"Δεύτερος πλους" (Ταξιδεύοντας στην Αμερική)

Ο Πλάτωνας πραγματοποίησε το «δεύτερον πλουν» στη Σικελία, ονειρευόμενος να συστήσει την ιδανική Πολιτεία. Τι άραγε αναζητούσα εγώ  πραγματοποιώντας αυτό το δεύτερο ταξίδι στην Αμερικανική Ήπειρο, τρία χρόνια μετά την πρώτη επίσκεψη; Είναι άραγε η απεραντοσύνη, το άκρως αντίθετο του μικρού μας νησιού αυτό που με ελκύει; Είναι η φύση; Είναι η ζωντάνια και το σφρίγος ενός νέου έθνους που δεν κουβαλάει στους ώμους του το βάρος της δικής μας ιστορίας; Είναι γιατί οι άνθρωποι εκεί έχουν μάθει να πειθαρχούν; Είναι μήπως για την οργάνωση που βλέπεις παντού και τόσο μας λείπει; Είναι γιατί οι άνθρωποι εκεί διακρίνονται από μια ανοιχτοσύνη, μια ευπροσηγορία που δύσκολα συναντάς ακόμη και στον τόπο σου; Δεν ξέρω. Ξέρω μόνο ότι αυτός ο Νέος Κόσμος με τραβάει ακαταμάχητα.

Τριγυρίζοντας στη Νέα Υόρκη

Δεύτερο λοιπόν ταξίδι, αυτή τη φορά στη Δυτική Ακτή. Λος Άντζελες, Σαν Φρανσίσκο, Λας Βέγκας και οπωσδήποτε ξανά η Νέα Υόρκη. Γράφω για τον εαυτό μου πιο πολύ. Γράφω για να κρατήσω στη μνήμη όσα είδα κι όσα σκέφτηκα στις δυο βδομάδες της επίσκεψής μου. Ένα ταξιδιωτικό κείμενο πληροφοριακού και τουριστικού μάλλον χαρακτήρα, θα ‘λεγα ανάλογο με το χαρακτήρα που είχε και το ταξίδι μου.

Γράφω, ενώ φτάνουν ως εδώ οι φωνές και τα συνθήματα των «αγανακτισμένων» συμπολιτών μου, που δεν αντέχουν τα ολέθρια λάθη αυτών που μας κυβερνούν, τη μια τραγωδία που προστίθεται στην άλλη, τα μνημεία των νεκρών και των ηρώων που ακόμα λίγο δεν θα ‘χουμε πού να τα στήσουμε.

Ποια μοίρα μας έταξε να γεννηθούμε σ’ αυτό το βασανισμένο τόπο; Οι δυο βδομάδες στην Αμερική ήταν ένα διάλειμμα από τη δυστυχία που βιώνουμε σ’ αυτό το δύσμοιρο νησί. Εκεί όπου άνθρωποι που μαζεύτηκαν από κάθε γωνιά της γης, μαύροι και λευκοί και κίτρινοι δημιούργησαν ένα κράτος, ζουν με ισότητα (κερδισμένη έστω με αγώνες πολλούς), υπακούοντας αυστηρά στους ίδιους νόμους που διέπουν κάθε στιγμή της ζωής τους. Συχνά αναρωτήθηκα. Πώς εκπαιδεύεται ένας λαός στην υπακοή στο νόμο; Κι όχι μόνο στο νόμο, αλλά και στην πειθαρχία, σε κανόνες που η παράβασή τους δεν συνεπάγεται οπωσδήποτε και ποινή; Να είναι άραγε η εκπαίδευση από την τρυφερή τους ηλικία; Να είναι η αυστηρότητα της επιβολής του που δεν γνωρίζει εξαιρέσεις; Ό, τι κι αν είναι, ζηλεύω αυτή την πειθαρχία που δεν μας χαρακτηρίζει ιδιαίτερα.

