Πάσχα στην καρδιά της Ελλάδας

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ

Να ‘ναι άραγε αντικειμενικά τόσο όμορφη αυτή η χώρα όσο τη βρίσκουμε κάθε φορά, κάνοντας εκεί Πάσχα για δέκατη τέταρτη χρονιά, ή μήπως το βαθιά καταχωνιασμένο μας απωθημένο, αυτή η λαχτάρα για την ένταξή μας στον εθνικό κορμό (αλίμονο, ανέφικτο όνειρο πια) που μας κάνει να τη βλέπουμε τόσο ωραία; Που μας κάνει να δακρύζουμε στο άκουσμα του Εθνικού Ύμνου ή στο αντίκρισμα της γαλανόλευκης; Δεν ξέρω. Ξέρω μόνο πως απ’ όλες τις χώρες που έχω ταξιδέψει (κι έχω επισκεφθεί πολλές) πιο όμορφη, πιο μαγευτική, με την πιο μεγάλη ποικιλία φυσικού τοπίου, με την πιο μακρόχρονη ιστορία και πολιτισμό, βρίσκω την Ελλάδα. Ειδικά αυτή την εποχή, την εποχή της άνοιξης που όλα, φύση, άνθρωποι, γιορτές, έθιμα, είναι ένας ύμνος στη ζωή.

Μοναστήρια αιωρούμενα στις κορυφές των Μετεώρων

Κλείνω τα μάτια κι αναλογίζομαι όλα όσα και φέτος μας μάγεψαν. Τα καταπράσινα τοπία  διανθισμένα με το κίτρινο των ασπάλαθων, τις χιονισμένες κορυφογραμμές των Αγράφων, το απέραντο γαλάζιο της Λίμνης Πλαστήρα, τα μοναστήρια αιωρούμενα στην κορυφή των Μετεώρων, τα μικρά όμορφα χωριά γύρω από τη Λίμνη, το «Ω, γλυκύ μου έαρ» και το «Χριστός Ανέστη» να ψάλλεται εδώ, αλλά την ίδια στιγμή και σε χιλιάδες ναούς σε κάθε γωνιά της γης…

Οι χιονισμένες βουνοκορφές των Αγράφων

Το απέραντο γαλάζιο της Λίμνης Πλαστήρα

Και πάλι τα Μετέωρα

Βάση μας φέτος η Καρδίτσα. Μια ήσυχη, μικρή σχετικά πόλη κάπου εξήντα χιλιάδων κατοίκων, με ωραίους πεζόδρομους γεμάτους καφετέριες, με μια πλατεία από τις μεγαλύτερες που έχουμε δει σε ελληνική πόλη. Ένα χαρακτηριστικό που τόσο στερούμαστε στις κυπριακές πόλεις (θέμα, πιστεύω, για διερεύνηση). Ένας χώρος συγκέντρωσης, περιπάτου, χαλάρωσης, με τα παιδιά να συμβάλλουν στη ξένοιαστη, χαρούμενη ατμόσφαιρα τρέχοντας πάνω κάτω. Σε μια άκρη της πλατείας ένα ιδιόρρυθμο σιντριβάνι, ενώ τριγύρω σε ωραία γλυπτά οι Μούσες επιβλέπουν την όμορφη πλατεία.

Ακόμα μια άποψη της Λίμνης

Στην πλατεία της Καρδίτσας

 

Ωραίος πεζόδρομος στην Καρδίτσα

Πολλά αξιοθέατα δεν έχει η Καρδίτσα. Ξεχωρίζουμε το εντυπωσιακό κτήριο της Δημοτικής  Αγοράς (κλειστή δυστυχώς τις μέρες που ήμαστε εκεί) που λειτουργεί όχι μόνο ως εμπορικό κέντρο αλλά και ως χώρος πολιτισμού και ψυχαγωγίας και βεβαίως τον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Κωνσταντίνου, από τους μεγαλύτερους στην Ελλάδα. Αυτό όμως που θα σου υποδείξουν πρώτο οι Καρδιτσιώτες, αν τους ρωτήσεις για τα αξιοθέατα της πόλη τους, είναι το Παυσίλυπο. Ένα ωραίο πάρκο, μια όαση πρασίνου σε κεντρικό σημείο της πόλης που επιβεβαιώνει το όνομά του: παύση της λύπης. Ανάμεσα στο

