Αναμνήσεις από το μέλλον

Πόσες φορές, αλήθεια, όσοι τουλάχιστον είμαστε...κάποιας ηλικίας, έρχεται μια στιγμή που λέμε: "Αχ, και να γινόμουνα πάλι νέος!" Πόσα από τα λάθη μας θα θέλαμε να αποφύγουμε, πόσες από τις απογοητεύσεις μας να εξαλείψουμε, πόσο καλύτερα νομίζουμε πως θα ξαναφτιάχναμε τη ζωή μας. Είναι όμως έτσι άραγε;

Ο Αμερικανός συγγραφέας Κεν Γκρίμγουντ (1944-2003) φαντάζεται τους ήρωες του βιβλίου του "Replay" (Ζωή σε επανάληψη, Κέδρος 2007, μετ. Φίλιππος Χρυσόπουλος) να ξαναγυρίζουν όχι μια αλλά πολλές φορές στη ζωή. Κεντρικός ήρωας είναι ο Τζεφ Γουίνστον, δημοσιογράφος σε ραδιοφωνικό σταθμό, 43 χρόνων, που πεθαίνει από καρδιακή προσβολή στις 18 Οκτωβρίου 1988. Ξυπνάει όμως δεκαοχτάχρονος φοιτητής, το 1963, 25 χρόνια πίσω. Έκπληκτος απ' αυτό που του συμβαίνει ξαναζεί γεγονότα που έζησε, αλλά τώρα με τη γνώση του μέλλοντος που έχει ήδη ζήσει, προσπαθεί να επέμβει, να τα αλλάξει. Θα μπορέσει άραγε; Ως ένα βαθμό ναι. Για παράδειγμα, στοιχηματίζει σε ιπποδρομίες ή άλλους αγώνες των οποίων ξέρει το αποτέλεσμα, κι έτσι αποκτά μια μεγάλη περιουσία. Θα μπορούσε όμως να εμποδίσει τη δολοφονία του Κέννεντι ή του Μάρτιν Λούθερ Κίγκ; Θα μπορούσε να θυμάται όλα τα αεροπορικά δυστυχήματα ώστε να αποφύγει να ταξιδέψει μ' ένα αεροπλάνο που θα συντριβεί; Ο Τζεφ έρχεται και ξανάρχεται στη ζωή οχτώ φορές. Σε κάθε ζωή προσπαθεί να ενεργήσει διαφορετικά, να κάνει άλλες επιλογές, αλλά τα λάθη και οι απογοητεύσεις δεν αποφεύγονται. Και είναι τρομερό να ξέρει κάθε φορά πως όταν φτάσει η μοιραία ημερομηνία, 18 Οκτωβρίου 1988, θα πεθάνει ξανά.

Στην πρώτη του ζωή, αυτήν που τερματίζεται για πρώτη φορά, είναι παντρεμένος με τη Λίντα και μ' αυτήν τον βρίσκουμε ξανά στο τέλος του βιβλίου. Όμως σε άλλες ζωές έχει παντρευτεί ή έχει ζήσει με άλλες γυναίκες. Στο γάμο του με τη Νταϊάν αποκτά μια κόρη, τη Γκρέτσεν κι όταν πεθαίνει και ξαναζεί τον πονάει η ανάμησή της, γιατί η κόρη του υπήρξε μόνο σε μια άλλη ζωή.

Σε κάποια "επαναφορά" γνωρίζει μια γυναίκα, την Πάμελα. η οποία έχει κι εκέινη τις ίδιες εμπειρίες. Μαζί προσπαθούν να διερευνήσουν αυτό που τους συμβαίνει. Στην προσπάθειά τους αυτή τους εντοπίζει και τους χρησιμοποεί με εκπρόσωπό της (της CIA ή άλλης υπηρεσίας) η Αμερικανική Κυβέρνηση. Όμως οι γνώσεις τους για το μέλλον δεν χρησιμοποιούνται για το καλό της ανθρωπότητας, αλλά για δολοφονίες και επιβολή της εξουσίας στον κόσμο.

Σύντομα διαπιστώνουν και οι δύο ότι κάθε επαναφορά αποκλίνει ως προς το χρόνο, καθυστερεί από λίγες ώρες μέχρι χρόνια, δηλαδή ο Τζεφ δεν επανέρχεται πάντα στο '63, αλλά άλλοτε στο 1968, άλλοτε στη δεακετία του '70 και ολοένα και πιο κοντά στο '88. Την τελευταία φορά που επανέρχεται είναι πια 1988, δεν θα ξαναζήσει άλλη ζωή, δεν θα υπάρξει "άλλη φορά". Κι όμως, αυτό αντί να τον θλίβει, τον χαροποιεί. "Αυτά τα χρόνια θα ήταν όλα καινούρια και άγνωστα, μια διαρκώς εναλλασσόμενη ποικιλία απρόβλεπτων γεγονότων και αισθήσεων που μέχρι τώρα τα είχε στερηθεί. Νέα φιλμ και θεατρικά έργα, νέες τεχνολογικές εξελίξεις, νέα μουσική-Χριστέ μου, πόσο πολύ λαχταρούσε να ακούσει ένα τραγούδι, που δεν είχε ξανακούσει ποτέ!"

Ένα βιβλίο επιστημονικής φαντασίας, αλλά που μπορεί να σε βάλει σε σκέψεις. Αγγίζει, έστω με μυθιστορηματικό τρόπο, το βαθύτερο νόημα κάθε φιλοσοφίας: Το νόημα και το σκοπό της ζωής, και τον θάνατο. Ίσως τελικά το να ξαναζήσουμε τη ζωή μας να μην είναι και το καλύτερο που θα μπορούσε να μας συμβεί.