Δεν υπάρχει έγκλημα στην Αμερική; Ασφαλώς και υπάρχει, δεν είναι μια κοινωνία αγγέλων. Δεν υπάρχουν νεκροί από τους πολέμους; Χιλιάδες. Μα η καθημερινότητά τους δεν διέπεται από ένα εθνικό πρόβλημα όπως αυτό που διαποτίζει κάθε στιγμή και κάθε εκδήλωση της ζωής μας εδώ σ’ αυτό το νησί, αιώνες τώρα. Οι πολιτικές αντιπαραθέσεις δεν μονοπωλούν τις καθημερινές συζητήσεις, δεν συναντάς σε κάθε βήμα μνημεία πεσόντων και ηρώων. Ακόμα και τη μεγαλύτερη συμφορά που τους έπληξε τα τελευταία χρόνια, την επίθεση της 11^ης  Σεπτεμβρίου και την κατάρρευση των δίδυμων Πύργων δεν την έκαναν μνημείο πεσόντων. Στη θέση των δυο Πύργων ένας άλλος Πύργος 104 ορόφων κτίζεται τώρα. Η ζωή και η δημιουργία ως απάντηση στην καταστροφή και το θάνατο.

Στη θέση των Δίδυμων Πύργων ένας άλλος Πύργος υψώνεται

Μόνο λίγο πιο πέρα, μια εκκλησία που έμεινε άθικτη, η εκκλησία του Αγίου Παύλου, συγκεντρώνει τις θύμισες των τραγικών ωρών. Σημειώματα με ευχαριστίες και δεήσεις, αφιερώματα, φωτογραφίες αγνοουμένων. Σ’ αυτό το χώρο μαζεύονταν οι εθελοντές, εδώ πρόσφεραν τις πρώτες ώρες βοήθεια και ανακούφιση στους πληγέντες.

Η περιπλάνησή μας όμως δεν ξεκίνησε από τη Νέα Υόρκη. Αρχίσαμε από το Λος Άντζελες, την «Πόλη των Αγγέλων». Ταυτισμένη με την κινηματογραφική βιομηχανία κι όμως, όταν τη γνωρίσει κανείς από κοντά είναι κάτι πολύ περισσότερο από το Χόλλυγουντ, το Μπέβερλι Χιλς και τα στούντιο της Γιουνιβέρσαλ. Είναι μια πόλη με ονομαστά πανεπιστήμια, με πολιτιστική ζωή, με ένα ιδιαίτερα πρωτότυπο κτίριο, το Disney Concert Hall και απέναντι το Music Center, με καθαρούς δρόμους, ωραία σπίτια, καταπράσινες λεωφόρους, την καταπληκτική παραλία της Σάντα Μόνικα (οι τηλεορασόφιλοι ενθουσιάζονται όταν βλέπουν το χώρο που γυρίζεται το Baywatch!) και λίγο έξω από την πόλη δυο εξαιρετικά πολιτιστικά κέντρα, δημιουργήματα και τα δυο της ιδιωτικής πρωτοβουλίας.

Το πρώτο είναι το ίδρυμα Πωλ Γκετύ, του γνωστού μεγιστάνα των πετρελαίων. Ψηλά στο λόφο, που η ανάβασή του χαρίζει μια μοναδική θέα, δεσπόζει το κατάλευκο, πρωτότυπο κτίριο. Γκαλερί, μουσείο, ερευνητικό κέντρο, περιστοιχισμένα από κήπους που λειτουργούν ως υπαίθριο μουσείο και που δυστυχώς, εκτός από τη γκαλερί, δεν είχαμε το χρόνο να τους περιηγηθούμε.

Το Disney Concert Hall στο Λος Άντζελες



Στο δεύτερο κέντρο μπορέσαμε ευτυχώς να διαθέσουμε περισσότερο χρόνο. Ένας άλλος μεγιστάνας του πλούτου, των σιδηροδρόμων αυτή τη φορά, ο Henry Huntigton, λάτρης των βιβλίων, των έργων τέχνης και των κήπων, συγκέντρωσε τα αντικείμενα τους πάθους και της αγάπης του σ’ αυτό τον τεράστιο, 207 στρεμμάτων χώρο, που κάθε χρόνο δέχεται περίπου 500,000 επισκέπτες. Βιβλιοθήκη με σπάνιες εκδόσεις, που λειτουργεί ως ερευνητικό κέντρο, με 6 εκατομμύρια αντικείμενα (πολύ λίγα από αυτά εκτίθενται για το κοινό), καταπληκτικά έργα τέχνης που γεμίζουν τις αίθουσες της γκαλερί και που ήταν αρχικά η κατοικία του Huntigton, απέραντοι κήποι συνθέτουν το καταπληκτικό αυτό μέρος, όπου άνετα μπορεί κάποιος να διαθέσει ολόκληρη μέρα. Πόσο θα ‘θελα να μέναμε λίγο περισσότερο στο χώρο της έκθεσης των βιβλίων, όπου βιαστικά μπόρεσα να σημειώσω τη φράση: «Tis the good reader that makes the good book»!