Στο Παυσίλυπο

 

Η αγρότισσα

 πράσινο, τα πολύχρωμα λουλούδια και τα παγόνια που κυκλοφορούν ελεύθερα, περίλυπο και σκεφτικό, στέκεται ένα άγαλμα. Είναι το άγαλμα της αγρότισσας. Δεν συνάντησα πιο εκφραστική απεικόνιση της ταλαιπωρημένης, βασανισμένης, αλλά πάντα οπλισμένης με καρτερία και δύναμη, γυναίκας της υπαίθρου. Λίγο πιο πέρα υψώνεται το άγαλμα του μεγάλου τέκνου της περιοχής, δίκαιη πηγή περηφάνιας όχι μόνο για τον τόπο καταγωγής του, αλλά για όλο τον Ελληνισμό. Αυτού που υπήρξε ο πρώτος πολιτικός που κηδεύτηκε «δημοσία δαπάνη», καθώς μετά το θάνατό του δεν βρέθηκαν στην κατοχή του χρήματα που να του εξασφαλίσουν μια αξιοπρεπή κηδεία! (Χρειάζεται άραγε σύγκριση με τους συγχρόνους;) Είναι το άγαλμα του «Μαύρου Καβαλάρη», του Νικόλαου Πλαστήρα. Το όνομα και τη μορφή του γενναίου στρατηγού, του καινοτόμου πρωθυπουργού, του αδέκαστου πολιτικού, θα τα συναντήσουμε όπου πάμε στη γύρω περιοχή. Θα το βρούμε σε δρόμους, πλατείες, ταβέρνες, στο χωριό του, το Μορφοβούνι, θα το ακούσουμε προπάντων καθώς θα περιδιαβάζουμε τριγύρω στη Λίμνη που εκείνος είχε ονειρευτεί.

Τόσο προορατικός (εκτός από τα τόσα άλλα χαρίσματά του) ώστε στις αρχές ήδη του 20^ου αι. να οραματιστεί ένα φράγμα που θα συγκέντρωνε τα νερά του ποταμού Ταυρωπού, με σκοπό την άρδευση και την ύδρευση του Θεσσαλικού κάμπου. Ο ίδιος δεν πρόλαβε να δει την ολοκλήρωση του έργου που ονειρεύτηκε, καθώς πέθανε το 1953, ούτε και τη δημιουργία της Λίμνης που φέρει το όνομά του και ήταν αποτέλεσμα της δημιουργίας του φράγματος. Μιας λίμνης που αν δεν τη δει κανείς δεν μπορεί να καταλάβει το μέγεθος, την ομορφιά, τη σημασία της. Με συνολική έκταση 25 τετραγωνικών χιλιομέτρων, αλλού στενότερη, αλλού πλατύτερη, αλλού να κρύβεται κι αλλού να προβάλλει ήρεμη ανάμεσα στις βουνοκορφές που την περιβάλλουν, παρέχει στους χιλιάδες επισκέπτες που την απολαμβάνουν κάθε χρόνο, ένα μοναδικό θέαμα. Περνάμε μέσα από μικρά χωριά με ποιητικά ονόματα, Μορφοβούνι, Μεσενικόλας, Μοσχάτο, Κρυονέρι…, χωμένα μέσα στο πράσινο, αμπέλια που μόλις πρωτοβγάζουν τα φύλλα τους, ξενοδοχεία, ξενώνες και χιονισμένες βουνοκορφές. Το μάτι δεν χορταίνει να βλέπει, η εκκλησιαστική φράση στριφογυρίζει στο μυαλό: «Ως θαυμαστά τα έργα σου, Κύριε…».

