Δευτέρα, Αυγούστου 06, 2007

Στην ακτή

Μ' αρέσει γενικά η γραφή του Ιαν ΜακΓιούαν. Μ' άρεσε η "Εξιλέωση", μ' άρεσε και το "Σάββατο" (δεν μ' άρεσε μόνο το " Άμστερνταμ" παρόλο που πήρε και Booker). Διάβασα μέσα σε λίγες ώρες και το τελευταίο του, "ΣΤΗΝ ΑΚΤΗ" (Πατάκης, 2007). Μ' αρέσει αυτό το αργό, διεισδυτικό, ψυχαναλυτικό γράψιμο, αυτή η μεγέθυνση της στιγμής, το βύθισμα στις σκέψεις και τα συναισθήματα των ηρώων του, ζωγραφισμένα και με τις λεπτότερες ακόμα αποχρώσεις. Όσο πάει και περιορίζει τη χρονική διάρκεια των έργων του. Στο "Σάββατο" ο χρόνος δράσης ήταν μια μέρα. Στο "Στην ακτή" είναι λίγες ώρες ενός βραδιού.
Ο ΜακΓιούαν ξέρει να κεντρίζει και να διεγείρει το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Δείτε αυτή την εισαγωγική πρόταση:"Ήταν και οι δυο νέοι, μορφωμένοι και παρθένοι εκείνη την πρώτη νύχτα του γάμου τους, και στην εποχή που ζούσαν μια συζήτηση για σεξουαλικές δυσκολίες ήταν απλώς αδύνατη". Μέσα σε τρεις γραμμές μας δίνει τους πρωταγωνιστές, τους σκιαγραφεί (νέοι-μορφωμένοι-παρθένοι), τη χρονική στιγμή (νύχτα γάμου), την εποχή (ένα όχι και τόσο κοντινό παρελθόν), το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν (σεξουαλικές δυσκολίες). Ποιος δε θα 'θελε να συνεχίσει την ανάγνωση μετά από μια τέτοια εισαγωγή;
Ο Έντουαρντ και η Φλόρενς δειπνούν σ' ένα παραλιακό ξενοδοχείο, στην ακτή του Ντόρσετ, την πρώτη νύχτα του γάμου τους. Βρισκόμαστε στο 1962, πριν από τη σεξουαλική επανάσταση κι απελευθέρωση, όταν όσα σχετίζονταν με το σεξ κουβεντιάζονταν κρυφά, συγκεκαλυμμένα, παραμορφωμένα πολλές φορές. Οι δυο νέοι αγαπιούνται, αλλά οι σεξουαλικές εμπειρίες της μεν Φλόρενς είναι ανύπαρκτες, του δε Έντουαρντ ελάχιστες. Καθώς δειπνούν τους βασανίζει το άγχος της πρώτης γαμήλιας νύχτας. Εκείνη με τρόμο γι' αυτό που την περιμένει, εκείνος με πόθο μεν, αλλά όχι με λιγότερη αγωνία και φόβο. Επιβραδύνουν το δείπνο, σκέφτονται να πάνε πρώτα μια βόλτα στην παραλία πριν πέσουν στο κρεβάτι, ενώ ο συγγραφέας με αφηγηματικές αναδρομές φωτίζει το παρελθόν τους, τη γνωριμία τους, τις τόσο διαφορετικές οικογενειακές τους καταβολές, τη διαφορά των τάξεων από τις οποίες προέρχονται, την οικονομική και κοινωνική ανωτερότητα εκείνης, πράγμα που πιθανότατα είχε τις επιπτώσεις του στην όλη σχέση μεταξύ τους. Μια παρεξήγηση προθέσεων κι επιθυμιών τους οδηγεί πρώτα στη συζυγική κλίνη, όπου πάλι μια αυθόρμητη, αδέξια κίνηση εκείνης, προκαλώντας μια μη ελεγχόμενη εκδήλωση εκείνου, καταλήγει στην καταστροφή.
Σε 5-6 σελίδες στο τέλος ο συγγραφέας αναφέρει τη μετέπειτα τύχη των ηρώων του. Θα προτιμούσα να λείπουν. Τίποτα δεν προσθέτουν στο μυθιστόρημα, εκτός από το να μας πουν πόσο μια και μόνο στιγμή, μια και μόνο φράση που λέχτηκε ή δεν λέχτηκε, πόσο καθοριστική μπορεί να είναι για μια ολόκληρη ζωή. Μ' άρεσε το μυθιστόρημα του ΜακΓιούαν. Έστω κι αν προβάλλει και μεγεθύνει μια εξαίρεση. Δεν αντιμετώπιζαν ασφαλώς όλα τα ζευγάρια το 1962 τις ίδιες δυσκολίες, όση άγνοια κι αν υπήρχε. Όμως λίγα άραγε είναι τα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν με θέμα την εξαίρεση και όχι τον κανόνα;