            Απολαμβάνοντας τους κήπους Huntigkton

Βεβαίως δεν μπορούμε να παραλείψουμε τα περίφημα Γιουνιβέρσαλ Στούντιο. Η αποθέωση της ψευδαίσθησης. Αυτοκίνητα που καίγονται και μένουν άθικτα, χείμαρροι που πλημυρίζουν το δρόμο και αμέσως εξαφανίζονται, τεχνητή βροχή που ξεκινά και σταματά με το πάτημα ενός κουμπιού, δεινόσαυροι που ορμούν να σε φάνε και σε κάνουν άθελά σου να εκβάλλεις κραυγές τρόμου, τα σαγόνια του καρχαρία που δεν είναι παρά ένα πλαστικό κατασκεύασμα και ο ωκεανός μια μικρή λίμνη, σπίτια που είναι μόνο πρόσοψη και το πίσω μέρος ένα κενό. Όμως το μοτέλ στο οποίο διαδραματίζεται το «Ψυχώ» και πίσω απ’ αυτό το σπίτι της μητέρας του ανεπανάληπτου Άντονι Πέρκινς είναι σκηνικά που έχουν διατηρηθεί όπως τότε που γυρίστηκε η περίφημη ταινία και όχι χωρίς συγκίνηση τα φωτογραφίζουμε.

Το μοτέλ, σκηνικό του "Ψυχώ"

Καθαρότεροι δρόμοι, αριστοκρατικές μπουτίκ, μονοκατοικίες κρυμμένες μέσα σε κήπους συνθέτουν το Beverly Hills, τη συνοικία αυτή του Λος Άντζελες που, ομολογώ, την είχα φανταστεί πιο αρχοντική. Τα σπίτια είναι μάλλον μικρά, το δε σπιτάκι όπου μας λένε ότι ο Κένεντι συναντούσε τη Μονρόε (ιστορίες των ξεναγών!), μας φαίνεται φτωχικό κατάλυμα.  Προσπερνάμε τη συνοικία καθώς πορευόμαστε προς το Χόλυγουντ, τη Μέκκα του κινηματογράφου.

Στο Beverly Hills

Σπρώχνοντας και σπρωχνόμενοι διασχίζουμε τα πλήθη που πλημμυρίζουν τη λεγόμενη «Λεωφόρο της Δόξας» ή «Λεωφόρο των Αστέρων». Εκεί όπου όσοι έχουν διακριθεί στον κινηματογράφο, την τηλεόραση, το θέατρο, τη μουσική ή το ραδιόφωνο έχουν το δικό τους αστέρι τυπωμένο στο πεζοδρόμιο. Αναρωτιέμαι, τι δόξα μπορεί να είναι να πατούν το όνομά σου χιλιάδες άτομα καθημερινά! Οπωσδήποτε είναι ένα αξιοθέατο που πρέπει ο τουρίστας να δει και να απαθανατίσει φωτογραφίζοντάς το. Στον ίδιο δρόμο το Codak Theatre, όπου από το 2002 δίνονται τα βραβεία Όσκαρ. Ξεναγούμαστε και μαθαίνουμε όλα τα σχετικά με το κινηματογραφικό αυτό βραβείο που απασχολεί κάθε χρόνο τους κινηματογραφόφιλους όλου του κόσμου. Σκέφτομαι πως η Αμερική δεν έχει ιστορία. Καινούριο έθνος, δεν έχει να αφηγηθεί για ένδοξους προγόνους ούτε να δείξει μνημεία αιώνων. Κι όμως κατορθώνει να δημιουργήσει ιστορία από το τίποτε, να προσελκύσει τουρίστες και να τους επιδείξει πότε ένα θεσμό όπως αυτό των Όσκαρ, πότε την ιστορία ενός μεγιστάνα του πλούτου που έκανε κάτι για τον τόπο του και πότε να αξιοποιήσει τουριστικά ένα φυσικό φαινόμενο όπως αυτό του Grand Canyon, που παρ’ όλο ότι είναι ένα έργο της φύσης πρέπει να πληρώσεις για να μπορέσεις να το δεις!

Τα πλήθη συνωστίζονται στο Χόλλυγουντ

Το αστέρι του Άντονι Πέρκινς

Αποχωρίζομαι χωρίς λύπη το Λος Άντζελες. Μας περιμένει το Σαν Φρανσίσκο.