Νικόλαος Πλαστήρας-Ο Μαύρος Καβαλάρης

Το φράγμα Ταυρωπού

Μεγάλο Σάββατο πρωί, μετά την πρώτη Ανάσταση, οδεύουμε προς την Καλαμπάκα και το παράδοξο των Μετεώρων. Οι περισσότεροι τα ‘χουμε δει κι άλλες φορές, όμως κάθε φορά δεν μπορούμε να μην πλημμυρίσουμε με δέος και θαυμασμό γι’ αυτό το θαύμα της φύσης. Πώς μέσα στον κάμπο υψώνονται ξαφνικά αυτοί οι γκρίζοι ογκόλιθοι, για την ύπαρξη των οποίων πολλές θεωρίες έχουν διατυπωθεί. Μα πέρα από το πώς δημιουργήθηκαν πιο πολύ μας εκπλήσσει το πώς πάνω σ’ αυτές τις αετοφωλιές, πάνω στις κορυφές των απότομων, απόκρημνων βράχων μπόρεσαν οι άνθρωποι σε καιρούς περασμένους να οικοδομήσουν τα θαυμαστά αυτά μοναστήρια. Εδώ αναζήτησαν άλλοτε οι μοναχοί που τα έκτισαν την απομόνωση, την απομάκρυνση από τον κόσμο, την περισυλλογή, την αφιέρωση και την επικοινωνία με το Θείο. Σήμερα, τόπος τουριστικών επισκέψεων και μερικά μάλιστα τουριστικής εκμετάλλευσης. Κάποτε οι πιστοί που ήθελαν να τα επισκεφθούν ανασύρονταν προς τα ύψη μέσα σε δίχτυ. Σήμερα, σκαλοπάτια κάνουν εύκολη την πρόσβαση, για όσους βέβαια αντέχουν την οπωσδήποτε επίπονη ανάβαση.

Η ομάδα στη Μονή Βαρλαάμ

 Τα μοναστήρια των Μετεώρων δεν είναι τα μοναδικά της περιοχής. Δύο άλλα με ιδιαίτερη φήμη είναι η Παναγία η Πελεκητή και η Μονή Κορώνης. Στο πρώτο, επισκεπτόμαστε ένα μικρό εκκλησάκι, σκαλισμένο ολόκληρο μέσα στο βράχο, δείγμα βαθιάς πίστης και υπομονής αυτών που όχι μόνο το λάξεψαν αλλά και το στόλισαν με ωραίες αγιογραφίες.

Ανηφορίζοντας για τη Μονή Παναγίας Πελεκητής

 Στη Μονή Κορώνης δεν μπήκα. Όσο θαυμάζω και σέβομαι την πίστη  των ανθρώπων, άλλο τόσο απεχθάνομαι το σκοταδισμό, τη στενοκεφαλιά και την υποκρισία. Στην είσοδο της Μονής υπάρχει…face control ή μάλλον dress control. Δηλαδή όσες γυναίκες φορούν πανταλόνι (και ποιες δεν φορούν σήμερα) απαγορεύεται να μπουν. Σ’ ένα δωμάτιο υπάρχουν κάποιες χιλιοφορεμένες, βρώμικες φούστες που πρέπει όλες οι γυναίκες να βάλουν πάνω από το πανταλόνι. Αντιδρώ (και είμαι η μόνη). Όχι τόσο για τη βρώμικη φούστα όσο για τη μεσαιωνική αντίληψη και την υποκρισία, όταν επιτρέπεται η είσοδος σε κάποιες που φορούν φούστα όσο κοντή και να ‘ναι, απαγορεύεται όμως το πανταλόνι! Μένω απ’ έξω να θαυμάζω και να φωτογραφίζω το υπέροχο πραγματικά τοπίο, περιμένοντας την υπόλοιπη ομάδα να τελειώσει την επίσκεψη. Είμαι όμως βέβαιη πως αν όλες οι γυναίκες αντιδρούσαν κι αν οι μονές στερούνταν τα εισοδήματα στα οποία κυρίως οι γυναίκες συμβάλλουν, οι θυρωροί των μονών θα αναθεωρούσαν τη στάση τους. Είναι αδιανόητο η πίστη να κρίνεται από τη φούστα ή το πανταλόνι.

