Το ξεχασμένο βαλς

Ανν Ένραϊτ
Το ξεχασμένο βαλς
Καστανιώτης 2012
Μετ. Τώνια Κοβαλένκο

Είναι κάποτε κάποια βιβλία που σου δημιουργούν την επιθυμία να μπορούσες να τα διαβάσεις χωρίς διακοπή, σε μια μέρα, χωρίς να μιλήσεις με κανένα, χωρίς να ασχοληθείς με καμιά άλλη καθημερινή βιοτική μέριμνα. Όχι μόνο λόγω του μεγέθους τους (ναι, υπάρχουν καλά βιβλία χωρίς να είναι τα "τούβλα" που μας πλημμυρίζουν τα τελευταία χρόνια), ούτε και γιατί θέλεις να δεις "τι θα γίνει παρακάτω" (το ξέρεις ήδη από την αρχή), αλλά γιατί κάτι στο ύφος, στον τρόπο διατύπωσης των πρώτων ακόμα φράσεων σε ελκύει ακαταμάχητα. Αυτό το συναίσθημα ένιωσα για το βιβλίο της Ιρλανδής Ανν Ένραϊτ, αλλά δυστυχώς δεν μπόρεσα να ικανοποιήσω την επιθυμία μου. Το διάβασα με διακοπές μέσα σε δυο μέρες.

Θα 'λεγε κανείς πως μετά την "Άννα Καρένινα" και τη "Μαντάμ Μποβαρί" (για να θυμηθώ μόνο δυο κλασικές ηρωίδες με παράνομους έρωτες) το θέμα "μοιχεία" θα είχε εξαντληθεί. Όμως, η λογοτεχνική πραγματικότητα αποδεικνύει πως δεν πρόκειται να εκλείψει ποτέ αυτό το θέμα. Γιατί είναι ένα θέμα που αφορά τις ανθρώπινες σχέσεις κι όσο υπάρχουν άνθρωποι τόσο η πραγματική ζωή όσο και η μυθιστορηματική δεν θα πάψουν να ενδιαφέρονται και να ασχολούνται με τις σχέσεις αυτές.

Η ηρωίδα της Ένραϊτ, η Τζίνα, ζει στο Δουβλίνο, στην εποχή μας. Σ' ένα μακρύ μονόλογο που κρατάει όλο το βιβλίο (για τον εαυτό της πρώτα απ' όλα, όπως λέει η ίδια), θυμάται, αφηγείται, περιγράφει, αναπαριστά τη ζωή της. Βρισκόμαστε στο 2009 κι εκείνη πάει πίσω στο 2002, όταν σ' ένα πάρτι της αδελφής της συνάντησε για πρώτη φορά τον Σον. Θα περάσουν κάποια χρόνια ωσότου τον ξανασυναντήσει, ενώ η ίδια στο μεταξύ έχει παντρευτεί τον Κόνορ. Η μνήμη και η αφήγηση πηγαινοέρχονται, συχνά μιλάει συνειρμικά περιγράφοντας άλλοτε το γάμο της, άλλοτε το θάνατο της μητέρας της ή τον χαρακτήρα του πατέρα της που τον έχασε νωρίς, την αδελφή της και την οικογένειά της, τον Σον, τη γυναίκα του, τη μικρή του κόρη. Ανήκουν όλοι σε μια εύπορη τάξη, με τα εξοχικά και τα πάρτι τους, με επαγγέλματα κυρίως στον τομέα της πληροφορικής, του διαδικτύου ή των συμβούλων.

Η σχέση της με τον Σον θα αρχίσει σ' ένα συνέδριο στο Μοντρέ της Ελβετίας. Μυστικά ραντεβού σε πολυτελή ή φθηνά ξενοδοχεία, γεύματα και ωραίο κρασί περιβάλλουν την παράνομη σχέση. Μου άρεσε που η συγγραφέας  συνήθως αποφεύγει τις λεπτομέρειες των ερωτικών στιγμών. Μου θύμισε κάπως τον παλιό κινηματογράφο, όπου μετά το φιλί η κάμερα μετατοπιζόταν από το ζευγάρι και τα υπόλοιπα αφήνονταν στη φαντασία του θεατή.

Από την αρχή κιόλας του έργου προβάλλεται η παρουσία του παιδιού του Σον, ενός κοριτσιού που αφήνεται να νοηθεί ότι κάτι ασυνήθιστο υπάρχει σε ό, τι το αφορά, πράγμα που θα αποκαλυφθεί σταδιακά στο τέλος.

Αργά και μεθοδικά η συγγραφέας θα ξεδιπλώσει τις αναμνήσεις της, χωρίς μεγαλοστομίες, χωρίς ενοχές, συχνά με χιούμορ και κάποτε αυτοσαρκασμό. Οι κοινωνικές συνθήκες της εποχής, η αρχόμενη οικονομική κρίση δημιουργούν το πλαίσιο μέσα στο οποίο εκτυλίσεται η ιστορία.

Και μια ιδιαιτερότητα. Τα κεφάλαια καθορίζονται με αυτούσιους τίτλους αγγλόφωνων τραγουδιών, στοιχεία των οποίων, όπως για παράδειγμα ποιος το τραγούδησε και πότε, δίνονται στις υποσημειώσεις. Π.χ. There will be peace in thε valley, Secret love, Save the last dance for me κ.λπ. Κατέβασα και άκουσα αρκετά από τα τραγούδια. Κρίμα που δεν μπορώ να τα εντάξω στο ποστ.