If you are going to San Francisco

be sure you wear some flowers in your hair…

there’s a whole generation

with a new explanation…

Παρ’ όλη την προτροπή του ωραίου, παλιού τραγουδιού, που υπήρξε κάτι σαν εθνικός ύμνος των «παιδιών των λουλουδιών» το 1967, προσεγγίζουμε τη μυθική πόλη χωρίς λουλούδια στα μαλλιά. Θα μπορούσαμε πράγματι ν’ ανήκουμε σ’ εκείνη τη γενιά με τα καινούρια οράματα, αλλά ήμαστε τότε πολύ μακριά, άλλα προβλήματα αντιμετώπιζε ο πάντα βασανισμένος μας τόπος, το ίντερνετ δεν είχε εφευρεθεί κι η τηλεόραση δεν έπαιζε το ρόλο που έχει σήμερα. Όμως ο απόηχος του κινήματος εκείνου σίγουρα έφτασε ως εμάς και τώρα μάταια αναζητούμε στη Haight Street, που υπήρξε το επίκεντρο του κινήματος των χίπις, ίχνη εκείνης της εποχής. Δεν συναντήσαμε «παιδιά των λουλουδιών». Τι να απέγιναν άραγε οι επαναστατημένοι νέοι της δεκαετίας του ’60; Θα ‘ναι τώρα εξηντάρηδες κι εβδομηντάρηδες. Να έγιναν άραγε σοβαροί οικογενειάρχες, στελέχη επιχειρήσεων; Θυμούνται άραγε την τρελή νιότη τους που συντάραξε τον κόσμο; Τώρα καταφεύγουν εδώ τουρίστες σαν εμάς που θέλουν να δουν από πού ξεκίνησε το επαναστατικό, πρωτοποριακό κίνημα, άλλοι που θέλουν ν’ αγοράσουν μεταχειρισμένα ρούχα, να κάνουν τατουάζ ή, ποιος ξέρει, για να θυμηθούν τα νιάτα τους.

Στη γειτονιά των χίπις

Έχουμε φτάσει στο Σαν Φρανσίσκο οδικώς από το Λος Άντζελες μετά από μια περίπου δεκάωρη διαδρομή, που όμως η θέα των ακτών του Ειρηνικού, της Σάντα Μόνικα με τα εξοχικά των διασήμων, του Μάλιμπου, της Σάντα Μπάρμπαρα, των αφρισμένων κυμάτων, των γλάρων και των σέρφερς που μας συνόδευε, την έκανε ιδιαίτερα ευχάριστη και καθόλου κουραστική.

Σάντα Μπάρμπαρα

Σαν Φρανσίσκο. Το πρωτοαντικρίζουμε αργά το απόγευμα «τυλιγμένο στα δροσερά παραπετάσματα της ωκεάνιας  άχνας», της ομίχλης που ανεβαίνει από τον ωκεανό και του χαρίζει μέσα στον Ιούλιο όχι απλώς δροσιά αλλά ψύχρα, που δεν είναι ανεκτή από τα λεπτά καλοκαιρινά μας ρούχα. Κάτι που έκανε κάποτε τον Μαρκ Τουαίν να πει: «ο ψυχρότερος χειμώνας που έζησα ήταν ο Ιούλιος στο Σαν Φρανσίσκο»!

Άποψη του Σαν Φρανσίσκο από το Twin peaks

Πουθενά αλλού ένας δρόμος δεν έγινε αξιοθέατο, όπως η Lombard Street (ο στριφογυριστός δρόμος)

