Inferno

DAN BROWN
Inferno
Ψυχογιός 2013
μετ. Χρήστος Καψάλης

Συνήθως δεν παρασύρομαι από τη δελεαστική παραπλάνηση της διαφήμισης, είτε αυτή αφορά υλικά είτε πνευματικά προϊόντα (κυρίως βιβλία), αλλά αυτή τη φορά την έπαθα. Βδομάδες πριν είχαμε κατακλυσθεί από τη διαφήμιση του τελευταίου βιβλίου του Νταν Μπράουν "Inferno". Προαναγγελλόταν μάλιστα η ημέρα της κυκλοφορίας του βιβλίου στα ελληνικά (4 Ιουλίου) και γινόταν προτροπή για προπαραγγελίες, υποβάλλοντας έτσι την ιδέα ότι μπορεί να μην προλάβαιναν οι αναγνώστες την πρώτη έκδοση! Δεν έκανα βέβαια προπαραγγελία, το αγόρασα όμως μόλις κυκλοφόρησε ηλεκτρονικά.

Και να πεις δεν ήξερα τον Νταν Μπράουν; Βεβαίως τον ήξερα και δεν θα ήθελα να διαβάσω άλλο βιβλίο του. Έλα όμως που όχι μόνο η διαφήμιση αλλά και ο τίτλος, Inferno=Κόλαση, το δεύτερο μέρος του κλασικού έργου του Δάντη "Θεία Κωμωδία", αλλά ακόμα και η ιδέα ότι το μυθιστόρημα στηριζόταν στο σημαντικό αυτό έργο με παρέσυραν.

Δεν μπορώ βέβαια να ισχυριστώ ότι δεν αξίζει στο είδος του, στο είδος δηλαδή του αστυνομικού-κατασκοπευτικού βιβλίου που ως ταινία θα ταίριαζε θαυμάσια στον Τζέημς Μποντ. Ο Δάντης δεν λείπει, όμως οι αναφορές σε στίχους του είναι πολύ λιγότερες απ' αυτές που περίμενα.

Με συντομία η υπόθεση είναι η εξής: Ο Ρόμπερτ Λάγκτον (ήρωας του Μπράουν και στα άλλα βιβλία του), καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης και των συμβόλων στο πανεπιστήμιο του Χάρβαρτ, ξυπνά σ' ένα δωμάτιο νοσοκομείου, τραυματισμένος στο κεφάλι, ενώ η τελευταία του ανάμνηση είναι ότι περπατούσε στο Χάρβαρτ. Σύντομα μαθαίνει ότι βρίσκεται στη Φλωρεντία και ότι ένας τραυματισμός στο κεφάλι τον έκανε να μη θυμάται τις τελευταίες μέρες. Σε λίγο μια γυναίκα-δολοφόνος, η Βαγιένθα, εισβάλλει στο δωμάτιο, πυροβολεί έναν από τους γιατρούς που παρακολουθούσε τον Λάγκτον, ενώ μια άλλη νεαρή γιατρός, η Σιένα φεύγει μαζί του τρέχοντας και καταφεύγουν στο διαμέρισμά της.

Παράλληλα αναπτύσσεται μια άλλη υπόθεση που σχετίζεται με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και συνδέεται με έναν επιστήμονα, τον Ζόμπριστ. Αυτός, εκτός του ότι έχει εμμονή με τον Δάντη, πιστεύει ότι τα δεινά της ανθρωπότητας οφείλονται στον υπερπληθυσμό κι έτσι είχε δημιουργήσει και είχε κρύψει κάπου έναν ιό που  μια ορισμένη ημερομηνία θα ελευθερωθεί και θα μολύνει το ένα τρίτο της ανθρωπότητας, μειώνοντας έτσι τον πληθυσμό, όπως συνέβη στο μεσαίωνα με το Μαύρο Θάνατο, την πανώλη. Η διευθύντρια του ΠΟΥ, η Σίνσκεϊ, αναθέτει στον Λάγκτον να βρει τον ιό πριν αυτός εξαπλωθεί. Όμως και ένας Όμιλος, μια ιδιωτική οργάνωση, υπαρκτή όπως μας πληροφορεί ο συγγραφέας εισαγωγικά, προσπαθεί να τον εμποδίσει. Ακολουθώντας στίχους του Δάντη και ταυτοχρόνως καταδιωκόμενος ο Λάγκτον μαζί με τη Σιένα τριγυρίζουν στη Φλωρεντία, από το Duomo της στο Παλάτσο Πίτι κι από κει στο Παλάτσο Βέκκιο και στο Βαπτιστήριο, αργότερα στη Βενετία και τέλος στην Κωνσταντινούπολη, ψάχνοντας για τον κρυμμένο ιό.

Πλήθος τα πρόσωπα που δρουν στο έργο, τόσα που ο αναγνώστης πρέπει να καταβάλλει μεγάλη προσπάθεια για να μην τα συγχύζει, πολλές οι ανατροπές που συμβαίνουν μέχρι την τελευταία σελίδα. Μια απορία που μου δημιουργήθηκε είναι η εξής: Άραγε ο Δάντης  με τους συγκεκριμένους στίχους που αναφέρονται στο μυθιστόρημα και αποτελούν τον οδηγό στην αναζήτηση του ιού, εννοούσε πράγματι αυτά που ερμηνεύει ο Λάγκτον; Όταν για παράδειγμα διαβάζει τους στίχους "Της Βενετιάς τον άτιμο το δόγη αναζητήστε, που τα κεφάλια  αλόγων έκοψε...και της τυφλής τα οστά αφαίρεσε" και καταλαβαίνει ότι πρέπει να αναζητήσει τον τάφο του δόγη Δάνδολου, αυτό εννοούσε ο Δάντης; Ή αλλού "Στο χρυσοποίκιλτο μουσείο της ύπατης σοφίας και το αυτί στο έδαφος τοποθετήστε ν' αφουγκραστείτε το νερό που κατρακυλά" κι άλλα παρόμοια είναι εκεί που παραπέμπει ο Δάντης ή μήπως ο Νταν Μπράουν προσάρμοσε στίχους με άλλο νόημα στο μυθιστόρημά του;

Πολύ μου άρεσε ένα ελαφρώς ειρωνικό σχόλιο που διάβασα σε μια κριτική με το οποίο και συμφωνώ και ίσως είναι το μόνο κέρδος που αποκόμισα από το βιβλίο: "Αγοράζοντάς το κανείς εξοικονομεί τα έξοδα για τρεις τουλάχιστον τουριστικούς οδηγούς: Φλωρεντία, Βενετία, Κωνσταντινούπολη".