Παρασκευή, Ιανουαρίου 25, 2008

Το όρος της σιωπής

Κυριάκος Μαρκίδης, Το όρος της σιωπής (Αναζητώντας την Ορθόδοξη Πνευματικότητα), Διόπτρα, 2004.
Το βιβλίο αυτό πρωτοεκδόθηκε στα Αγγλικά με τίτλο "The Mountain of Silence). Δεν είναι μυθιστόρημα, είναι, όπως λέει και ο υπότιτλος, ένα βιβλίο πνευματικής αναζήτησης. Ο συγγραφέας, Κύπριος, καθηγητής Κοινωνιολογίας στο πανεπιστήμιο του Mein, αρχίζει το βιβλίο μιλώντας μας για την εσωτερική πορεία που ακολούθησε ο ίδιος, από τον αγνωστικισμό της πρώτης περιόδου της ζωής του, στις ανατολικές θρησκείες και στον υπερβατικό διαλογισμό, και από εκεί, μετά από μια επίσκεψη το 1991 στο Άγιον Όρος, στη χριστιανική πνευματικότητα. Η ζωή του, όπως λέει, άλλαξε άρδην μετά την επίσκεψή του εκεί και τη γνωριμία του μ' ένα Κύπριο, Αγιορείτη μοναχό, τον πατέρα Μάξιμο. Ψευδώνυμο, όπως και για πολλά άλλα πρόσωπα στο βιβλίο, αλλά που για μας εδώ στην Κύπρο είναι εύκολα αναγνωρίσιμα.
Ο Μαρκίδης αποφασίζει να επιστρέψει στο Άγιον Όρος και να μελετήσει σε βάθος τη μοναστική ζωή, πώς ζουν, τι πιστεύουν οι μοναχοί, τι είναι γενικά η χριστιανική μυστικιστική παράδοση. Στο μεταξύ ο πνευματικός του καθοδηγητής, π. Μάξιμος, έρχεται στην Κύπρο ως ηγούμενος μοναστηριού, κι έτσι ο Μαρκίδης, επωφελούμενος της εκπαιδευτικής του άδειας, το 1997 φθάνει κι εκείνος στο νησί. Συναντά τον Μάξιμο, γίνεται σωφέρ του και στις πολύωρες συζητήσεις τους, πότε οδηγώντας το αυτοκίνητο, άλλοτε σε μακρινούς περιπάτους, άλλοτε καθισμένοι ήρεμα στη σκιά ενός δέντρου, μυείται όλο και περισσότερο στην ορθόδοξη πνευματικότητα.
Εκείνο που καθιστά πολύ ενδιαφέρον το βιβλίο του Μαρκίδη, είναι η σχεδόν μυθιστορηματική παρουσίαση των ιδεών του. Όχι μόνο γιατί διακρίνεται από έντονο βιωματικό χαρακτήρα, αλλά και γιατί είναι γεμάτο από ζωηρούς διαλόγους, περιγραφές χώρων, ακόμα και ιστορικά στοιχεία. Κυρίαρχη προσωπικότητα ο π. Μάξιμος, με τον οποίο ο συγγραφέας διαλέγεται, προβάλλει αντιρρήσεις, εκπροσωπώντας τον επιστημονικό ορθολογισμό, αλλά ταυτόχρονα ακούει προσεκτικά τον λόγο του, ενώ τον παρακολουθεί σ' όλη την πνευματική και κοινωνική του δράση στο νησί. Θέματα όπως η γνώση του Θεού, η αγιότητα και τα θαύματα, η δύναμη της προσευχής, οι άγγελοι και οι δαίμονες, οι κακοί λογισμοί και άλλα, συζητούνται μέσα στο ειδυλλιακό περιβάλλον των βουνών της Κύπρου.
Δεν μπορώ να πω ότι με έπεισε η επιχειρηματολογία του π. Μαξίμου, ούτε ότι μετέβαλα τον ορθολογιστικό τρόπο σκέψης μου. Όμως, βρήκα το βιβλίο ενδιαφέρον, γραμμένο με τρόπο ελκυστικό, με σχεδόν μυθιστορηματικούς χαρακτήρες, με ωραίες περιγραφές, που μας βοηθά να κατανοήσουμε κάπως τον μοναστικό τρόπο ζωής και σκέψης.