Σαν Φρανσίσκο. Μια από τις ωραιότερες πόλεις που έχουμε δει. Πλάι στη θάλασσα, ανεβοκατεβαίνοντας πάνω σε πλήθος λόφους, μια πόλη ανθρώπινη με πληθυσμό που δεν ξεπερνάει το εκατομμύριο, συνδυάζει ό,τι ο καθένας θα μπορούσε να ζητήσει από την πόλη του: ωραίο φυσικό περιβάλλον, υλικό και πνευματικό πολιτισμό και μια ανεκτικότητα που επιτρέπει την αρμονική συμβίωση ανθρώπων ποικίλης καταγωγής. Αυτή η ανεκτικότητα είναι πιθανόν και η αιτία που το Σαν Φρανσίσκο θεωρείται η πρωτεύουσα των γκέι και που αποτελούν (σύμφωνα με την ξεναγό) το 20% του πληθυσμού. Έχουν τη δική τους συνοικία στην είσοδο της οποίας κυματίζει η σημαία τους με τα χρώματα του ουράνιου τόξου. Πιστεύω, αυτή η ανεκτικότητα κι η ελευθερία είναι που συνέβαλε και στη δημιουργία του κινήματος των χίπις αλλά και του επαναστατικού, αντισυμβατικού λογοτεχνικού κινήματος της beat generation. (Κρίμα, δεν μπόρεσα να επισκεφθώ τη γκαλερί όπου ο Γκίσμπεργκ διάβασε το περίφημο «Ουρλιαχτό», καθιερώνοντας το νέο κίνημα. Κανείς από τους συνταξιδιώτες δεν ήταν διατεθειμένος να ικανοποιήσει τέτοια παράξενα γούστα). Ακόμα και η ύπαρξη 8.000 αστέγων στο Σαν Φρανσίσκο, που τους βλέπουμε να κοιμούνται σε παγκάκια και πάρκα, είναι εν πολλοίς αποτέλεσμα της ελευθερίας να επιλέγουν αυτό τον τρόπο ζωής αντί να κλείνονται σε ιδρύματα.

Τα χαρακτηριστικά cable cars, απαραίτητα για την κυκλοφορία στις ανηφοριές του Σαν Φρανσίσκο

Εδώ, στο Σαν Φρανσίσκο υπάρχει η μοναδική, πιστεύω, σ’ όλο τον κόσμο εκκλησία, ο Ναός της Χάριτος, που δεν ανήκει σε κανένα δόγμα, αλλά αποτελεί «έναν οίκο προσευχής για όλους τους ανθρώπους». Εντυπωσιακή η κύρια είσοδος του ναού, ένα ακριβές αντίγραφο της «Πόρτας του Παραδείσου» του Γκιμπέρτι, που κοσμεί το Βαπτιστήριο του Ντουόμο στη Φλωρεντία. Πρέπει να ‘χεις πολλή ώρα για να περπατήσεις το Λαβύρινθο που βρίσκεται στο κέντρο της εκκλησίας με σκοπό, καθώς με προσεκτικά βήματα τον ακολουθείς, να συγκεντρώνεσαι, να διαλογίζεσαι, να ηρεμείς. Ένα μικρό παρεκκλήσι μέσα στο ναό, ολοκληρώθηκε το 2000, αφιερώθηκε στη μνήμη των 20.000 που πέθαναν από aids και σ’ αυτό μπορεί κανείς να δει σύμβολα όλων των θρησκειών.

Ξενάγηση στο εσωτερικό του Δημαρχείου

Όπου κι αν πήγαμε στο Σαν Φρανσίσκο, ό,τι κι αν μας έλεγαν οι ξεναγοί, πάντα κάπου ξεπρόβαλλε η ανάμνηση του μεγάλου σεισμού. Λες και σφράγισε την ιστορία της πόλης και πέρασε στο συλλογικό ασυνείδητο. Ήταν ο σεισμός της 18^ης Απριλίου 1906, μια από τις χειρότερες φυσικές καταστροφές που συνέβη στις Ηνωμένες Πολιτείες. Τρεις χιλιάδες θύματα και μεγάλο μέρος της πόλης καταστράφηκε, προπάντων από την πυρκαγιά που ακολούθησε. Έτσι, πάρα πολλά οικοδομήματα είναι δημιούργημα του 20^ου αι., όπως αυτά γύρω από το Civic Center. Εντυπωσιακό το Δημαρχείο, με θόλο ψηλότερο απ’ αυτόν του Καπιτωλίου, η μοντέρνα αίθουσα της Συμφωνικής Ορχήστρας, το πιο παραδοσιακό κτίριο της Όπερας, η Δημόσια Βιβλιοθήκη, το κτήριο των Παλαιμάχων, εδώ όπου το 1945 από αντιπροσώπους πενήντα κρατών υπογράφτηκε ο Καταστατικός Χάρτης των Ηνωμένων Εθνών, το κτήριο του μπαλέτου, το μουσείο ασιατικής τέχνης, κρατικά κτήρια κ.λπ. Κρατάω στη μνήμη αυτό που μας είπε ο ευγενικός ξεναγός: «Ονομάσαμε το συγκρότημα των πολιτιστικών αυτών μνημείων War Memorial Center. Θελήσαμε αντί ένα μνημείο για τους νεκρούς του πολέμου να κάνουμε στη μνήμη τους ένα μνημείο ζωής». Αναπόφευκτη πάλι η σύγκριση με τα δικά μας.

