Η κινηματογραφική λέσχη

Όπως ο ίδιος ο  Ντέιβιντ Γκίλμουρ εξομολογείται στο τέλος του βιβλίου του ¨Η κινηματογραφική λέσχη" (Πατάκης 2011, μετ. Γιώργος Καλαμαντής), πρόκειται για ένα βιβλίο που αφορά την οικογένειά του, ειδικά τη σχέση  με το γιο του, για ένα χρονικό διάστημα.

Ο συγγραφέας και πρωτοπρόσωπος αφηγητής "αναπολεί με σχεδόν οδυνηρή νοσταλγία" τα τρία χρόνια που πέρασαν μαζί, εκείνος κι ο γιος του, ο Τζέσε. Ο Τζέσε, στη δευτέρα Λυκείου, όχι μόνο δεν έχει καμιά συμπάθεια για το σχολείο, αντιθέτως το αντιπαθεί και συχνά κάνει σκασιαρχείο. Ο πατέρας, που υπήρξε κινηματογραφικός κριτικός, έχει μια έμπνευση. Προτείνει στο γιο του να εγκαταλείψει το σχολείο, αν θέλει, με έναν όρο: Να βλέπουν μαζί τρεις ταινίες την εβδομάδα, τις οποίες θα διαλέγει ο πατέρας και να τις συζητούν. Ο νεαρός δέχεται και η κινηματογραφική μύηση αρχίζει.

Η πρώτη ταινία που βλέπουν είναι τα "400 χτυπήματα" (1959) του Φρανσουά Τρυφώ. Θα ακολουθήσει πληθώρα άλλων ταινιών στα τρία αυτά χρόνια. Μεταξύ άλλων, το "Βασικό ένστικτο" (1992), "Απιστίες κι αμαρτίες" (1989), "Πολίτης Κέιν" (1941), "Νύχτα της Ιγκουάνα" (1964), "Το λιμάνι της αγωνίας" (1954), "Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ" (1966), "Ασυμβίβαστη" (1985), "Ο Γίγας" (1956), "Ξεφάντωμα με τους Μπητλς (1964) και άλλες και άλλες, παλιές και καινούριες, κλασικές και αποτυχημένες.

Οι δυο τους συζητούν, κάποτε ο πατέρας κάνει μια σύντομη εισαγωγή. Δεν κρίνουν πάντα την ταινία στο σύνολό της, ούτε επικεντρώνονται στο μύθο, στην ιστορία. Μιλάνε για ηθοποιούς, κάποιους από τους οποίους δεν είχε καν ακούσει ο νεαρός, όπως ο Τζέιμς Ντιν, για σκηνοθέτες, για ερμηνείες, για στοιχεία του γυρίσματος των ταινιών, για σκηνές που αξίζει να ξαναδούν. Συχνά γίνεται λεπτομερής ανάλυση κάποιας σκηνής

Πολλά τμήματα του βιβλίου αφορούν γενικότερα τη σχέση πατέρα-γιου, συζητήσεις για άλλα θέματα, όπως η απογοήτευση του νεαρού, όταν τον εγκαταλείπει η κοπέλα του. Λέει ο Ντέιβιντ: "Οι ταινίες χρησίμευαν απλώς ως ευκαιρία να περνάμε κάποιο χρόνο μαζί, εκατοντάδες ώρες, όπως κι ένα μέσο για κάθε είδους συζητήσεις".

Πολλά άλλα λέγονται γύρω από την τέχνη του κινηματογράφου. Μια σκέψη μου θύμισε κάτι που ισχύει και για τα βιβλία. "Το να διαλέγεις ταινίες για ανθρώπους είναι επικίνδυνη δουλειά.  Οπότε, όταν συστήνεις ανεπιφύλακτα μια ταινία σε έναν φίλο, όταν λες "καταπληκτική, θα τη λατρέψεις", η εμπειρία γίνεται εμετική όταν συναντάς τον φίλο σου την επομένη και σου λέει με σηκωμένο φρύδι "Για πλάκα το έκανες;" (Ομολογώ ότι κάτι ανάλογο ένιωσα και για βιβλία)

Πολύ ενδιαφέρουσα η "εξέταση" στην οποία υποβάλλει ο πατέρας το γιο στο τέλος της τριετίας. Ερωτήσεις όπως "Μπορείς να μου αναφέρεις τρεις καινοτομίες που εμφανίστηκαν με το γαλλικό νέο κύμα;", ή "Μπορείς να μου πεις τρεις σκηνοθέτες του νέου κύματος;", ή "Ποια είναι η αγαπημένη σου σκηνή από τα "Πουλιά" του Χίτσκοκ; Γιατί;", ή "Ποιος ήταν ο διευθυντής φωτογραφίας που προτιμούσε ο Μπέργκμαν;" και άλλες ανάλογες ερωτήσεις. Και φυσικά ο νεαρός περνά τις "εξετάσεις", αποφασίζει μάλιστα να συνεχίσει το σχολείο.

Φυσικά, στο τέλος του βιβλίου δεν έχουμε "βιβλιογραφία", αλλά μια εκτενή "φιλμογραφία".

Δεν θα το έλεγα εξαιρετικό βιβλίο, διαβάζεται όμως ευχάριστα και πιστεύω οι κινηματογραφόφιλοι θα το βρουν ιδιαίτερα ενδιαφέρον.