Αφρισμένα νερά

Το ονειρικό, ομιχλώδες, πλημμυρισμένο τοπίο της μυθικής αυτής πόλης, της Βενετίας, αποτελεί το σκηνικό για όλα τα αστυνομικά μυθιστορήματα της Ντόνα Λεόν, πάντα με πρωταγωνιστή τον επιθεωρητή Γκουΐντο Μπρουνέτι.

Πολλά έχουν γραφτεί για το σύγχρονο αστυνομικό μυθιστόρημα που έπαψε πια να θεωρείται παραλογοτεχνικό είδος. Η κοινωνική, πολιτική, πολιτιστική, ψυχολογική ή άλλη διάσταση, του προσδίδει σήμερα πολύ διαφορρετικό χαρακτήρα από τα μυθιστορήματα τύπου Κόναν Ντόυλ ή Άγκαθα Κρίστι. Η αστυνομική πλοκή στο σύγχρονο μυθιστόρημα είναι το μέσο για να προβληθούν άλλοι, σοβαρότεροι προβληματισμοί από το να βρεθεί απλώς ο ένοχος ενός εγκλήματος. Κάποτε μάλιστα η αστυνομική διάσταση εμπλέκεται σε τέτοιο βαθμό σε μυθιστορήματα που δεν χαρακτηρίζονται ως αστυνομικά (π.χ. "Ο Φρόιντ στο Μανχάταν" ή "Το όνομα του ρόδου") ώστε αμφιταλαντευόμαστε αν θα τα κατατάξουμε στα αστυνομικά ή όχι.
Η αρχαιοκαπηλία, τα γνήσια και πλαστά έργα τέχνης, το εμπόριό τους, είναι το θέμα γύρω από το οποίο περιστρέφεται το μυθιστόρημα "Αφρισμένα νερά" (Σύγχρονοι ορίζοντες, 2008, μετ. Ερρίκος Μπαρτζινόπουλος). Στο παλάτσο μιας διάσημης σοπράνο, της Φλάβιας Πετρέλλι, στο οποίο μένει και η φίλη της, η πολύ γνωστή αρχαιολόγος Μπρετ Λιντς, εισβάλλουν δυο άγνωστοι που κακοποιούν βάναυσα την αρχαιολόγο. Κι ενώ εκείνη νοσηλεύεται στο νοσοκομείο, ο διευθυντής του Μουσείου του Παλατιού του Δόγη βρίσκεται δολοφονημένος. Υπάρχει κάποια σχέση ανάμεσα στα δυο εγκλήματα; Ο επιθεωρητής Μπρουνέτι αναλαμβάνει την υπόθεση. Ερευνώντας την μας παρασύρει μαζί του στον κόσμο της τέχνης, ιδιαίτερα της κινεζικής, πότε σε μια αντικερί, άλλοτε στις πληροφορίες που αφορούν τη διάκριση ενός πλαστού από ένα αυθεντικό έργο τέχνης. Απόηχοι δράσης της Μαφίας εμπλέκονται επίσης στην υπόθεση. Ανάλαφρη, χαριτωμένη ειρωνεία διακρίνει τις παρατηρήσεις της Ντόνα Λεόν για την ιταλική γραφειοκρατία (πόσο όμοια παντού!), για τις ιταλικές διαλέκτους, για τις συχνά ανορθόδοξες μεθόδους της αστυνομίας. Πολλές επίσης μουσικές αναφορές διανθίζουν το βιβλίο, δικαιολογημένα, αφού η Λεόν θεωρείται ειδική στην όπερα, παράλληλα με την κριτική του αστυνομικού μυθιστορήματος που γράφει στη Sunday Times.
Αμερικανίδα, γεννημένη το 1942, η Ντόνα Λεόν δίδαξε αγγλική λογοτεχνία σε πολλές χώρες και έζησε για μια εικοσαετία στη Βενετία. Γι' αυτό και οι εικόνες από την πλημμυρισμένη Βενετία, τα ερειπωμένα ή ανακαινισμένα παλάτσο, τα στενά, αδιέξοδα δρομάκια, το νερό που βρίσκεται παντού, που ανεβαίνει με την παλίρροια και μέσα του τσαλαβουτούν για ώρες οι ήρωες, ακόμα και το φινάλε που δίνεται ουσιαστικά μέσα στο νερό, συνθέτουν το σκηνικό που μας γοητεύει και μας συναρπάζει αυτό πιο πολύ κι από την ίδια την υπόθεση του έργου. Το οποίο, φυσικά, όπως όλα τα αστυνομικά, θα τελειώσει με την αποκάλυψη του ενόχου και την αποκατάσταση της διασαλευθείσας τάξης πραγμάτων, "δι' ελέου και φόβου" μεταφορικά και κυριολεκτικά.