Υπάκουη πάντα στις "μπλοκοϊδέες", μετά από την εισήγηση του "Πατριάρχη
Φώτιου" να διαβάσουμε όλοι και να ανταλλάξουμε απόψεις για το βιβλίο του Ζυλιέν Γκρακ "Μπαλκόνι στο δάσος" (Ίνδικτος, 2007) το αγόρασα αμέσως και...το τελείωσα με κόπο και μόχθο σε μια βδομάδα περίπου, ενδιάμεσα εγκαταλείποντάς το για άλλα αναγνώσματα. Διάβασα ως τώρα τις απόψεις του Πατριάρχη και του Ναυτίλου και τείνω να συμφωνήσω με τον πρώτο. Στο βιβλίο παρακολουθούμε αργά, ανιαρά, ράθυμα, τη ζωή τεσσάρων Γάλλων, με επικεφαλής τον υπολοχαγό Γκρανζ, σ' ένα οχυρό στα σύνορα Γαλλίας-Βελγίου, στις παραμονές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Τίποτα δεν συμβαίνει, παρά μόνο αναμονή. Αν στόχος του συγγραφέα ήταν να δημιουργήσει αυτό το συναίσθημα και στον αναγνώστη, σίγουρα το έχει πετύχει. Βρήκα μόνο δυο στιγμές κορύφωσης του ενδιαφέροντος, στην περιγραφή του κοριτσιού που περπατάει μπροστά από τον Γκρανζ (σ. 49-51) και στη σκηνή του τέλους (σ.218 κ.ε.), όταν ο Γκρανζ με ένα από τους συντρόφους του σώζονται από τον γερμανικό βομβαρδισμό, αλλά ο Γκρανζ τραυματισμένος εγκαταλείπεται μόνος. Το τέλος είναι ανοιχτό. Δεν ξέρουμε αν θα πεθάνει ή θα ζήσει.
Φώτιου" να διαβάσουμε όλοι και να ανταλλάξουμε απόψεις για το βιβλίο του Ζυλιέν Γκρακ "Μπαλκόνι στο δάσος" (Ίνδικτος, 2007) το αγόρασα αμέσως και...το τελείωσα με κόπο και μόχθο σε μια βδομάδα περίπου, ενδιάμεσα εγκαταλείποντάς το για άλλα αναγνώσματα. Διάβασα ως τώρα τις απόψεις του Πατριάρχη και του Ναυτίλου και τείνω να συμφωνήσω με τον πρώτο. Στο βιβλίο παρακολουθούμε αργά, ανιαρά, ράθυμα, τη ζωή τεσσάρων Γάλλων, με επικεφαλής τον υπολοχαγό Γκρανζ, σ' ένα οχυρό στα σύνορα Γαλλίας-Βελγίου, στις παραμονές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Τίποτα δεν συμβαίνει, παρά μόνο αναμονή. Αν στόχος του συγγραφέα ήταν να δημιουργήσει αυτό το συναίσθημα και στον αναγνώστη, σίγουρα το έχει πετύχει. Βρήκα μόνο δυο στιγμές κορύφωσης του ενδιαφέροντος, στην περιγραφή του κοριτσιού που περπατάει μπροστά από τον Γκρανζ (σ. 49-51) και στη σκηνή του τέλους (σ.218 κ.ε.), όταν ο Γκρανζ με ένα από τους συντρόφους του σώζονται από τον γερμανικό βομβαρδισμό, αλλά ο Γκρανζ τραυματισμένος εγκαταλείπεται μόνος. Το τέλος είναι ανοιχτό. Δεν ξέρουμε αν θα πεθάνει ή θα ζήσει.Αναμφισβήτητη η ποιητικότητα του βιβλίου, οι ωραίες εικόνες του χιονισμένου δάσους, οι συχνές και πρωτότυπες παρομοιώσεις, αλλά αυτά και μόνο δεν μπορούν να κάνουν ένα βιβλίο ενδιαφέρον όση κι αν είναι η λογοτεχνική του αξία.
Με δυσκόλεψε επίσης η άγνοια των τοποθεσιών που έχουν ρόλο στο μυθιστόρημα, για παράδειγμα η γεωγραφική σχέση Αρδεννών-Μόζα-Μοριαρμέ-Φαλίζ κ.λπ. και ίσως ένα σχεδιάγραμμα στα σχόλια δεν θα ήταν άσκοπο. Μια τελευταία παρατήρηση για τη μετάφραση, συμπληρωματικά σε όσα γράφει ο "Πατριάρχης". Δεν είναι μόνο το ότι η μετάφραση "λεξιθηρούσε ασύστολα". Είναι και το ότι χρησιμοποιούσε λέξεις δυσνόητες ή και ανύπαρκτες. Για παράδειγμα: Τι σημαίνει "φελιασμένο" (μονοπάτι), "γλινερό" (δέντρο), "σέριγγες", κ.λπ.;
Γενική εντύπωση: Αξιόλογο δείγμα της γαλλικής λογοτεχνίας που ίσως μπορεί να εκτιμηθεί πιο πολύ από τον Γάλλο παρά τον Έλληνα αναγνώστη.
