Κυριακή, Ιανουαρίου 17, 2010

Αγανάκτηση

Διαβάζοντας το τελευταίο βιβλίο του μεγάλου Φίλιπ Ροθ "Αγανάκτηση" (Πόλις 2009, μετ. Αθηνά Δημητριάδου), έκανα πάλι τις ίδιες σκέψεις που μου είχε προκαλέσει το προηγούμενό του "Φεύγει το φάντασμα" αλλά και όλα τα έργα του μπορώ να πω. Πώς δηλ. κατορθώνει αναμιγνύοντας σχεδόν πάντα τα ίδια υλικά, τη σύγχρονη Αμερική, τον "εβραϊσμό" του, τις οικογενειακές σχέσεις, την αρρώστια, το θάνατο, το σεξ, να δημιουργεί κάθε φορά ένα καινούριο ενδιαφέρον έργο.
Στην "Αγανάκτηση", παρ' όλο που αυτά τα στοιχεία δεν λείπουν, παρατηρείται μια διαφοροποίηση. Τα γηρατειά και η αρρώστια εγκαταλείπονται, ο Ροθ ξαναγυρίζει στη νεότητά του. Γίνεται ο έφηβος της δεκαετίας του '50 και μας μεταφέρει στο κλίμα και στην ατμόσφαιρα των αμερικανικών πανεπιστημίων της εποχής, μιας εποχής που την σκιάζει ο πόλεμος της Κορέας που μόλις είχε αρχίσει.
"Υπό την επήρεια της μορφίνης" τιτλοφορείται το πρώτο μέρος. Τι πρώτο μέρος δηλ. αφού κάτω από αυτόν τον τίτλο στεγάζεται ολόκληρο το βιβλίο. Ακολουθούν μόνο τρεις σελίδες υπό τον τίτλο "Εκτός κινδύνου", γραμμένες σε τρίτο πρόσωπο και που αρχίζουν με τη φράση "Εδώ η μνήμη σταματά". Επομένως, όλο αυτό που διαβάσαμε ήταν οι αναμνήσεις του κεντρικού ήρωα, του Μάρκους Μέσνερ, καθώς ήταν υπό την επήρεια μορφίνης, βαριά τραυματισμένος στην Κορέα, χωρίς όμως η μορφίνη να έχει αναστείλει τις νοητικές του λειτουργίες.
Ο Μάρκους, γιος ενός εβραίου χασάπη , είναι ένα σοβαρό, μελετηρό παιδί, πρωτοετής φοιτητής σ' ένα μικρό πανεπιστήμιο στο Νιούαρκ του Νιου Τζέρζι, όπου και κατοικεί με την οικογένειά του. Η υπερπροστατευτικότητα του πατέρα που εκδηλώνεται με τον απόλυτο έλεγχο της ζωής του Μάρκους, τον ωθεί ν' αλλάξει πανεπιστήμιο και να φοιτήσει ως δευτεροετής στο πανεπιστήμιο του Γουάινσμπεργκ στο Οχάιο. Είναι η πρώτη εκδήλωση αγανάκτησης του Μάρκους. Μια αγανάκτηση που θα εκδηλώνεται συνεχώς. Αγανακτεί με τον πρώτο συγκάτοικό του στο πανεπιστήμιο, δεν μπορεί να συμβιώσει ούτε με τον δεύτερο, αντιδρά στην υποχρέωση να έχει σαράντα παρουσίες εκκλησιασμού, δηλώνει άθεος και έχει μια μακρά αντιδραστική συζήτηση με τον κοσμήτορα, αποφεύγει να γίνει μέλος σε μια από τις αδελφότητες των φοιτητών, απορρίπτει την κοπέλα που τολμηρά τον ξεπαρθενεύει. Είναι με λίγα λόγια ένας αγανακτισμένος έφηβος όπως πολλοί άλλοι της γενιάς του, γιατί όχι όμως, και κάθε γενιάς.
Ένα ακόμη ενδιαφέρον μυθιστόρημα του Φίλιπ Ροθ για το οποίο λέει, ανάμεσα σ' άλλα, η μεταφράστρια του έργου που υπογράφει το επίμετρο και τις σημειώσεις: "Η Αγανάκτηση είναι ένα βιβλίο που σε εξαπατά με τη μικρή του έκταση. Είναι σαν τα έργα των μεγάλων ζωγράφων, οι οποίοι έμειναν στην ιστορία για τον πλούτο και τη λεπτομέρεια των ελαιογραφιών τους αλλά σε αφήνουν άφωνο και με την αμεσότητα και αποτελεσματικότητα ενός σκίτσου τους".

5 σχόλια:

  1. Καλημέρα. Δεν έχω διαβάσει κάποιο βιβλίο του Roth. Θα μου το συνιστούσες ανεπιφύλακτα, αυτό της παρούσης ανάρτησης? καθώς και τα προηγούμενα του? το ρωτώ, διότι διάβασα σε άλλο blog, πολύ αρνητική κριτική για τον συγγραφέα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. εγώ παλι ενα βιβλιο του Roth διαβασα το The Stain...και δε μου αρεσε καθολου...δυστυχως δεν μπορεσα να βρω καμια χαρη...μονο καταθλιψη και απιστευτη πληξη..απο τοτε ουτε που το σκεφτομαι να διαβασω αλλο δικο του...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Όχι, δεν θα σου το συνιστούσα ανεπιφύλαχτα, αγαπητέ Mike. Αν όμως θέλεις να έχεις άποψη για ένα συγγραφέα που θεωρείται από τους σημαντικότερους σύγχρονους αμερικανούς συγγραφείς, θα σου έλεγα να ξεκινήσεις από το"Αμερικανικό ειδύλλιο".

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Αγαπητή cook, όλα τα βιβλία του Ροθ (τουλάχιστον όσα έχω διαβάσει)αποπνέουν θλίψη και απαισιοδοξία, δεν θα έλεγα όμως πλήξη. Μου αρέσει ο Ροθ, δεν σημαίνει όμως ότι πρέπει να αρέσει σε όλους. Σε χαιρετώ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Λυπάμαι πολύ, δεν καταλαβαίνω τα κινέζικα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή