Κυριακή, Μαρτίου 08, 2015

Το βιβλίο της Κατερίνας

Αύγουστος Κορτώ
Το βιβλίο της Κατερίνας
Πατάκης, 2013
"Θαυμάστε, όχι, θαυμάστε το μεγαλείο της ελληνικής οικογένειας. Αρρώστια, αρρώστια, αρρώστια".
Η φράση αυτή, ειρωνική και αυτοσαρκαστική, θα μπορούσε, νομίζω, να συνοψίζει όλο το μυθιστόρημα του Αύγουστου Κορτώ. Δεν ξέρω ποιος πρώτος επινόησε την ομιλούσα, νεκρή πια, μητέρα, ο Χωμενίδης με τη "Νίκη" ή ο Κορτώ με "Το βιβλίο της Κατερίνας", αν πρόκειται για αλληλεπίδραση ή σύμπτωση, όπως πολύ συχνά στη λογοτεχνία συμβαίνει. Η ομοιότητα πάντως σταματά εκεί. Ή μάλλον, προχωρεί ακόμα λίγο, στη μέσω της μητέρας εξιστόρηση της οικογενειακής ιστορίας. Όμως οι διαφορές μεταξύ των δύο βιβλίων είναι περισσότερες από τις ομοιότητες. Ο Χωμενίδης στην αφήγηση εντάσσει ιστορικά γεγονότα, πολιτικές ιδεολογίες, γράφει ανάλαφρα, σαν να το διασκεδάζει, ο αναγνώστης συχνά χαμογελά κι ας περιγράφονται πολύ δύσκολες στιγμές, οικογενειακές και εθνικές.
Ο Κορτώ εγκλωβίζεται στο οικογενειακό δράμα. Μαζί του υποφέρεις. τελειώνοντας το βιβλίο νιώθεις να σε βαραίνει, σαν οι αρρώστιες, η παθογένεια, η μανιοκατάθλιψη, το αλκοόλ και τα αμέτρητα χάπια που η μάνα καταπίνει, ως τα τελευταία που της πήραν και τη ζωή, να ανακατεύονται στο δικό σου στομάχι. Οι χρονολογίες, από το 1866 ως το 2002 μνημονεύονται μόνο και μόνο για να σηματοδοτήσουν γεννήσεις, γάμους, αρρώστιες, τσακωμούς, θανάτους. Κανένα ιστορικό γεγονός δεν διακόπτει την εξιστόρηση του οικογενειακού μύθου και δράματος. Μόνο ένα σύντομο πέρασμα από τη Χούντα  της επταετίας κι ένας εξίσου σύντομος σταθμός στο σεισμό της Θεσσαλονίκης του 1978 αναφέρονται. Τίποτε άλλο δεν διακόπτει την οικογενειακή ιστορία.
Σταδιακά ο κύκλος της αφήγησης γίνεται ακόμα στενότερος. Η μάνα Κατερίνα ολοένα και περισσότερο στρέφεται στον εαυτό της, στην αρρώστια της και προπάντων στην αγάπη και στο αφύσικο δέσιμο με το μοναχογιό της, τον Πέτρο. Μια αγάπη αρρωστημένη, που ξεπερνά τα φυσιολογικά πλαίσια, που εγκλωβίζει τον άλλο και που ίσως δεν είναι άσχετη με την ομοφυλοφιλία του γιου, την οποία εκείνος ουδόλως αποκρύπτει ή συγκαλύπτει.
Και είναι εκείνος, ο αγαπημένος γιος, που θα τη βρει τελικά νεκρή, όταν εκείνη, μη αντέχοντας πια την αρρώστια, θα πάρει γύρω στα τετρακόσια χάπια για να γλιτώσει επιτέλους από το μαρτύριο. Σ' ένα σημείωμα που άφησε κρυμμένο και που ο γιος θα βρει μήνες μετά, έγραψε: "Σου εύχομαι να κάνεις ένα παιδί, για να τ' αγαπήσεις όσο σ' αγάπησα εγώ, και να σ' αγαπήσει όσο μ' αγάπησες εσύ".
Νομίζω πως αυτή η αρρωστημένη αγάπη δεν είναι ευχή, είναι μάλλον κατάρα.
(ebook)

9 σχόλια:

  1. Εισαι οπως παντα γλαγυρότατη στις περιγραφέςσου ,που αρρώστησα μόνο απο τη παρουσίαση του βιβλίου !Οπότε καταλαβαινεις .Ούτε να το πλησιάσω!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Καλημέρα, Ευαγγελία μου. Όπως ξέρεις γράφω πάντα ειλικρινά τις εντυπώσεις μου. Δεν λέω ότι το βιβλίο δεν αξίζει λογοτεχνικά, αλλά το θέμα είναι ακριβώς αυτό που περιγράφω.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Είναι συγκλονιστική η παρουσιάσή σου και μόνο ! Φαντάζομαι πόσο σκληρό και οδυνηρό θα είναι το βιβλίο στο σύνολό του... (επίσης, το γεγονός ότι γνωρίζουμε πως πρόκειται για μια εντελώς αληθινή ιστορία, είναι που το κάνει ακόμα πιο σκληρό).
    Πάντως, όπως κι η eva παραπάνω, κι εγώ δεν νομίζω να θέλω να μπω (έστω, απλώς και μόνο αναγνωστικά) μέσα σε μια τέτοια στενάχωρη ιστορία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αγαπητέ Θαλή, πράγματι, σκληρό βιβλίο, αλλά, πιστεύω, καλή λογοτεχνία.

      Διαγραφή
  4. Ναι, Κίκα μου, συμφωνώ ΄οτι αυτές αρρωστημένες σχέσεις είναι κατάρα τελικά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Το χιουμορ και ο σαρκασμός σε ένα τόσο δραματικό θέμα δίνουν μια ιδιαίτερη πινελιά στο βιβλίο αυτό
    Χρυσάνθη

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Συμφωνώ. Χαίρομαι που μου έδωσες την ευκαιρία να γνωρίσω το ενδιαφέρον ιστολόγιό σου.

      Διαγραφή
  6. Σ ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια!!
    Χρυσάνθη

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Χαίρομαι, Κίκα μου, που απόλαυσες ένα τόσο καλό μυθιστόρημα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή