Ο θάνατος της Μπελλ

Georges Simenon
Ο θάνατος της Μπελλ
Άγρα, 2012
Μετ. Βάνα Χατζάκη

Μικρού σχήματος, φροντισμένη, πολυτονική έκδοση (όπως όλες οι εκδόσεις του Άγρα), το μυθιστόρημα του πασίγνωστου και πολυγραφότατου Ζωρζ Σιμενόν, είναι ένα μικρό διαμαντάκι της αστυνομικής λογοτεχνίας που διαβάζεται απνευστί. Γιατί δεν είναι απλώς αστυνομικό. Όπως πολύ εύστοχα αναφέρει ο αγαπητός Πατριάρχης Φώτιος, "Αν και εστιάζει σ' ένα φόνο ο οποίος διερευνάται από τις αρχές, αν και υπάρχουν ενδείξεις και ύποπτος, το τέλος κάνει μια στροφή σε μια ποιοτική αναγωγή του απλού μοτίβου "φόνος-έρευνα-αποκάλυψη" σε μια ψυχολογικού τύπου εκτίναξη". Θα πρόσθετα πως θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι μια μελέτη πάνω στο θέμα της ενοχής, της σημασίας της κληρονομικότητας και της επίδρασης του κοινωνικού περιβάλλοντος.

Κεντρικός χαρακτήρας του βιβλίου είναι ο Σπένσερ Άσμπυ, ένας ήσυχος, ευσυνείδητος καθηγητής ενός καλού σχολείου σε μια μικρή κωμόπολη κάπου κοντά στη Νέα Υόρκη. Ζει εκεί με τη γυναίκα του Κριστίν, μια ήρεμη, τακτοποιημένη ζωή. Δεν έχουν παιδιά, όταν όμως αρχίζει το μυθιστόρημα, φιλοξενούν τη νεαρή Μπελλ, κόρη μιας φίλης της Κριστίν. Ένα βράδυ η Κριστίν παίζει μπριτζ ως αργά σ' ένα φιλικό σπίτι, η Μπελλ έχει πάει στο σινεμά, ο Σπένσερ μόνος στο σπίτι ασχολείται με το χόμπι του, δηλαδή τις ξύλινες κατασκευές χρησιμοποιώντας τόρνο. Το επόμενο πρωί η Μπελλ βρίσκεται νεκρή στο δωμάτιό της, στραγγαλισμένη. Η αστυνομία έρχεται, οι ανακρίσεις αρχίζουν. Φυσικά, πρώτος ύποπτος ο Σπένσερ. Ο ίδιος δηλώνει αθώος. Η αστυνομία δεν βρίσκει στοιχεία εναντίον του. Όμως η μικρή κοινωνία της πόλης του τον δαχτυλοδείχνει.

Ο διεθυντής του σχολείου του υποδεικνύει ότι είναι καλύτερα να λείψει μερικές μέρες από το σχολείο. Στον τοίχο του σπιτιού βρίσκεται μια μέρα γραμμένο ένα μεγάλο Μ (urderer). Ο ιερέας στο κήρυγμά του έμμεσα αναφέρεται σ' αυτόν, ακόμα και η γυναίκα του τηρεί μια στάση καχυποψίας. Είναι ή όχι ένοχος; Δεν το ξέρουμε μέχρι την τελευταία σελίδα. Όμως άσχετα με την ενοχή ή την αθωότητά του, η αντιμετώπισή του από τον κοινωνικό περίγυρο θα έχει μια μοιραία επίδραση στη συμπεριφορά και τις πράξεις του.

Χαρακτήρες ζωντανοί, μας φαίνονται άνθρωποι της διπλανής πόρτας. Λεπτομέρειες στην περιγραφή που χωρίς να οδηγούν σε πλατυασμό, ζωντανεύουν το περιβάλλον, δημιουργούν κινηματογραφικές εικόνες. Μια τραβηγμένη κουρτίνα, η μασημένη άκρη ενός πούρου, το χιόνι που πέφτει, η αναμμένη λάμπα, ο θόρυβος του τόρνου, τα διορθωμένα γραπτά, η κίνηση στο σπίτι των γειτόνων, η φωτιά στο τζάκι, μια παλιά πολυθρόνα, η ατμόσφαιρα ενός μπαρ...

Βιβλίο γραμμένο το 1952 που έχει τη φρεσκάδα και την επικαιρότητα του σημερινού.