Ο ερωτευμένος Ελύτης

"Ο ερωτευμένος Ελύτης" (Ψυχογιός 2011) του Φίλιππου Φιλίππου χαρακτηρίζεται ως μυθιστόρημα. Δυσκολεύομαι όμως να εντοπίσω κάποιο έστω μυθιστορηματικό στοιχείο,  μια και τα πάντα στο βιβλίο, τοπικό πλαίσιο, χρόνος, πρόσωπα, γεγονότα, υπήρξαν πραγματικά: η Κέρκυρα με τους δρόμους της που αναφέρονται ονομαστικά (και ομολογώ με τρόπο κουραστικό για τον μη Κερκυραίο αναγνώστη που δεν μπορεί να αναπλάσει με τη φαντασία του το χώρο), οικογένειες της Κέρκυρας, όλα τα πρόσωπα που απαρτίζουν τον πληθυσμο του βιβλίου. Το μόνο ίσως μυθιστορηματικό στοιχείο θα μπορούσε να θεωρηθεί η υπόθεση του συγγραφέα ότι ο Ελύτης το 1937, στους εννιά μήνες που φοίτησε στη Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών στην Κέρκυρα, γνώρισε κι ερωτεύτηκε μια ωραία κοπέλα, την Ελένη Βεντούρα. Όμως κι αυτή ήταν ένα υπαρκτό πρόσωπο.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το βιβλίο είναι προϊόν μακράς έρευνας και μελέτης, όπως εμφαίνει και η επιλεκτική βιβλιογραφία που παρατίθεται στο τέλος. Κι ότι επίσης ο συγγραφέας αναπαριστά μια πολύ αληθοφανή εικόνα της κερκυραϊκής κοινωνίας του 1937, αν ληφθεί μάλιστα υπ' όψιν ότι όταν άρχισε την έρευνά του το 2006, ζούσαν ακόμα πρόσωπα που είχαν γνωρίσει τον ποιητή κατά την τότε παραμονή του στην Κέρκυρα. Αληθοφάνεια που καταδεικνύεται και με τα φωτοτυπημένα δημοσιεύματα  από εφημερίδες της εποχής που ενσπείρονται στο βιβλίο.

Πέρα από το πλήθος των κερκυραϊκών οικογενειών, πολλά γνωστά λογοτεχνικά πρόσωπα κυκλοφορούν στο βιβλίο. Είναι ο γνωστός Κύπριος λόγιος Ευάγγελος Λουίζος, που συνυπηρετούσε τότε με τον Ελύτη, ο Λόρενς Ντάρελ με την οικογένειά του, ο Εμπειρίκος, ο Καραγάτσης, συντροφιές και συζητήσεις μιας ανέμελης προπολεμικής ζωής.

Η πιο ενδιαφέρουσα πλευρά του βιβλίου πιστεύω πως είναι η ερμηνεία που δίνεται σε θέματα που αφορούν το έργο του Ελύτη. Για παράδειγμα, πώς προέκυψε το ψευδώνυμό του (από Αλεπουδέλης-Ελύτης), ποια επίδραση δέχτηκε από τον Εμπειρίκο, γιατί τόσο συχνά, από τους "Προσανατολισμούς" ως το "Άξιον Εστί" και τη "Μαρία Νεφέλη" εμφανίζεται στην ποίησή του το όνομα Ελένη κ. ά.

"Πρέπει να ρωτήσω τους νεκρούς

για να μπορέσω να προχωρήσω παρακάτω", 

λέει ο Σεφέρης σ' ένα ποίημά του, σαν άλλος Οδυσσέας που κατέβηκε στον Άδη για τον ίδιο σκοπό. Για τον Φίλιππο Φιλίππου "Οι νεκροί ξαναγυρίζουν . Επιστρέφουν σαν σκιές και περπατούν στους δρόμουςτους παλιούς, προσποιούμενοι τους αδιάφορους. Τους νιώθουμε να ακουμπάνε τα θλιμμένα τους δάχτυλα στα φατνώματα των μυστικών ζωών μας, να μας παρατηρούν, παρακαλώντας να τους θυμηθούμε και να τους ξαναδώσουμε να παίξουν κάποιο ρόλο. Επιστρέφουν για να μας θυμίσουν λησμονημένες αγάπες που παλεύουν να ξαναγεννηθούν. Ενίοτε εισβάλλουν στη ζωή μας με σάρκα και οστά, τα φωτεινά πρωινά ή τα σκοτεινά βράδια, είτε για να μας δυναστεύσουν είτε για να μας παρηγορήσουν".

Μυθιστόρημα μπορεί να μην είναι "Ο ερωτευμένος Ελύτης", είναι όμως ένα αξιόλογο βιβλίο που έρχεται να προστεθεί στη βιβλιογραφία του μεγάλου μας ποιητή.