Η Γέφυρα του Ληθαίου στα Τρίκαλα

Καταπράσινο, δροσερό τοπίο στις όχθες του Ληθαίου

Στο γυρισμό από τα Μετέωρα κάνουμε μια σύντομη στάση για γεύμα στα Τρίκαλα. Είναι μια πόλη που σίγουρα αξίζει μια πιο πολύωρη επίσκεψη από τη σύντομη δική μας. Μια όμορφη, παλιά γειτονιά είναι τα Παλιά Μανάβικα, όπως επικράτησε να λέγεται. Σπίτια με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική, παραδοσιακές ταβέρνες, εστιατόρια, μπαράκια, σφύζουν από κίνηση και ζωή. 

 

Στα Παλιά Μανάβικα

Με δυσκολία βρίσκουμε κάπου να καθίσουμε, κι ας είναι Μεγάλο Σάββατο. Στην ίδια περίπου περιοχή ένα ξεχωριστό έργο τέχνης μας σταματά. Είναι μια τεράστια τοιχογραφία (150τ.μ.) έργο ομάδας ζωγράφων που έκανε και σε άλλες πόλεις παρόμοια έργα. Στην Ελλάδα είναι η μοναδική. Στην τοιχογραφία, που δίνει την εντύπωση τρισδιάστατου έργου, παριστάνεται η καθημερινότητα: νοικοκυρές που ψωνίζουν, μπαλκόνια με τραγουδιστές, ταβέρνες έτοιμες να δεχτούν τους επισκέπτες, παιδιά που παίζουν κ.λπ.

Η περίφημη τρισδιάστατη τοιχογραφία στα Τρίκαλα

Φαινόμενο σπάνιο για ελληνική πόλη, ένας ποταμός διασχίζει τα Τρίκαλα, αποτελώντας μέρος της ιστορίας αλλά και της γοητείας της πόλης. Είναι ο ποταμός Ληθαίος, παραπόταμος του Πηνειού. Δέκα γέφυρες συνδέουν τα δυο μέρη της πόλης, με μεγαλύτερη και ωραιότερη την κεντρική, μεταλλική, τοξωτή πεζογέφυρα. Πυκνή βλάστηση, το νερό που κυλάει, ο μύθος που θέλει τον Ασκληπιό να έχει γεννηθεί εδώ, ο εμπορικός πεζόδρομος που αρχίζει απ’ εδώ, συνθέτουν ένα θαυμάσιο περιβάλλον. Έστω και για λίγο απολαμβάνουμε την ομορφιά ακόμα μιας ελληνικής πόλης.

Καταθέτοντας το στεφάνι της ευγνωμοσύνης μας

Η πιο συγκινητική στιγμή όμως του ταξιδιού μας υπήρξε η επίσκεψη, το προσκύνημα θα έλεγα καλύτερα, ενός μικρού, απέριττου μνημείου σε μια απόμερη πλατεία της Καρδίτσας. Το μνημείο στήθηκε για να θυμίζει και να τιμά δώδεκα νέους της πόλης που θυσιάστηκαν στην Κύπρο το 1974. Πέντε πεσόντες και επτά αγνοούμενοι. Το στεφάνι της ευγνωμοσύνης μας και λίγα λόγια είναι το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε γι’ αυτά τα νέα παιδιά. Αμίλητοι, με τη σκέψη στους ακατάλυτους δεσμούς μας και στους ποταμούς των αιμάτων που πότισαν την κοινή μας ιστορία, με βουρκωμένα μάτια αποχαιρετούμε την Καρδίτσα.

Οι πεσόντες στην Κύπρο Καρδιτσιώτες

Όπου και να ταξιδέψουμε η Ελλάδα μια ανοικτή πληγή.