Τρίτη, Νοεμβρίου 18, 2008

Για να δει τη θάλασσα

Σκέφτομαι ότι κάποτε τα βιβλία αδικούνται ή ευνοούνται και για εντελώς υποκειμενικούς λόγους. Ανάλογα δηλαδή με το πότε και πού τα διαβάζουμε, ανάλογα με την ψυχική μας διάθεση κ.λπ. Για παράδειγμα, πιστεύω ότι το βιβλίο της Ευγενίας Φακίνου "Για να δει τη θάλασσα" (Καστανιώτης 2008) άλλη εντύπωση θα μου έκανε αν δεν το διάβαζα αμέσως μετά το φορτωμένο με νοήματα και προβληματισμό "Ταξίδι στην άκρη της νύχτας". Δεν είναι άσχημο το μυθιστόρημα της Φακίνου, θα έλεγα μάλιστα ότι είναι πολύ καλύτερο από πολλά άλλα που κυκλοφορούν και ως ευπώλητα. Παραμένει όμως ένα απλό, μονοδιάστατο έργο, με μια ενδιαφέρουσα και πρωτότυπη κεντρική ιδέα, που όμως, νομίζω, θα μπορούσε να την εκμεταλλευτεί καλύτερα.
Μια γυναίκα, μετά από μια χειρουργική επέμβαση, χάνει τη μνήμη της. Όχι γενικά τη μνήμη. Θυμάται τον άντρα, την αδελφή της, θυμάται χρονολογίες, γεγονότα, ιστορία, διαβάσματα, θυμάται ακόμα και τον αριθμό τηλεφώνου του σπιτιού της (εκτός αν τον είχε στη μνήμη του κινητού, δεν διευκρινίζεται!), δεν θυμάται όμως το όνομά της ούτε ποια είναι. Κάτι άλλο που δεν έχει ξεχάσει είναι το να μαγειρεύει κι έτσι μια μέρα βρίσκεται στην κουζίνα μιας μικρής ταβέρνας στον Κολωνό να μαγειρεύει επαγγελματικά για τη λιγοστή, ταχτική πελατεία της, που την αποτελούν κυρίως τεχνίτες, εργάτες, μάστορες της γύρω περιοχής. Τα φαγητά, των οποίων τις λεπτομερείς οδηγίες παρασκευής μας δίνει η συγγραφέας, αρχίζουν κάτι να της θυμίζουν. Για παράδειγμα οι τηγανητές με αυγά πατάτες της θυμίζουν μια σχολική εκδρομή, ένα κομμάτι κερήθρας με μέλι της φέρνει στο νου τη γιαγιά της και τη Σύμη κ. ά. Κεφτεδάκια, σπανακόρυζο, φασολάδα, σουτζουκάκια, ντολμαδάκια, όλη η ελληνική κουζίνα παρελαύνει, φανερώνοντας τις μαγειρικές της ικανότητες, και ενθουσιάζοντας τον ιδιοκτήτη και την πελατεία της ταβέρνας. (Ομολογώ ότι οι συνταγές είναι πρακτικά χρήσιμες και για τους αναγνώστες, αν και προσωπικά εντοπίζω κάποιες διαφορές. Για παράδειγμα εγώ δεν βάζω στους κεφτέδες ή σε άλλο φαγητό και ρίγανη και δυόσμο ταυτόχρονα. Ή το ένα ή το άλλο. Λέτε να δοκιμάσω και τη συνταγή της Φακίνου;)
Δεν είναι μόνο η γεύση των φαγητών που αρχίζει να της θυμίζει κάτι. Είναι και τα πρόσωπα που περνούν από την ταβέρνα. Π.χ. κάποιος που μοιάζει με τον Μαρτσέλλο Μαστρογιάννι της θυμίζει μια ταινία που είδε, μια γριά χορταρού της φέρνει στο νου τη θεια-Αχτίτσα του Παπαδιαμάντη, ένας πλανώδιος ζωγράφος είναι ίδιος με τον Θεόφιλο. Όταν πια πείθεται ότι η μνήμη της επανέρχεται σιγά-σιγά, αποχαιρετά την ταβέρνα, τον ιδιόρυθμο ιδιοκτήτη, έναν άντρα με το όνομα Ρούλα (καθόλου απίθανο δεδομένων των σεξουαλικών του αποκλίσεων) και δηλώνει ότι γυρίζει στο σπίτι της.
Βιβλίο με πολλά στοιχεία της αθηναϊκής λαϊκής γειτονιάς, της ελληνικής κουζίνας και γενικά του ελληνικού τρόπου ζωής, στέκεται αξιοπρεπώς ως μυθιστόρημα και μπορεί να χαρίσει ευχάριστες ώρες ανάγνωσης.


