Ένα καλό κυπριακό βιβλίο

Καιρό είχα να διαβάσω ένα καλό κυπριακό βιβλίο, όπως αυτό της Χρυστάλλας Κουλέρμου που κυκλοφόρησε πρόσφατα, σε μια ωραία (δική της) έκδοση από τυπογραφείο στη Λάρνακα. Τίτλος του, "Οι κληρονόμοι των ανέμων". Κρίμα που αυτό το βιβλίο δεν εκδόθηκε από κάποιο γνωστό εκδοτικό οίκο, που θα του εξασφάλιζε έτσι τουλάχιστον μεγαλύτερη προβολή. Δεν ξέρω αν η συγγραφέας αποτάθηκε και δεν βρήκε ανταπόκριση ή αν το θεώρησε εξαρχής αδύνατο να ενδιαφερθεί κάποιος. Κι όμως είναι ένα βιβλίο που αξίζει και δεν ξέρω αν θα το διαβάσει κανείς έξω από τα στενά όρια του νησιού μας. Το θέμα δεν είναι πρωτότυπο (παρόμοιο είναι και το θέμα ενός άλλου βιβλίου για το οποίο έγραψα στο μπλογκ, το "Όταν θα πέσουν τα μαύρα", αλλά τι διαφορά!) Είναι η ζωή της Αμμοχώστου τα τελευταία πριν από την εισβολή χρόνια, με αναδρομές σε μακρινότερες εποχές. Εν πολλοίς αυτοβιογραφικό, όπως φαίνεται, διακινεί πλήθος πρόσωπα και ιστορίες. Τόσα, που νομίζω ότι χρειάζονταν πολύ περισσότερες σελίδες από τις 138 του μυθιστορήματος. Στο κέντρο μια οικογένεια, παππούς, γιαγιά, παιδιά κι εγγόνια που ζουν κάτω από την ίδια στέγη. Δυο νέα κορίτσια, ξαδέλφες, ξεκινούν με όνειρα τη ζωή τους, μια καθηγήτρια που γίνεται πρότυπό τους, αλαφροϊσκιωτες γυναίκες, που θυμίζουν πρόσωπα του Βενέζη, προξενιά, έρωτας κι εγκατάλειψη, ο γλεντζές, επαναστάτης θείος, ο άλλος θείος που "πάλευε με τις λέξεις" (σαφής αναφορά σε γνωστό, Κύπριο ποιητή, στίχοι του οποίου αποτελούν μότο του βιβλίου) και πλήθος άλλα πρόσωπα γεμίζουν με τις πράξεις, τις σκέψεις και τα βάσανά τους το βιβλίο. Και πάνω απ' όλα η τραγωδία του τόπου και της πόλης, μια τραγωδία που συμβολικά δίνεται με το χωρισμό των κεφαλαίων του βιβλίου σε Πρόλογο, Πάροδο, Πρώτο επεισόδιο κλπ. Αρχίζει στα 1973, αλλά ανατρέχει και στο παρελθόν. Η Αμμόχωστος-το Βαρώσι της δεκαετίας του '40 και του '50 ζωντανεύει, αλλά και οι απόηχοι της εξέγερσης του '31 και ξανά ο αδελφοκτόνος σπαραγμός του 70-73, προάγγελος της μεγάλης τραγωδίας. Παρ' όλο ότι δεν λείπουν από το βιβλίο θέσεις αμφιλεγόμενες, όπως για παράδειγμα οι δολοφονίες από την ΕΟΚΑ για πολιτικά φρονήματα ή για προσωπικούς λόγους, εντούτοις δεν μπορεί κανείς να αμφισβητήσει τη λογοτεχνική αξία του βιβλίου.