6 σχόλια:

  1. Ανώνυμος11:23 π.μ.

    Αυτό δεν το έχω διαβάσει,διάβασα όμως την "εξιλέωση" για την οποία είχα 2 εντελώς διαφορετικά συναισθήματα...μέχρι τη μέση περίπου του βιβλίου βαριόμουν αφόρητα....από εκεί κι επειτα δεν ήθελα να το αφήσω από τα χέρια μου.
    Νομίζω πως χαρακτηρίζει τον ΜακΓιούαν αυτό που έγραψες,"..πόσο μια και μόνο στιγμή, μια και μόνο φράση που λέχτηκε ή δεν λέχτηκε, πόσο καθοριστική μπορεί να είναι για μια ολόκληρη ζωή..."...και η εξιλέωση κάτι τέτοιο πραγματευόταν

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Διάβασα το βιβλίο στις διακοπές κι ενθουσιάστηκα για όλα όσα λέτε, ενδιαφέρουσα ανάγνωση και πολύ διεισδυτική. Γοητεύτηκα από την επαναλαμβανόμενη συγκυρία να πλησιάζονται διαρκώς οι διαδρομές τους, ενώ θα μπορούσαν (κι αυτή είναι και η ειρωνεία) και να μην έχουν βρεθεί ποτέ, ακριβώς σαν την καθοριστική φράση που μπορεί και να παραμείνει ανείπωτη. Νομίζω ότι ολόκληρο το μυθιστόρημα κινείται ακριβώς πάνω σ' αυτό: στο ότι όλα μπορούν να συμβούν ή να μη συμβούν σ' αυτή τη ζωή, κι αρκεί μια λέξη, ένα νεύμα, ένα βλέμμα. Οσο για την... εξαίρεση, ξέρετε, είναι θέμα χημείας, όχι εποχής, δεν είναι και τόσο... εξαίρεση (εκ πείρας αυτό κι ας είναι για γέλια τη σήμερον ημέρα). Καλό καλοκαίρι, τον χάρηκα τον ΜακΓιούαν σας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. @cook the book Έχεις απόλυτο δίκαιο, αγαπητή. Πραγματικά στην "Εξιλέωση" μέχρι περίπου τη σελίδα 100 δεν συμβαίνει τίποτα. Είναι η ιδιάζουσα γραφή του ΜακΓιούαν που πρέπει να εξοικειωθείς μαζί της για να σου αρέσει.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. @alef Ευχαριστώ για την επίσκεψη. Με το σχόλιό σου συμπληρώνεις κάτι που παρέλειψα. Ότι και η συνάντησή τους (και επομένως και ό,τι μας συμβαίνει) είναι καθαρά θέμα στιγμής και συγκυρίας. Όσο για την εξαίρεση ή μη,...συζητήσιμο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Πολύ κατατοπιστική η παρουσιάση σου Αναγνώστρια. Μ'αρέσει κι εμένα ο ΜακΓιούαν και θα το διαβάσω κι αυτό. Μόνο το Σάββατο δεν έχω διαβάσει από αυτά που αναφέρεις.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. συμφωνώ απολύτως με το σχόλιό σας για την εξέλιξη των ηρώων.

    το μυθιστόρημα, ωστόσο, είναι εξαιρετικό. οι χαρακτήρες έχω την αίσθηση ότι είναι πλήρως βυθισμένοι στο τυχαίο και το ανεξέλεγκτο. νομίζω ότι έχουν δημιουργηθεί έτσι ακριβώς για να δώσουν το μέγεθος της λεπτομέρειας που αναφέρετε.

    να είστε καλά.
    d.

    ΑπάντησηΔιαγραφή