16 σχόλια:

  1. Δυο βιβλία της Φακινου που διάβασα παλιά μου άρεσαν. Αυτό μάλλον δε θα το διαβάσω σύντομα μια και είμαι πολύ μακριά. Ωστόσο, δεν είμαι από εκείνους που πιστεύουν ότι όλα τα βιβλία κάποιων συγγραφέων είναι καλά (ή κακά). Μέρα καλή

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Δεν χάνεις και σπουδαία πράγματα, αγαπητέ Λάκη. Κυκλοφορούν και καλύτερα βιβλία! Τι εννοείς ότι είσαι πολύ μακριά;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Με συγχωρείς για την ερώτηση. Είχα μέρες να μπω στο μπλογκ σου. Τώρα ξέρω πού βρίσκεσαι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Καλημέρα Κίκα,
    Παλιότερα είχα διαβάσει αρκετά βιβλία της Φακίνου, αναζητώντας τη μαγεία του πρώτου,της Αστραδενής. Δυστυχώς δεν τη βρήκα. Μάλλον φταίει όπως λες και εσύ τελικά η διάθεση της στιγμής που διαβάζουμε ένα βιβλίο και κυρίως πόσο έχουμε βγεί από το κλίμα του προηγούμενου, ιδίως αν μας έκανε την εντύπωση που έκανε σε σένα ο Σελίν.
    Με την αγάπη μου
    ΕΚΤ Ελένη

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Αγαπητή Έλλεν, χαίρομαι για την επικοινωνία, έστω και μέσω μπλογκ. Πολύ θα ήθελα να είμαι στην παρουσίαση του βιβλίου της Γιόλας στην Αθήνα, δυστυχώς όμως οικογενειακές υποχρεώσεις με εμποδίζουν για εκείνη την ημερομηνία. Καλή επιτυχία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Κρίμα Κίκα μου, και είχα μια ελπίδα πως θα σε έβλεπα. Πότε θα έρθεις Αθήνα;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Δε φαίνεται άσχημο ετσι όπως το περιγράφεις. Είχα απογοητευτεί πολυ μετά το "Έρως, θέρος, πόλεμος", μου χε φανεί ΚΑΚΙΣΤΟ. Παρ' όλ' αυτά, συνιστώ βιβλία της στους μαθητές (Μεγάλη πράσινη, Αστραδενή).

    Χριστίνα
    http://anagnosi.blogspot.com/

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. @ekt Δυστυχώς δεν προβλέπεται σύντομα μετάβαση στην Αθήνα. Ασφαλώς και θα σε ενημερώσω και θα συναντηθούμε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. @p Δεν έχω διαβάσει το "Έρως, θέρος, πόλεμος" για να κάνω τη σύγκριση. Άσχημο δεν είναι, όχι όμως και μεγάλη λογοτεχνία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Καλησπέρα. Στη Κύπρο λέμε "Ήρτες πόσσω σου" αν θυμάμαι καλά. Ότι αναφέρεις στην ανάρτηση και όσα λένε μερικά από τα σχόλια, είναι αυτό που έγραφα κι εγω. Αδικούνται πολλά βιβλία που "καταδικάζονται" ως κακά ή αδιάφορα. Ενώ δεν είναι. Δεν είναι μόνο "Μου άρεσε" ή "Δεν μου άρεσε".

