχή πώς αποτυπώνεται στο μυθιστόρημα της Ήβης Μελεάγρου "Προτελευταία εποχή").Το τέλος βεβιασμένο, αδικαιολόγητο, καθόλου δεν ικανοποιεί τον αναγνώστ.Ώσπου μένουμε κλεισμένοι στον εαυτό μας και η σύγκριση είναι μόνο με τους λογοτέχνες του τόπου μας θα νομίζουμε ότι γράφουμε αριστουργήματα, ενώ δεν είναι παρά πρωτόλειες δημιουργίες. Γιατί άραγε δεν τολμούμε να ανοίξουμε τα κρατικά μας βραβεία ώστε να μπορούν να συμμετέχουν δημιουργοί απ' όλο τον ελληνισμό;

Παρασκευή, Ιουνίου 23, 2006

ΔΥΟ ΒΙΒΛΙΑ

Παρασκευή, 23 Ιουνίου 2006
Παρουσίασα σήμερα στο ραδιόφωνο το μυθιστόρημα "Στα ψέματα παίζαμε" του Δημήτρη Μίγγα (Μεταίχμιο,2005). Μου άρεσε. Πρωτότυπη ιδέα, αν και βέβαια το ποδόσφαιρο δεν είναι στις προτιμήσεις μου. Εμπλέκονται όμως τόσα άλλα θέματα, μια αναδρομή στις τελευταίες τρεις δεκαετίες που μας θυμίζουν τόσα και τόσα, τα χρόνια της δικής μας νιότης μ' αυτά των πέντε ηρώων του μυθιστορήματος. Οι πέντε φίλοι μαζεύονται κάθε τέσσερα χρόνια για να παρακολουθήσουν μαζί τον τελικό του μουντιάλ. Τα κεφάλαια του βιβλίου παίρνουν τον τίτλο τους από τη χρονολογία, ξεκινώντας από το 2002 και πηγαίνοντας πίσω ανά τετραετία φτάνουν στο 197ο, ενώ υπότιτλος είναι οι αντίπαλοι του τελικού και το σκορ. Αναπόληση, μελαγχολία, πίκρα, διαψευσμένα όνειρα, ζωές που δεν ολοκληρώθηκαν, ζωές που θα μπορούσαν να είχαν γίνει έτσι, γεγονότα που νομίζαμε συγκλονιστικά και τόσο σύντομα τα σκέπασε η λήθη...το διάβασα χωρίς διακοπή, θα ' θελα να το συζητήσω με κάποιον, αλλά ποιον; Ίσως βρω καμιά κριτική σε κανένα blog...

Πέμπτη, Ιουνίου 22, 2006

ΤΥΠΩΘΗΤΩ

Τι ωραία στιγμή όταν επιτέλους έχεις τελειώσει το γράψιμο, έχεις τελειώσει την έρευνα (αν είχες έρευνα), έχεις ελέγξει και ξαναελέγξει το κείμενο, έχεις προβληματιστεί για μια λέξη (άραγε να βάλω προσκομίζει ή προσπορίζει), για μια λεπτομέρεια της γραφής, εδώ άραγε θέλει κόμμα ή όχι, να γράψω με κεφαλαίο ή μικρό το "Τέχνη" και τελικά, αφού το δεις και το ξαναδείς, αφού κάτσεις δίπλα από το σελιδωτή για ώρες, τελικά το παίρνεις απόφαση και λες: Τυπωθήτω. Ό,τι έγινε έγινε, από σένα τελείωσε η δουλειά, τα υπόλοιπα είναι του τυπογραφείου, θα δεις πλέον το "πόνημά" σου τελειωμένο σαν ένα νεογέννητο παιδί. Θα χαρείς βέβαια, αλλά η χαρά εκείνη δεν συγκρίνεται με την ανακούφιση, το ξαλάφρωμα, τη χαρά της ώρας του "τυπωθήτω". Γυρίζεις στο σπίτι σαν το μαθητή που έδωσε το τελευταίο μάθημα των εξετάσεων και μπρος του ανοίγεται το καλοκαίρι, και μπρος του είναι όλα τα σχέδια που έκανε όσο διάβαζε και έλεγε"όταν τελειώσουν οι εξετάσεις..." και οι εξετάσεις τελείωσαν και τώρα δεν ξέρει τι να πρωτοκάνει απ' όσα σχεδίαζε και συχνά δεν κάνει τίποτα. Ξεκούραση. Θα το βγάλεις για λίγο απ' το μυαλό σου ως την ώρα που κάτι άλλο θ' αρχίσει να γεννιέται, στη σκέψη πρώτα, στο χαρτί (χαρτί;) μετά και το βάσανο θ' αρχίσει και πάλι. Για την ώρα όμως ας μείνω μόνο με τη σημερινή χαρά του "τυπωθήτω".

Τετάρτη, Ιουνίου 21, 2006

21/6/2006 9.30΄μ.μ.
Μόλις γύρισα από μια όμορφη, λιτή, σύντομη εκδήλωση για το μοναδικό μυθιστόρημα του Κώστα Μόντη "Ο αφέντης Μπατίστας και τ' άλλα". Έγινε στο βιβλιοπωλείο "Κοχλίας" στη Λευκωσία με την ευκαιρία της μετάφρασής του στα Αγγλικά από την κόρη του ποιητή Στάλω Μόντη-Πουανκαρέ, η οποία και μίλησε για τις δυσκολίες της μετάφρασης και γενικά το έργο του μεταφραστή. Μίλησαν επίσης εισαγωγικά η Αντρούλα Ηλιοφώτου, εγώ παρουσίασα ττην ελληνική έκδοση και η Βέρα Κορφιώτου για το μεταφρασμένο βιβλίο. Ένα βιβλίο που είναι ταυτόχρονα ιστορία και παραμύθι και αυτοβιογραφία και βύθισμα στο παρελθόν του τόπου και προπάντων ένα ποιητικό μυθιστόρημα. Αξίζει να το ξαναακαλύψουν οι αναγνώστες αλλά και να ξαναεκδοθεί γιατί η έκδοση του 1980 (Ερμής) είναι εξαντλημένη. Υπάρχει βέβαια στα Άπαντα του ποιητή.
Τετάρτη, 21 Ιουνίου 2006. Μια μέρα καλοκαιρινή, μια ζεστή μέρα του Ιουνίου, η μεγαλύτερη μέρα του χρόνου. Νιώθω ευτυχής που ζω, που αναπνέω, που έχω τις πέντε μου αισθήσεις, πέντε πόρτες ανοιχτές, όπως λέει ο Καζαντζάκης, που μπορώ να διαβάζω και να επικοινωνώ με άλλους ανθρώπους. Νιώθω ευτυχής που ζω σ' αυτή την εποχή που μας δίνει αυτή την απίστευτη δυνατότητα των blogs. Είναι το πρώτο μου post. Θα επανέρχομαι συχνά με τα διαβάσματα και τις σκέψεις μου. Γεια σας όλοι εσείς εκεί έξω στον αχανή χώρο του διαδικτύου.