5 σχόλια:

  1. Καλημέρα anagnostria...Καιρό έχουμε να τα πούμε. Το βιβλίο αυτό, θα έχει ασφαλώς ενδιαφέρον για όλους όσους δεν απορρίπτουν "ορθολογιστικώς" όλες τι θεωρίες της θρησκείας. Άλλωστε είναι γνωστό ότι οι θεωρίες-τα διάφορα "πιστεύω"- δεν μπορούν να αποδειχτούν. Ίσως πολλά από αυτά να καταδειχτούν και εξηγηθούν στο μακρυνό μέλλον, όπως έχουν αποδειχτεί αλήθειες πολλές θεωρίες της επιστημονικής φαντασίας, στις οποίες βασίζεται η τεράστια τεχνολογική πρόοδος. Ανακαλύψεις, εφαρμογές και χρήσεις καθημερινές, πριν από όχι πολλά χρόνια, βρίκονταν μόνο σε σενάρια επιστημονικής φαντασίας. Οι ορθολογιστές ειρωνεύονταν, χλεύαζαν και λοιδορούσαν όσους επιστήμονες τολμούσαν να διατυπώσουν τις θεωρίες τους. Άπειρα τα παραδείγματα. Γι' αυτό νομίζω ότι θα πρέπει, τουλάχιστον, να μην απορρίπτουμε ασυζητητί τις απόψεις "σοφών" μοναχών. Άλλωστε αν προσέξουμε και δεν δούμε κυριολεκτικά (αλλοίμονο) τις διάφορες θρησκευτικές θεωρίες, θα διαπιστώσουμε ότι πάρα πολλές(αν όχι όλες)"κρύβουν" ΑΛΗΘΕΙΕΣ μέσα τους.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Αγαπητέ Μάικ, αν πρόσεξες καθόλου ούτε χλευάζω, ούτε ειρωνεύομαι, απλώς λέω ότι πολλά από όσα λέγονται στο βιβλίο-εικόνες που δακρύζουν, πάλη με δαίμονες που αφήνουν σημάδια στο στήθος, πολύωρες συνομιλίες με αγίους που εμφανίζονται σε μοναχούς και άλλα παρόμοια δεν μπορώ να τα πιστέψω.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Χωρίς να έχω διαβάσει το βιβλίο, νομίζω ότι θα συμφωνούσα μαζί σου anagnostria, θεωρώνας ότι το "άρρητο" μόνο με μη ορθολογικό τρόπο (π.χ. ποιητικό) εκφράζεται, κι όχι με αφελείς υπερβάσεις.
    Και κάτι άσχετο: θέλω να σ' ενημερώσω για ένα νέο blog που φτιάξαμε μια ομάδα καθηγητών στη Δράμα, προκειμένου να σχολιάσουμε το καινούριο βιβλίο ιστορίας της Γ' Λυκείου, που διδάσκεται από φέτος, Μάθαμε άλλωστε, ότι του χρόνου θα διδάσκεται και στην ...Κύπρο. Έτσι, ίσως να σ' ενδιαφέρει ιδιαίτερα να ρίξεις μια ματιά στο http://istoria3.blogspot.com/.
    Στην ΠΡΩΤΗ δημοσίευση (http://istoria3.blogspot.com/2007/12/blog-post.html στις 5 Δεκεμβρίου 2007) παρουσιάζουμε το πρόβλημα συνολικά

    Χριστίνα Παπαγγελή

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ευχαριστώ, αγαπητή Χριστίνα, για την ενημέρωση σχετικά με την πολύ ενδιαφέρουσα σελίδα με τον προβληματισμό για το βιβλίο Ιστορίας της Γ΄ Λυκείου. Την περιηγήθηκα βιαστικά, αλλά θα την μελετήσω λεπτομερέστερα. Θα τη διαβιβάσω και στους εδώ φιλολόγους.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ξέχασα να σου γράψω ότι το πρώτο κείμενο (δηλαδή της πρώτης δημοσίευσης), που το επιδώσαμε και στη σύμβουλο των φιλολόγων για να το προωθήσει στους αρμόδιους, το δημοσίευσε η Κυπριακή εφημερίδα "Πολίτης" (ποιας πολιτικής είναι αλήθεια;)H πρωτοβουλία ήταν καθαρά δική τους (προφανώς τη βρήκαν απ' το Ιντερνετ) κι είναι συγκινητική η ανταπόκριση και το ενδιαφέρον τους,σε σχέση με την εδώ αδιαφορία.
    Συγνώμη που κάνω κατάχρηση του βιβιοφιλικού χώρου για άσχετα θέματα... μάλλον πρέπει να βάλεις e-mail!

    ΑπάντησηΔιαγραφή