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Δεν καταλαβαίνω το σχόλιό σου, αγαπητέ Mike.Είπα εγώ ποτέ ότι τα βιβλία είναι "μου άρεσε-δεν μου άρεσε"; Ίσα ίσα το αντίθετο υποστηρίζω και νομίζω τεκμηριώνω τις απόψεις μου. Το ίδιο κάνω και με το βιβλίο της Φακίνου, για το οποίο υπάρχει στο ποστ μου και κάποια ελαφρά ειρωνεία, αν δεν το κατάλαβες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Καλημέρα αγαπητή anagnostria. Γράφεις :"...άλλη εντύπωση θα μου έκανε αν το δεν το διάβαζα αμέσως μετά το φορτωμένο με νοήματα...". "...Δεν είναι άσχημο το μυθιστόρημα της Φακίνου, θα έλεγα μάλιστα είναι πολύ καλύτερο από άλλα ...". Αυτό εννοούσα κι εγώ με προηγούμενα σχόλια σχετικά με κάποιες κριτικές-αναλύσεις βιβλίων. Και αναφέρω και πάλι το "Νυχτερινό τρένο για τη Λισσαβώνα" ή το "Στίλλερ". Οποιοδήποτε βιβλίο κι αν διάβαζα μετά από αυτά, αν το συνέκρινα με αυτά, δεν θα το εύρισκα καλό. Αυτό που λέω δηλαδή, είναι πώς η σύγκριση και η κρίση αδικεί πολλές φορές αρκετά βιβλία, τα οποία κάτω από διαφορετικές περιστάσεις θα μας έκαναν άλλη εντύπωση. Νομίζω πως σύγκριση μπορεί να γίνεται για μεταξύ βιβλίων του ίδιου συγγραφέα, όπως π.χ. τα βιβλία του Θέμελη, τα οποία φθίνουν κατά τη σειρά έκδοσης τους (δεν ξέρω για το τελευταίο, δεν το έχω διαβάσει).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Το ότι πιθανόν να μου έκανε άλλη εντύπωση αν δεν το διάβαζα αμέσως μετά το "Ταξίδι στην άκρη της νύχτας" δεν σημαίνει ότι το κάνει και μεγάλη λογοτεχνία, όπως λέω και πιο πάνω στην p. Και για άλλη μια φορά θα διαφωνήσω μαζί σου, αγαπητέ Mike. Και γιατί παρακαλώ η σύγκριση να γίνεται μόνο ανάμεσα σε βιβλία του ίδιου συγγραφέα; Γιατί δεν μπορεί να γίνεται και ανάμεσα σε συγγραφείς; Όσο για το καινούριο του Θέμελη, μόλις το τέλειωσα και είναι το επόμενο ποστ που θα ανεβάσω (ελπίζω αύριο).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Κατά τη γνώμη μου αδικούνται πολλά βιβλία και συγγραφείς και η αυστηρή κριτική "κόβει" πολλούς πιθανούς αναγνώστες αυτών των βιβλίων. Από αυτή την άποψη δεν βρίσκω δίκαιη τη σύγκριση αριστουργημάτων με άλλα κοινά βιβλία. Αναφέρω ακραίο παράδειγμα για να δείξω τί εννοώ: είναι δυνατόν να συγκρίνουμε..... ποδοσφαιριστές της Ρεάλ ή Μπαρτσελόνα με τους ποδοσφαιριστές 3ης κατηγορίας στην Ελλάδα? Τα μεγέθη είναι ανόμοια. Καταλαβαίνω πως οι γνώστες φιλολογίας και λογοτεχνίας βλέπουν διαφορετικά τα βιβλία απ ' ότι οι υπόλοιποι αναγνώστες, όμως πιστεύω πως αδικούν κάποιους (ίσως και πολλούς)από τους πολυάριθμους συγγραφείς.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Θα επιμείνω και πάλι, συνεχίζοντας με το δικό σου παράδειγμα. Αν είχες να διαλέξεις ανάμεσα σ' ένα παίχτη της Ρεάλ κι ένα ομάδας τρίτης κατηγορίας τι θα διάλεγες; Αλλά για να επαναφέρω τη συζήτηση στη βάση της, το αρχικό μας θέμα ήταν αν υπάρχουν αντικειμενικά κριτήρια για την αξία ενός βιβλίου (πράγμα που υποστηρίζω) ή αν όλα είναι "μου αρέσει-δεν μου αρέσει" που ασφαλώς είναι πολύ διαφορετικό για τον καθένα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Η μαρτυρία μου Γεια σε όλους. Είμαι εδώ για να καταθέσω πώς πήρα το δάνειο μου από τον κ. Μπέντζαμιν αφού υπέβαλα αίτηση αρκετές φορές από διάφορους δανειστές δανείων που υποσχέθηκαν να βοηθήσουν, αλλά δεν μου έδωσαν ποτέ το δάνειο. Μέχρι που ένας φίλος μου με εισήγαγε στον κ. Benjamin Lee υποσχέθηκε να με βοηθήσει και πράγματι το έκανε όπως υποσχέθηκε χωρίς καμία καθυστέρηση. Ποτέ δεν πίστευα ότι υπάρχουν ακόμα αξιόπιστοι δανειστές δανείων μέχρι που συνάντησα τον κ. Benjamin Lee, ο οποίος πράγματι βοήθησε το δάνειο και άλλαξε την πεποίθησή μου. Δεν ξέρω αν χρειάζεστε με κανέναν τρόπο ένα γνήσιο και επείγον δάνειο, Μη διστάσετε να επικοινωνήσετε με τον κ. Benjamin μέσω του WhatsApp +1-989-394-3740 και το email του: 247officedept@gmail.com ευχαριστώ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή