Νίκος Καββαδίας-Ο δαίμονας χόρευε μέσα του

Πριν από λίγες μέρες στο blog του Πατριάρχη διεξήχθη μια συζήτηση σχετικά με τις βιογραφίες. Εκεί εξεδήλωσα την αγάπη μου γι' αυτό το λογοτεχνικό είδος. Λόγω αυτής της αγάπης αγόρασα και το βιβλίο του Μήτσου Κασόλα "Νίκος Καββαδίας-Ο δαίμονας χόρευε μέσα του" (Καστανιώτης 2009), που όμως τελικά δεν με ικανοποίησε, γιατί δεν ήταν αυτό που φαντάστηκα και περίμενα.

Το βιβλίο αποτελεί καταγραφή αφηγήσεων ναυτικών και γενικότερα ανθρώπων που γνώρισαν τον ποιητή. Οι αφηγήσεις αυτές, όπως λέει ο συγγραφέας, συγκεντρωμένες σε διάστημα μιας τριετίας, δεν μαγνητοφωνούνταν. Γι' αυτό, πιστεύω, διαμορφώθηκαν με το λογοτεχνικό ύφος του Κασόλα και γίνονται έτσι ιδιαίτερα ελκυστικές. Μέσα απ' όλες τις αφηγήσεις προβάλλει ο άνθρωπος-Καββαδίας. Ο χαρακτήρας, οι συνήθειες, οι προτιμήσεις, ο τρόπος ζωής του, οι σχέσεις του με τους ανθρώπους, με τις γυναίκες ιδιαίτερα, η μεγάλη αγάπη του για τη θάλασσα και το ταξίδι κ.λπ. Όμως τίποτα που να έχει σχέση με την ποίησή του, που να φωτίζει το έργο του. Οι περισσότεροι απ' αυτούς που μιλούν δεν ήξεραν καν ότι είναι ποιητής, το 'μαθαν μετά το θάνατό του. Αυτός είναι ο λόγος που το βιβλίο δεν με ικανοποίησε. Μπορεί να 'ναι καλογραμμένο, να διαβάζεται άνετα, να εμπλουτίζεται με φωτογραφίες, αλλά εκείνο που ήθελα και (λανθασμένα) περίμενα ήταν η σχέση ζωής και έργου. Γι' αυτό ξεχώρισα το παρακάτω απόσπασμα και λέω, τι καλά θα ήταν αν το βιβλίο περιλάμβανε κι άλλα τέτοια:

................................................

Γέρο, σου πρέπει μοναχά το σίδερο στα πόδια

δυο μέτρα καραβόπανο, και αριστερά τιμόνι.

Μια μέδουσα σε αντίκρισε γαλάζια και σιμώνει

κι ένα; βυθός που βόσκουνε σαλάχια και χταπόδια

.....................................................

"Ξέρεις τι θα πει "το σίδερο στα πόδια, δυο μέτρα καραβόπανο, κι αριστερά τιμόνι"; "Όχι". Του λέω: "Όταν πεθαίνει κάποιος στη θάλασσα, τον ράβουνε σε δυο μέτρα καραβόπανο και του δένουνε ένα σίδερο στα πόδια, για να βουλιάξει. "...κι αριστερά τιμόνι", για να μην τον πάρει η προπέλα. Γιατί το πλοίο κάνει ένα γύρο εκεί που έπεσε ο νεκρός ως αποχαιρετισμό".

Αν όλο το βιβλίο δεν παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για όσους αγαπούν την ποίηση του Καββαδία, ακόμα λιγότερο ενδιαφέρον νομίζω υπάρχει στο "Παράρτημα", στο οποίο ο συγγραφέας εξιστορεί τα της διένεξης και της δίκης που υποκινήθηκε από τους κληρονόμους του ποιητή σχετικά με τα πνευματικά διακιώματα του προηγούμενου βιβλίου του Κασόλα "Νίκος Καββαδίας-Γυναίκα-Θάλασσα-Ζωή".

Όμως οφείλω να ομολογήσω κι ένα κέρδος που είχα. Με αφορμή το βιβλίο και θέλοντας να ξαναδιαβάσω Καββαδία "ανακάλυψα" το ωραίο αφιέρωμα σ' αυτόν, στο οποίο μπορεί να διαβάσει κανείς ηλεκτρονικά όλη την ποίηση και τα πεζά του.