Δευτέρα, Ιανουαρίου 22, 2018

Το εικοσιτετράωρο ενός αναγνώστη

Χαράλαμπος Γιαννακόπουλος
Το εικοσιτετράωρο ενός αναγνώστη
Πόλις, 2017
Ωχ, βαρυστομάχιασα! Μπορεί κανείς να βαρυστομαχιάσει πνευματικά; Απ' ό,τι φαίνεται μπορεί. Διαβάζοντας απνευστί το βιβλίο του Γιαννακόπουλου ένιωσα (με πολλή ευχαρίστηση, ομολογώ) αυτή την πνευματική βαρυστομαχιά. Με πλήθος τίτλους, με δεκάδες αναφορές σε βιβλία, με τις αναμνήσεις και τις σκέψεις που πολλές απ' αυτές τις αναφορές μου προκαλούσαν, άλλοτε συμφωνώντας και άλλοτε έχοντας διαφορετική άποψη, απολαμβάνοντας όμως κάθε σελίδα, διάβασα σε μια μέρα "Το εικοσιτετράωρο ενός αναγνώστη". Με τόση βουλιμία, τόσο βιαστικά, που τελειώνοντάς το ένιωσα την ανάγκη να το ξαναρχίσω ή τουλάχιστον να διαβάσω ξανά κάποια κεφάλαιά του.
Σ' όλους, νομίζω, τους βιβλιόφιλους αρέσει όχι μόνο να διαβάζουν βιβλία αλλά και να διαβάζουν ΓΙΑ βιβλία. Το βιβλίο του Γιαννακόπουλου είναι ό,τι πρέπει γι' αυτό το σκοπό. Κατ' ακρίβεια το περιεχόμενο δεν ανταποκρίνεται πλήρως στον τίτλο, εκτός από ένα μόνο κεφάλαιο. Περιγράφονται, όπως δηλώνει και ο υπότιτλος, "Ηδονές και πάθη της ανάγνωσης". Ποιος είναι ο ιδανικός αναγνώστης; Πώς αναγνωρίζουμε έναν αληθινό βιβλιόφιλο; Ποιο είναι το καλύτερο μέρος για διάβασμα; Αφήνει ο βιβλιόφιλος μισοδιαβασμένα βιβλία; Ποια προβλήματα ανακύπτουν από τη συσσώρευση βιβλίων σε μια (ιδιωτική) βιβλιοθήκη; Άραγε μόνο οι ανόητοι δανείζουν βιβλία; Ποιοι συγγραφείς μπορούν να χαρακτηριστούν κλασικοί; Ποιο είναι το ιδανικό βιβλιοπωλείο; Ποια η συμπεριφορά του βιβλιόφιλου προς το σώμα του βιβλίου; Είναι μόνο ελάχιστο δείγμα από τα ερωτήματα που απασχολούν τον συγγραφέα στα τριανταπέντε κεφάλαια του βιβλίου. Οι προσωπικές του εμπειρίες, πάντοτε παρούσες, υποκινούν και ζωντανεύουν και τις εμπειρίες του αναγνώστη. Όταν, για παράδειγμα, αναφέρεται στο κεφάλαιο "Βιβλία ταξιδιού" στα βιβλία που αγόρασε στα ταξίδια του, π. χ. τι αγόρασε στην Τήνο, στη Ρόδο, στη Μύκονο, στην Ισπανία, στα Χανιά κ.λπ. ο πειρασμός ήταν μεγάλος για να θυμηθώ ανάλογες εμπειρίες (Από την Κεφαλλονιά αγόρασα το "Ιδού ο άνθρωπος" του Λασκαράτου, από τη Σαμοθράκη το ομώνυμο βιβλίο του Ίωνα Δραγούμη, από το Δουβλίνο ένα βιβλιαράκι τσέπης για τον Τζόυς, από την Οξφόρδη ένα βιβλίο με σύγχρονους διαλόγους στα Λατινικά, από την Πάτμο τη μετάφραση της Αποκάλυψης του Ελύτη κ.ο.κ.). Άλλοτε πάλι στρέφει την προσοχή μας σε θέματα που ποτέ δεν είχαμε προσέξει. Π.χ. τι διαβάζουν οι μυθιστορηματικοί ήρωες; Τι διάβαζε η Άννα Καρένινα και τι ο Καρένιν;
Βιβλία που διαβάσαμε και βιβλία που σκοπεύουμε να διαβάσουμε, αγαπημένοι ή λιγότερο αγαπημένοι συγγραφείς, αναγνωστικές συνήθειες όμοιες ή διαφορετικές από τις δικές μας πλημμυρίζουν το βιβλίο. Για παράδειγμα, εγώ ποτέ δεν θα ακουμπούσα το βιβλίο σε μια βρεγμένη επιφάνεια, ποτέ δεν θα τσάκιζα για σημάδι μια σελίδα, ποτέ δεν θα έκοβα με ό, τι εύρισκα πρόχειρο ή άτσαλα με το χέρι τις άκοπες σελίδες ενός βιβλίου όπως  κάνει ο συγγραφέας στη βιασύνη του να το διαβάσει.
Γενικά απολαυστικό το βιβλίο του Γιαννακόπουλου. Όμως γιατί ούτε μια απλή αναφορά στα ψηφιακά βιβλία; Που σε βγάζουν και από το δίλημμα τι να πάρεις μαζί σου σ' ένα ταξίδι ή τι να προτιμήσεις περιμένοντας στην αίθουσα αναμονής του οδοντογιατρού. Προσωπικά, στο κινητό μου τηλέφωνο  έχω αυτή τη στιγμή 43 διηγήματα του Παπαδιαμάντη, 11 διηγήματα και 4 μονόπρακτα του Τσέχοφ και τον "Παίκτη" του Ντοστογιέφσκι. Στο δε ipad έχω δεκάδες μυθιστορήματα, άλλα αγορασμένα και άλλα κατεβασμένα δωρεάν. Αν σκοπός και απόλαυση της ανάγνωσης είναι κυρίως το περιεχόμενο και όχι το σώμα του βιβλίου (το οποίο ασφαλώς δεν υποτιμώ), τότε γιατί τόση παράλειψη;
Χρησιμότατο και διασκεδαστικό το "Ερωτηματολόγιο αναγνωστικής συμπεριφοράς" που παρατίθεται στο τέλος του βιβλίου. Δεκαπέντε ερωτήματα στα οποία καλείται ο αναγνώστης να απαντήσει μ' ένα "ναι" ή ένα "όχι" και ανάλογα να χαρακτηρίσει τον εαυτό του ως "βιβλιόφιλο", "βιβλιοφάγο" ή "βιβλιομανή". Έκανα το τεστ. Ασυζητητί ανήκω στους βιβλιομανείς!

