Όμως το βιβλίο της Danila Comastri Montanari (Άγρα, 2009, μετ. Άννα Τσέα) μου χάρισε μερικές ώρες ξεκούραστου διαβάσματος, μεταφέροντάς με με πειστικότητα και αληθοφάνεια στον 1ο μ. Χ. αι. Κεντρικός ήρωας της ιστορίας, όπως και μιας σειράς ανάλογων βιβλίων της Montanari, ένας Σέρλοκ Χολμς ή Ηρακλής Πουαρώ της Ρωμαϊκής εποχής, είναι ο συγκλητικός Πόπλιος Αυρήλιος Στάτιος. Τον συνσντάμε να φιλοξενείται στην έπαυλη του Γναίου Πλαύτου, όπου με την άφιξή του μαθαίνει ότι μόλις έχει πεθάνει ο πρωτότοκος γιος του Πλαύτου, φαινομενικά από ατύχημα. Βέβαια, όπως σ' ένα κλασικό αστυνομικό, κι άλλοι θάνατοι θα ακολουθήσουν, οπότε το ατύχημα γίνεται φανερό ότι ήταν αποτέλεσμα εγκληματικής ενέργειας. Ο νομομαθής συγκλητικός, που συνοδεύεται από μια φίλη του καθώς και ένα πονηρό Έλληνα γραμματέα, "άνθρωπο για όλες τις δουλειές", θα λύσει το μυστήριο, θα βρει το δολοφόνο και θα αποκαταστήσει τη δικαιοσύνη.
Η διαφορά του μυθιστορήματος της Montanari από άλλα παρόμοια έγκειται στο ότι δημιουργεί ένα πολύ αληθοφανές ιστορικό περιβάλλον. Οι τοποθεσίες, οι λατινικοί όροι (γλωσσάριο παρατίθεται στο τέλος), τα φαγητά, οι καθημερινές συνήθειες, το ρωμαϊκό σπίτι, οι ιστορικές προσωπικότητες, οι ασχολίες, η νοοτροπία, οι δούλοι, γάμοι πολιτικών σκοπιμοτήτων κ.λπ., όπως τα ξέρουμε από ιστορικές πηγές, διατηρούν τη γνησιότητά τους. Είναι στιγμές που νομίζεις ότι η αστυνομική ιστορία ήταν απλώς το πρόσχημα για να ζωντανέψει η συγγραφέας μια ολόκληρη εποχή.
Χρησιμότατο στο τέλος το παράρτημα με πληροφορίες για το ρωμαϊκό ημερολόγιο, τους δούλους, φυτά και ζώα των ρωμαϊκών κήπων κ. ά. καθώς και χάρτες, μεταξύ των οποίων και ο χάρτης της περιοχής γύρω από τη Νεάπολη, όπου διαδραματίζεται το έργο.
Ας μη νομιστεί ότι πρόκειται για βαρύ ιστορικό βιβλίο. Είναι μια ανάλαφρη αστυνομική ιστορία που, τηρουμένων των αναλογιών (mutatis mutandis), θα μπορούσε να διαδραματίζεται και στην εποχή μας. Παρ' όλο που υπάρχει στο βιβλίο η επιγραφή "cave canem" στην είσοδο της έπαυλης και ένα γέρικο σκυλί εμφανίζεται πότε-πότε, θα συμφωνήσω με τον Πατριάρχη Φώτιο ότι ο τίτλος δεν έχει μεγάλη σχέση με το περιεχόμενο.
Φίλη Anagnostria,
ΑπάντησηΔιαγραφήσκέφτηκα εκ των υστέρων μήπως ο τίτλος είναι αλληγορικός. Δηλαδή "πρόσεχε τ' αφεντικό" ή κάτι παρόμοιο. Τι λες;
Πατριάρχης Φώτιος
Αγαπητέ Πατριάρχη, το cave είναι προστακτική του ρήματος caveo που σημαίνει "προφυλάσσομαι","αποφεύγω"επομένως δεν μπορεί να έχει αυτή τη σημασία. Αν θα δίναμε άλληγορική σημασία μάλλον θα σήμαινε κάτι σαν "προφυλάξου από τον κίνδυνο που σε περιμένει", απευθυνόμενο στα θύματα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑυτό λέω κι εγώ.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠρόσεξε γιατί ο δολοφόνος είναι είναι κάποιος που δαγκώνει, λ.χ. το αφεντικό.
Πατριάρχης Φώτιος