War Memorial Opera House

Κάθε γωνιά του Σαν Φρανσίσκο κρύβει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ανεβαίνεις στις Δίδυμες Κορυφές (Twin Peaks) και δεν θέλεις ν’ αποχωριστείς την υπέροχη θέα. Απολαμβάνεις υπέροχο ψάρι σ’ ένα από τα πολλά εστιατόρια στην κοσμοβριθή «Προκυμαία του ψαρά» (Fisherman’s Wharf), ενώ απέναντί σου αντικρίζεις, τόσο κοντά, το νησί με τις περίφημες φυλακές του Αλκατράζ, καταργημένες τώρα βέβαια. Πόσο πιο βαρύς θα φαινόταν στους φυλακισμένους ο εγκλεισμός τους, βλέποντας τόσο κοντά τα φώτα της ελευθερίας!

Ασφαλώς δεν μπορείς να παραλείψεις την πασίγνωστη, περίφημη Γέφυρα της Χρυσής Πύλης, σύμβολο του Σαν Φραγκίσκο. Τη διασχίζουμε πηγαίνοντας σ’ ένα πανέμορφο, εξοχικό, παραθαλάσσιο προάστιο, το Σαουσαλίτο, με τα εστιατόρια, τα μαγαζάκια, τα τουριστικά σουβενίρ.

Διαχίζοντας τη Γέφυρα της Χρυσής Πύλης

Η Chinatown είναι η μεγαλύτερη κινεζική συνοικία εκτός Κίνας. Μόλις περάσεις την είσοδο, μια πύλη με δυο δράκοντες, μαγαζάκια, επιγραφές, φαγητά, μυρωδιές σε μεταφέρουν στην ίδια την Κίνα.

Πάρκο Άλαμο. Παλιά Βικτωριανά σπίτια και στο βάθος η καινούρια πόλη

Κρίμα. Πρέπει να εγκαταλείψουμε το Σαν Φρανσίσκο. Όμως, τραγουδώντας μαζί με τη ξεναγό, το εννοούμε:

I left my heart in San Francisco

High on a hill, it calls me

To be where little cable cars

Climb halfway to the stars

The morning fog may chill the air,

I left my heart in San Francisco

Τι αντίθεση η άφιξή μας στον πασίγνωστο παγκόσμιο ναό των καζίνο και των τυχερών παιγνιδιών! «Η πόλη που δεν κοιμάται ποτέ» ή «Η αμαρτωλή πόλη», το Λας Βέγκας, έρχεται να προσθέσει τη δική του ψευδαίσθηση σ’ αυτή που ζήσαμε στα στούντιο της Γιουνιβέρσαλ. Ένας φαντασμαγορικός, εξωπραγματικός κόσμος, ένας κόσμος γεμάτος φως, διασκέδαση, θεάματα, τυχερά παιγνίδια. Ξενοδοχεία που το καθένα είναι μια ολόκληρη πόλη και που το καθένα έχει το δικό του θεματικό άξονα. Το Caesar’s αναπαριστά (αρκετά χοντροκομμένα, ομολογώ) την αρχαία Ρώμη, το Paris έχει τα χαρακτηριστικά του Παρισιού με τον Πύργο του Άιφελ να δεσπόζει στην πρόσοψη, μπροστά από το Λούξορ υψώνεται μια υπερμεγέθης πυραμίδα, το Bellagio διακρίνεται για το λεπτό γούστο, την πλημμυρίδα των λουλουδιών, τους απέραντους κομψούς διαδρόμους που περπατάς και θαυμάζεις χωρίς κανείς να σου πει τίποτα. Ολόκληρη η πλατεία του Αγίου Μάρκου της Βενετίας, με τις γόνδολες να διασχίζουν το κανάλι και τα πλήθη να κάθονται στα καφέ ή να βολτάρουν, αποτελεί πόλο έλξης στο ξενοδοχείο Venezia. Πού χρόνος όμως να περιηγηθείς τα 1701 καζίνο! Χρόνος όμως για να δοκιμάσεις έστω για λίγο την τύχη σου στη ρουλέτα ή σε κάποιο μηχανάκι οπωσδήποτε θα βρεθεί.