6 σχόλια:

  1. Αυτός ο άτιμος ο χώρος των μπλογκ είναι πολύ μπερδευτικός: ενώ είναι δημόσιος, καμιά φορά, καθώς διαβάζεις πράγματα που νιώθεις οικεία ή που νιώθεις να προέρχονται από ανθρώπους με αρκετά κοινά στοιχεία, καμιά φορά, λοιπόν, σου δημιουργείται η ανάγκη κάποιων εκμυστηρεύσεων.
    Να, τώρα, με τόση δόση βιβλιομανίας στην ανάρτηση αλλά και με τόσες αναφορές στη σχέση ταξιδιών-βιβλίων, πώς να συγκρατηθώ και να μη δηλώσω τη λόξα μου: να επισκέπτομαι τα βιβλιοπωλεία των πόλεων (ή των νησιών) που ταξιδεύω - όταν. Και, απαραιτήτως, να κάνω κάποια αγορά, από εκεί. (Δεν;) ντρέπομαι να πω ότι κάποια από τα βιβλία μου λειτουργούν σαν καρτ ποστάλ τόπων ταξιδιού.
    Ορίστε, τι καταφέρατε, κύριε Γιαννακόπουλε και κυρία αναγνώστρια; Κι ακόμα δεν είπα και τίποτα..
    Είμαι περίεργος να δω και το τεστ: θέλω να ελπίζω ότι η κατάστασή μου δεν είναι πολύ σοβαρή..
    Για την ώρα, σας αφήνω. Πάω να διαβ.. -καλά, καλά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αγαπητέ Διονύση, παραφράζοντας ο Γιαννακόπουλος την πολύ γνωστή εναρκτήρια φράση της "Άννας Καρένινας", γράφει: "Όλοι οι ευτυχισμένοι αναγνώστες μοιάζουν ο ένας με τον άλλο, ο κάθε δυστυχισμένος όμως είναι δυστυχισμένος κατά τον δικό του τρόπο". Μην αμφιβάλλεις, επομένως, ότι θα βρεις κοινά στοιχεία τόσο με τον Γιαννακόπολουλο όσο και με μένα. Την καλημέρα μου.

      Διαγραφή
  2. Καλό βράδυ...Μπορεί οι αναγνώστες να έχουν πολλά κοινά στοιχεία, νομίζω όμως πως έχουν ταυτόχροναι και πολλές διαφορές, ίσως και πολύ μεγάλες. Κυρίως στο είδος βιβλίων που (προτιμούν να) διαβάζουν. - Ανυπομονώ πάντως να διαβάσω το...24ωρο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Πολύ ωραία η ανάρτησή σου για άλλη μια φορά. Ήδη έβαλα τον τίτλο στα υπόψη για αγορά. Και τώρα να εξομολογηθώ και εγώ κάτι. Ενώ αγοράσαμε έναν ηλεκτρονικό αναγνώστη δεν ξέρω ακόμα να το χρησιμοποιήσω και ειδικά δεν ξέρω αν υπάρχει δυνατότητα να γράφω σχόλια στα ελληνικά. Και δεν το έλυσα ακόμα.. Η αμηχανία στο νέο;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αγαπητή Στέλλα, σε χαιρετώ. Δεν ξέρω τι ακριβώς είναι ο ηλεκτρονικός σου αναγνώστης. Εγώ κατεβάζω τα βιβλία στο ipad ή στο iphone. Νομίζω θα πρέπει να ζητήσετε βοήθεια από εκεί που αγοράσατε τον αναγνώστη. Βεβαίως μπορείτε να γράφετε σχόλια στα ελληνικά. Τουλάχιστον αυτό συμβαίνει με τα δικά μου ηλεκτρονικά μέσα.

      Διαγραφή