Χαίρομαι που συμφωνούμε, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι στενοχωρέθηκα με τον Ναυτίλο -ίσα ίσα οι απόψεις του έχουν τη δική τους αξία.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑπό την άλλη, θα μπορούσα να είμαι πολύ πιο αιχμηρός με την επιλογή λέξεων από τη μεταφράστρια, αλλά επιφυλάχθηκα επειδή ίσως ο Γάλλος συγγραφέας είναι υπεύθυνος γι' αυτό, σε μια εποχή που μπορούσε να σηκώσει τις φιοριτούρες και τους λεκτικούς χαριεντισμούς.
Πατριάρχης Φώτιος
Αγαπητή αναγνώστρια , θα σου γράψω λίγα λόγια για το πώς είδα εγώ το μυθιστόρημα . Όπως πολύ καλά γνωρίζεις η λογοτεχνία δεν είναι μαθηματικά για να αποδείξεις στον άλλον πόσο σωστός είναι ο δικός σου τρόπος επίλυσης .Το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να περιγράψεις στον άλλο το πώς βίωσες εσύ την ανάγνωση ενός κειμένου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ Γκρακ βάζει τον ήρωά του σε μια παράδοξη περιπέτεια .Ο Γκρανζ θα βρεθεί μέσα σ’ ένα «παράδεισο» περιτριγυρισμένο από την «κόλαση». Αυτός και οι άνδρες του θα βιώσουν αυτή την αναμονή σαν «διακοπές». Το δάσος , η φύση θα ξυπνήσουν όλες τις αισθήσεις τους . Θα συνδεθούν ιδιόρρυθμα αλλά στενά .Θα απολαύσουν ,τους περιπάτους , το φαί , το ποτό , το κυνήγι ακόμα και τον έρωτα .Μέσα από το «κέλυφός» τους θα βλέπουν τα τεκταινόμενα του πολέμου ως παρατηρητές. Τους βομβαρδισμούς , την υποχώρηση , τους τραυματίες ... Όμως η «κόλαση» θα εμποτίσει τον έως τότε καλά προφυλαγμένο μικρόκοσμό τους : Το χωριό θα εκκενωθεί , το δάσος θα πάψει να είναι πια το ίδιο (άλλες οσμές, άλλοι ήχοι…). Κι οι ήρωές μας δείχνουν σα να μην επιθυμούν πια να φύγουν …Θα ρίξουν μια εύστοχη βολή από το οχυρό τους για να τιμωρηθούν άμεσα: Δυο νεκροί κι ο Γκρανζ τραυματισμένος ….για να καταφύγει στο άλλο οχυρό του ,στο άδειο πια σπίτι της Μόνας όπου θα συναντήσει το πεπρωμένο του.
Η γραφή του Ζ.Γ. αργή , ποιητική , ατμοσφαιρική και τραγανή .Έχεις την αίσθηση ότι θέλει να ψηλαφίσει τον πυρήνα των ευτυχισμένων στιγμών του ήρωα Γκρανζ-Γκρακ . Ο πόλεμος ,για μένα ,λειτουργεί εδώ ως πρόσχημα .
Η αντίθεση «παράδεισου-κόλασης» και η εσωτερική πορεία του ήρωα με συνεπήρε. Ένιωσα ότι βρισκόμουν κι εγώ στο «μπαλκόνι στο δάσος» .Όσο παράξενο κι αν σου φανεί δάκρυσα στο τέλος . Μια συγκίνηση που προέκυψε όχι μόνο από τη μοίρα του Γκρανζ αλλά κι από την αισθητική απόλαυση που μου πρόσφερε το κείμενο.
Φίλη anagnostria , μόλις έκανα στο Βιβλιοκαφέ κάποια εκτενή σχόλια για τη μετάφραση που απευθύνονται και σε σένα.Απλά σου αναφέρω ότι και ο Γκρακ χρησιμοποιεί λέξεις σπάνιες και αρχαϊκούς τύπους και αυτό είναι κύριο χαρακτηριστικό του ύφους του , που η μεταφράστρια έπρεπε να αποδώσει.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤα "γλινερά " προέρχεται φαντάζομαι από το αρχαϊκό γλίνα που σημαίνει κόλλα και ταιριάζει πιστεύω στα δένδρα ενός πυκνού κι υγρού δάσους.
Το σέριγγες (seringas)είναι το λουλούδι σύριγγες , τώρα γιατί το λέει σέριγγες ή αν κάπου λέγεται έτσι δεν το ξέρω.
Το "ένα φιδωτό μονοπάτι φελιασμένο με αγριοφραουλιές" (un layon sinueux borde de fraisiers sauvages) με προβλημάτισε κι εμένα γιατί εδώ θέλει να πει πλαισιωμένο με αγριοφραουλιές.Το φελιάζω δεν ξέρω τι σημαίνει ούτε κατάφερα να βρω , μήπως βελονιάζω ;
Τέλος συμφωνώ απόλυτα μαζί σου ότι ένας χάρτης της περιοχής και λίγα παραπάνω ιστορικά σχόλια θα βοηθούσαν πολύ τον Έλληνα αναγνώστη.Έγώ έψαξα στο wikipedia για ένα χάρτη της περιοχής και μάλιστα ειδικά για κείνη την εποχή.