Το Ceasar's

Τη δεύτερη μέρα της παραμονής μας στο Λας Βέγκας διασχίζοντας ένα μέρος της ερήμου της Νεβάδα όπου βρίσκεται η πόλη και ένα μεγάλο μέρος της ερήμου της Αριζόνα, φτάνουμε στο Grand Canyon. Για ώρες περνάμε τοπία εντελώς έρημα, διανθισμένα μόνο με τους χαρακτηριστικούς κάκτους που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε στις ταινίες γουέστερν. Το θέαμα του μεγαλοπρεπούς αυτού έργου της φύσης, του μήκους 446 χμ. σχηματισμένου από τον ποταμό Κολοράντο φαραγγιού, μας αποζημιώνει. «Μεγάλο φαράγγι: ανοιχτή αυλαία στα σπλάχνα της γης. Σχήματα κυκλικά με κυματισμούς στις γραμμές τους. Πύργοι εφαπτόμενοι. Τρούλοι. Κώνοι. Χρώμα αλλού αιμάτινο σαν βόδι σφαγμένο, αλλού πράσινο, μαύρο ή σταχτί, βράχοι κομμένοι κάθετα με μαχαίρι», περιγράφει ο Βασίλης Βασιλικός το φανταστικό θέαμα στη «Μυθολογία της Αμερικής». Υπολείμματα Ινδιάνων μας υποδέχονται εκεί όπου θα βγάλουμε τα εισιτήρια. Μεταφερόμαστε σε διάφορα σημεία του φαραγγιού, ενώ βέβαια η καλύτερη θέα είναι από αέρος με ελικόπτερα ή μικρά αεροπλάνα, πράγμα που εμείς λόγω χρόνου, κόστους ή… φόβου δεν αποτολμούμε.

Άποψη του Grand Canyon

Στην επιστροφή, μέσα στην έρημο, σταματάμε για το γεύμα σ’ ένα ράντζο. Φτιαχτό βέβαια κι αυτό, όμως τα άλογα, ο καουμπόι με το πιστόλι και το λάσο, το όλο σκηνικό, ο μουσικός με την κιθάρα και την country music μοιάζουν όλα βγαλμένα από κινηματογραφική ταινία μ’ εμάς να παίζουμε το ρόλο των κομπάρσων.

Ο cow boy μας δείχνει πώς ρίχνει το λάσο

Μια στάση στο φράγμα Hoover είναι επίσης απαραίτητη. Έργο του ανθρώπου αυτό, αλλά όχι λιγότερο αξιοθαύμαστο. Κατασκευασμένο από το 1931-1936 είναι ένα τεράστιο υδροηλεκτρικό εργοστάσιο που οι γεννήτριές του παρέχουν ενέργεια σε τρεις πολιτείες: Νεβάδα, Αριζόνα και Καλιφόρνια. Έχει χαρακτηριστεί ως «εθνικό ιστορικό αξιοθέατο» και χιλιάδες άνθρωποι το επισκέπτονται κάθε χρόνο.

Το εντυπωσιακό Φράγμα Hoover

Είμαστε ήδη «βαρυστομαχιασμένοι» από θεάματα, ακούσματα, έργα της φύσης και του ανθρώπου, όταν φτάνουμε στη Νέα Υόρκη. Οι πιο πολλοί έχουμε ξανάρθει. Κι όμως έχει τόσα ακόμα που δεν είδαμε και θα τ’ αναζητήσουμε σε τούτο το ταξίδι κι άλλα που θέλουμε να ξαναζήσουμε.

Ο Τζορτζ Ουάσιγκτον απέναντι από το Χρηματιστήριο της Wall Street

Τριγυρίζουμε στην πόλη, τόσο εύκολο να μάθεις το κέντρο της, το Μανχάταν, τόσο απλό να το περπατήσεις. Λεωφόροι και δρόμοι, τεμνόμενοι κάθετα και οριζόντια σε οδηγούν αλάνθαστα στον προορισμό σου. Όσες φορές κι αν τα ‘χεις ξαναδεί, πάντα απολαμβάνεις μια μίνι κρουαζιέρα στο λιμάνι της Ν. Υόρκης. Η γραμμή των ουρανοξυστών στον ορίζοντα, το γεμάτο αναμνήσεις των μεταναστών Ellis Island, το Άγαλμα της Ελευθερίας, καθιερωμένο, πασίγνωστο σύμβολο της Αμερικής, οι γέφυρες (αχ, αυτή η γέφυρα του Μπρούκλιν), συνθέτουν μια πανέμορφη εικόνα.

