Ο κύριος Επισκοπάκης

Ανδρέας Μήτσου, Ο κύριος Επισκοπάκης-Η εξομολόγηση ενός δειλού, Καστανιώτης, 2007.

Διάβασα το σύντομο αυτό μυθιστόρημα (νουβέλα το χαρακτηρίζει ο συγγραφέας του), όταν πήρε το βραβείο αναγνωστών του Ε.ΚΕ.ΒΙ. για το 2007, περίεργη να δω γιατί το επέλεξαν οι αναγνώστες. Η απορία μου παραμένει και μετά την ανάγνωσή του, που γίνεται μέσα σε δυο ώρες το πολύ. (Να μην παρεξηγηθώ. Με κανένα τρόπο δεν συνδέω την αξία ενός βιβλίου με τον όγκο του).

Σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση ο κεντρικός ήρωας, ο Άγγελος Επισκοπάκης, παντρεμένος σε δεύτερο γάμο και με μικρό παιδί, εξιστορεί την ερωτική σχέση του με την Αντιγόνη, μια οδοντίατρο, παντρεμένη και αυτή και με τρία παιδιά. Οι εβδομαδιαίες συναντήσεις τους κάθε Πέμπτη, που ο λιμενικός άντρας της έχει υπηρεσία, διακόπτονται από την παρεμβολή ενός Βούλγαρου μετανάστη, που με μαγνητοσκοπημένες τις συναντήσεις του παράνομου ζευγαριού, τους εκβιάζει, με αποτέλεσμα η Αντιγόνη να εγκαταλείψει τον Άγγελο και να στρέψει την εξωσυζυγική της δραστηριότητα στον αμόρφωτο, δύσμορφο, άξεστο Βούλγαρο. Κι όμως, δεν είναι ξεκάθαρο αν η στροφή της αυτή είναι αποτέλεσμα μόνο του εκβιασμού και όχι μιας πραγματικής προτίμησης. Θα επιστρέψει για λίγο και πάλι στον αφηγητή, αλλά στην πρότασή της να εγκαταλείψουν τις οικογένειές τους και να ζήσουν μαζί, εκείνος αρνείται. Η Αντιγόνη ξαναγυρίζει στον Βούλγαρο. Και ο σύζυγος, ειδοποιημένος από τον πρώτο εραστή, σκοτώνει το παράνομο ζευγάρι (Αντιγόνη-Βούλγαρο) καταλήγοντας στη φυλακή.

Δεν ξέρω γιατί άρεσε τόσο αυτό το βιβλίο. Παρά τις εγκωμιαστικές κριτικές, παρά το βραβείο αναγνωστών, αρνούμαι να δω σ' αυτό όλο το βάθος που του αποδίδουν, βρίσκοντας μάλιστα συμβολικότητα στα ονόματα (Άγγελος-άγγελος θανάτου, Επισκοπάκης-επισκοπεί τα πάντα, Αντιγόνη-αγέρωχη, αλαζονική [αλήθεια, τι ομοιότητα μπορεί να έχει η πολλαπλώς μοιχαλίδα με την αρχαία ηρωίδα (!)], ο Βούλγαρος Χελιδονόπουλος-φέρνει την Άνοιξη(!), Σωτήρης ο σύζυγος-ποιον σώζει;).

Κατά τη γνώμη μου είναι ένα ανάγνωσμα που κρατά μεν το ενδιαφέρον του αναγνώστη, αλλά μήπως το ενδιαφέρον των αναγνωστών ή ακροατών δεν κρατούν και όλα τα σκανδαλοθηρικά δημοσιεύματα και εκπομπές; Είμαι άραγε υπερβολικά αυστηρή στην κρίση μου, ή μήπως δεν κατάλαβα το "βαθύτερο νόημα" του βιβλίου; Είμαι έτοιμη να δεχτώ οποιοδήποτε αντίλογο.

Υ.Γ. Και μια άσχετη σκέψη που συχνά με απασχόλησε διαβάζοντας διάφορες κριτικές. Γιατί πρέπει να μπλεκόμαστε μέσα σε μαιάνδρους της σκέψης του κριτικού, γιατί λείπει η σαφήνεια και η απλότητα; Για παράδειγμα πόσες φορές πρέπει να διαβάσει κανείς την άποψη "η πικρή γεύση της αποτυχίας του ανθρώπου να ξεπεράσει την καρναβαλική έκφανση και να ουσιώσει το αγαθό είναι κι εδώ διάχυτη" και άλλες ανάλογες, για να καταλάβει τι θέλει να πει ο κριτικός;