Παρασκευή, Αυγούστου 26, 2011

Νέμεσις

Είχα γράψει σε μια προηγούμενη ανάρτηση ότι ο Φίλιπ Ροθ εξακολουθεί να είναι από τους αγαπημένους μου συγγραφείς, ακόμα και στα όχι και τόσο επιτυχημένα έργα του και ότι δεν θα πάψω να τον παρακολουθώ σε κάθε καινούριο βιβλίο του.
Όμως το τελευταίο του, το "Νέμεσις" (Πόλις, 2011, μετ. Κατερίνα Σχινά) με απογοήτευσε τόσο που ίσως αναιρέσω την προηγούμενη δήλωσή μου. Το βρήκα πολύ φτωχό, ισχνό περιεχόμενο, κυρίως επίπεδο, χωρίς ανατροπές που να διεγείρουν το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Μοιάζει σαν γραμμική αφήγηση αναμνήσεων από το καλοκαίρι του 1944, μια καταγραφή των συνεπειών της επιδημίας πολιομυελίτιδας που είχε ξεσπάσει τότε στο Νιούαρκ του Νιου Τζέρσι.
Κεντρικός χαρακτήρας είναι ο Μπάκυ Κάντορ, καθηγητής Φυσικής Αγωγής, αθλητής του ακοντισμού αλλά και των καταδύσεων, που εκείνο το καλοκαίρι, λίγο πριν το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, εργάζεται στο υπαίθριο αθλητικό κέντρο της περιοχής του. Από φτωχή οικογένεια, Εβραίος βεβαίως, μεγαλωμένος από τους παππούδες του, είχε απαλλαγεί από τη στράτευση λόγω κακής όρασης.
Τα χαρακτηριστικά της πολιομυελίτιδας, η πορεία, οι συνέπειές της, παράλυση ή και θάνατος, περιγράφονται καθώς η αρρώστια προσβάλλει πολλούς από τους μαθητές του. Ενώ η επιδημία εξαπλώνεται όλο και περισσότερο, η αγαπημένη του Κάντορ, η Μάρσια, που αυτό το καλοκαίρι εργαζόταν σε μια ορεινή θερινή κατασκήνωση, τον καλεί επίμονα εκεί, όπου χρειάζονται αντικαταστάτη. Ο Κάντορ, παρ' όλα τα διλήμματά του, την ακολουθεί. Η κατάληξη της ιστορίας είναι που δίνει κάποιο ενδιαφέρον, ιστορία την οποία, όπως μαθαίνουμε στο τέλος, αφηγείται ένας παλιός μαθητής του Κάντορ, που είχε κι εκείνος προσβληθεί από την αρρώστια.
Υπάρχει στο βιβλίο μια απόπειρα προβληματισμού, μια κοινότοπη συζήτηση περί Θεού ή περί του αν η τύχη ή οι επιλογές μας καθορίζουν τη ζωή μας, όμως είναι ένας πολύ επιφανειακός προβληματισμός ("γιατί ο Θεός δημιούργησε την πολιομυελίτιδα" κ.λπ.)
Πασίγνωστος, βραβευμένος, πέρσι μάλιστα με το Man Booker International, συγγραφέας με σημαντικά έργα στο ενεργητικό του, ο Φίλιπ Ροθ φαίνεται να στηρίζεται πια μόνο στο όνομά του.

7 σχόλια:

  1. Με δυο σύγχρονους Αμερικανούς συγγραφείς έχω πρόβλημα.Με τον Τόμας Πύντσον,διότι ενώ διαισθάνομαι ότι είναι σπουδαίος,δυσκολεύομαι να τον προσεγγίσω και αντιστρόφως με τον Φίλιπ Ροθ,διότι ενώ τον προσεγγίζω εύκολα,δεν αντιλαμβάνομαι γιατί θεωρείται τόσο σπουδαίος.Και το λυπηρό είναι ότι διαβάζοντας το κείμενό σου,νιώθω ακριβώς σαν να διαβάζω το βιβλίο,διότι τα μειονεκτήματα που επισημαίνεις μού είναι πολύ γνώριμα.Εγώ πάντως δύο πράγματα βαριέμαι ΠΟΛΥ στον Ροθ.Τα προβλήματα της εβραϊκής ταυτότητας και τις σεξουαλικές περιγραφές.Ειδικά το δεύτερο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. @Johnny Panic: Τόμας Πύντσον δεν έχω διαβάσει (θα έπρεπε ίσως). Όσο για τον Ροθ, είναι πράγματι ενθαρρυντικό για την ορθότητα της κρίσης μας όταν βρίσκουμε βιβλιόφιλους που συμφωνούν μαζί μας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Και εμένα με κουράζει ο Ροθ... Υπερτιμημένος κατά την ταπεινή,προσωπική μου άποψη... Ο Πύντσον από την άλλη δικαίως θεωρείται σπουδαίος, πριν λίγες μέρες τελείωσα το τελευταίο του βιβλίο "Έμφυτο ελάττωμα" το οποίο είναι αρκετά συμβατικό για τα πυντσονικά δεδομένα, σύντομα θα ανεβάσω και ανάρτηση σχετική.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. @NO14ME: Θα περιμένω την ανάρτησή σου. Ίσως θα μου δώσει το κίνητρο να διαβάσω Πύντσον.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Καλησπέρα. Και μένα δεν μου άρεσε η "ΑΝΤΙΖΩΗ", του Ροθ, όπως έχω γράψει σε σχετική ανάρτηση. Όμως τα άλλα του μυθιστορήματα, που έχω διαβάσει μου άρεσαν. Είχα σκοπό να πάρω το "ΝΕΜΕΣΙΣ", ευτυχώς που με πρόλαβες με την ανάρτηση σου αυτή.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Βεβαίως έχει γράψει και καλά μυθιστορήματα ο Ροθ, δεν είναι άδικα που έχει τη φήμη. Όμως τα τελευταία του (δεν ξέρω πότε έγραψε την "Αντιζωή") με απογοήτευσαν.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Ανήκω στους θαυμαστές του Φίλιπ Ροθ και θεωρώ πως είναι ένας από τους μεγαλύτερους αμερικανούς συγγραφείς. Είναι όμως αλήθεια ότι τα τελευταία του βιβλία δεν έχουν την πρωτοτυπία και τη δύναμη των παλαιότερων έργων του.Η θεματολογική επανάληψη και οι εμμονές του συγγραφέα προφανώς κουράζουν, όμως πάντα κατορθώνει να διαγράψει με ζωντάνια τα ψυχογραφήματα των πρωταγωνιστών του. Η δε αναμέτρηση του με τα γηρατειά και τη φθορά που επιφέρει ο χρόνος δείχνει πως έχει κάτι ουσιαστικό να μας πει, κάτι που μας αφορά όλους.

    ΑπάντησηΔιαγραφή