Στο Central Park, μνήμη του δολοφονημένου λίγο πιο πέρα Τζον Λένον

Η αίθουσα των Γενικών Συνελεύσεων

Τι να προλάβεις να δεις και τι να μπορέσεις να κάνεις σε τέσσερις μέρες σ’ αυτή την πόλη που έχει τα πάντα; Η επιλογή είναι αναγκαστική. Ακόμα κι αν το’ χουμε ξαναδεί, το Metrpolitan Museum of Art, που περιλαμβάνει πάνω από 2 εκατομμύρια έργα τέχνης και που καλύπτουν 5.000 χρόνια πολιτισμού, δεν μπορεί να παραλειφθεί. Τρέχοντας και ασθμαίνοντας διασχίζουμε αίθουσες και διαδρόμους, ανεβοκατεβαίνουμε ορόφους χωρίς να προλαβαίνουμε να ρίξουμε ούτε μια ματιά στους καλλιτεχνικούς θησαυρούς που συναντάμε, αναζητώντας με μια εγωιστική εθνική υπερηφάνεια τις αίθουσες όπου εκτίθενται οι αρχαιολογικοί θησαυροί της Κύπρου. Είμαστε, αλήθεια, τόσο σοβινιστές, ώστε όχι μόνο στο μουσείο αλλά και στο Μέγαρο των Ηνωμένων Εθνών ν’ αναζητούμε στην Αίθουσα των Γενικών Συνελεύσεων την καρέκλα με την επιγραφή «Κύπρος»; Ίσως να ‘πρεπε να προσγειωθούμε κάπως (κι εμείς και οι πολιτικοί μας) βλέποντας την έκπληξη του νεαρού που μας ξεναγούσε στους διάφορους χώρους αυτού του «ναού της υποκρισίας», όπως προσφυώς τον ονόμασε μια φίλη, όταν του είπαμε πόσο πληθυσμό έχει η Κύπρος!

Στην είσοδο του Μεγάρου των Ηνωμένων Εθνών

"In God we trust”, γράφουν επάνω τα δολάρια. Ποιο θεό άραγε εννοούν; Τον Θεό όπως τον ξέρουμε, για τον οποίο πλήθος εκκλησίες γεμίζουν τη Νέα Υόρκη ή τον θεό του χρήματος που έξω απ’ το ναό του, στη Wall street, συνωστίζονται πλήθη τουριστών;

Πολυτελή ξενοδοχεία, απέραντα πολυκαταστήματα που δεν κλείνουν ποτέ, φωτοχυσία και κοσμοπλημμύρα στο Broadway, μια κοσμοβριθής μέρα και νύχτα Times Square, θεάματα και παραστάσεις που κρατάνε χρόνια (κάποιοι από μας απόλαυσαν το Chicago, άλλοι το Mama mia), τα πιο προηγμένα είδη τεχνολογίας, το θορυβώδες Rokefeller Center, το ήρεμο Central Park, τι να πρωτοδεί κανείς και τι να πρωτοθαυμάσει σ’ αυτή την πόλη που έχει τα πάντα;

Στο Metrpolitan Museum

Έχοντας επισκεφθεί ξανά αυτή τη ξελογιάστρα πόλη, εκμεταλλεύομαι περισσότερο τον ελεύθερο χρόνο για να την περπατήσω, να φάω ένα μεσημέρι στο Rokefeller Center, να πιω ένα ποτό στο μπαρ του παλιού, αριστοκρατικού ξενοδοχείου Walndorf Astoria ή να δω από το ύψος του 44^ου ορόφου του Marriot Hotel τη νυχτερινή Νέα Υόρκη.

Λαϊκή αγορά στη Madison Avenue

Στα πολυκαταστήματα είναι μια απόλαυση να τριγυρίζεις έστω κι αν δεν έχεις υπ’ όψιν να αγοράσεις κάτι. Κι όσο περίεργο κι αν φανεί, μια λαϊκή αγορά στημένη Κυριακή πρωί στη Madison Avenue είναι μια ευχάριστη, απροσδόκητη έκπληξη.

Κρουαζιέρα. Στο βάθος το Άγαλμα της Ελευθερίας.

Είναι, αλήθεια, τόσο γοητευτική η Νέα Υόρκη ή μήπως η ξεγνοιασιά των διακοπών και η ελευθερία του τουρίστα την κάνει να φαίνεται τόσο ελκυστική; Δεν ξέρω. Ξέρω μόνο πως αν μου δινόταν η ευκαιρία, θα αποτολμούσα και «τρίτο πλουν».