Οι αισιόδοξοι

Βαγγέλης Μπέκας
Οι αισιόδοξοι
 Εκδ. Γαβριηλίδης, 2013

Το σύγχρονο αστυνομικό μυθιστόρημα είναι γνωστό πως δεν είναι σήμερα αυτό που υπήρξε παλαιότερα. Δεν είναι πια ο τύπος των μυθιστορημάτων της Άγκαθα Κρίστι, του Σέρλοκ Χολμς ή του Ζορζ Σιμενόν. Τώρα το αστυνομικό μυθιστόρημα εμπλουτίζεται με στοιχεία κοινωνικά, ψυχολογικά, πολιτικά, ιστορικά κ.ά. Ίσως είναι κι αυτός ένας λόγος που βρίσκει τόση απήχηση στο αναγνωστικό κοινό, αν και ποτέ δεν έπαψε να είναι ένα προσφιλές είδος ανάγνωσης. Θα μπορούσαμε να πούμε πως υπάρχει μια ιδιαίτερη, εθνική σχολή του αστυνομικού μυθιστορήματος, μέσα από την οποία προβάλλει κάθε λαός με τις ιδιαιτερότητές του. Έτσι έχουμε την «ιταλική σχολή» (Καμιλιέρι), την «αγγλική» (Π. Ντ. Τζέημς), την «αμερικανική» (Τζίλιαν Φλιν), τη «σουηδική» (Καμίλλα Λάγκμπεργκ), τη «νορβηγική» (Τζο Νέσμπο) κ.λπ., για να περιοριστώ σε ελάχιστα παραδείγματα.

 Στην Ελλάδα ο κυριότερος εκπρόσωπος αυτού του είδους είναι χωρίς αμφιβολία ο Πέτρος Μάρκαρης. Παρ’ όλο ότι ο Βαγγέλης Μπέκας ομολογεί την επιρροή που δέχτηκε από τον Μάρκαρη, εντούτοις πιστεύω ότι διαφοροποιείται, εκπροσωπώντας ένα καινούριο είδος που πλησιάζει ή ανήκει στο είδος λογοτεχνίας που θα ονομάζαμε «νουάρ». Περιπέτεια, πιστολίδι, κατασκοπεία, διαπλοκή, ανταγωνισμοί κρατών, μοιραίες γυναίκες, συνήθως κυνικός, αλλά και ευαίσθητος ντετέκτιβ κ.λπ.

Ο κεντρικός ήρωας του Μπέκα δεν είναι καν αστυνομικός. Είναι ένας δημοσιογράφος, ο Δημήτρης Δημόπουλος, ένας δημοσιογράφος που διαβάζει Καστοριάδη και παίζει πιάνο! Μετά το χωρισμό από τη γυναίκα του που τον εγκατέλειψε, και την οποία όμως δεν έπαψε να αγαπά, γυρίζει στο πατρικό του, στο λόφο του Στρέφη, όπου μένει με τον πατέρα του, την αδελφή του και τη μικρή του κόρη. Δίπλα τα Εξάρχεια. «Στενά σοκάκια, παλιές πολυκατοικίες κι από την πλατεία ακούγονται μουσικές και γέλια, μια γειτονιά που δεν κοιμάται ποτέ. Στους τοίχους συνθήματα και γκραφίτι, αφίσες που σε καλούν σε εξέγερση, πορείες και συναυλίες, τριγύρω ανέμελοι νέοι όλων των ηλικιών. Βλέπεις έξυπνα βλέμματα στα φτηνά στέκια της γειτονιάς και μια στο τόσο κουκουλοφόρους που κρατούν καδρόνια, πετούν μολότοφ και παίζουν κρυφτοκυνηγητό με τα ΜΑΤ. Ζούμε μες την περιπέτεια». Ο Δημόπουλος αναλαμβάνει για την εφημερίδα του να διερευνήσει τη δολοφονία ενός εξέχοντος πολιτικού, του οποίου τα χαρακτηριστικά ευθέως παραπέμπουν στον Τσοχατζόπουλο. Στην προσπάθειά του θα τον βοηθήσει ένας αστυνόμος, ένας φίλος του που γράφει ποίηση και ονειρεύεται τον Κόκκινο στρατό, ένας κουνιάδος του που έχει βγει από τη φυλακή. Η ομάδα δεν παύει να αγωνίζεται, παρ’ όλο ότι ο συγγραφέας γράφει: «Η αισιοδοξία ήταν σκέτη τρέλα στον τόπο μας, είχε κηρυχτεί εκτός νόμου. Κι όμως εμείς εκεί, να επιμένουμε, να ελπίζουμε. Στο τέλος όλα θα είχαν αίσια κατάληξη. Ήμασταν μια συμμορία λοξών, που τολμούσαμε να είμαστε αισιόδοξοι».  

Παράλληλα με τα οικογενειακά του προβλήματα ο δημοσιογράφος αντιμετωπίζει και απειλές από εθνικιστική οργάνωση εναντίον της οποίας είχε αρθρογραφήσει, ενώ ταυτόχρονα διεξάγει και τον προσωπικό του αγώνα απεξάρτησης από το αλκοόλ. Με τη μηχανή του διασχίζει τους δρόμους και τις γειτονιές της Αθήνας. Η Πλάκα, τα Εξάρχεια, η Αθηνάς και η Σοφοκλέους, αλλά και το Κολωνάκι είναι χώροι στους οποίους εκτυλίσσεται η δράση.

Η μοιραία γυναίκα βέβαια παρούσα στο μυθιστόρημα. Είναι η ιδιαιτέρα του δολοφονημένου υπουργού και μεταξύ αυτής και του δημοσιογράφου παρακολουθούμε σκηνές άπληστου και βίαιου σεξ. Ομολογώ ότι βρίσκω αχρείαστες τέτοιες σκηνές, όχι για λόγους ηθικής, όσο για λόγους αισθητικής. Τι προσθέτουν άλλωστε στο μυθιστόρημα πέρα από το να προσελκύσουν το ενδιαφέρον κάποιων αναγνωστών, αυτών που ίσως να τους άρεσε και μια πορνοταινία;

Μπορεί τα στοιχεία που συνθέτουν το μυθιστόρημα του Μπέκα να μην είναι πολύ πρωτότυπα, μπορεί τα υλικά που χρησιμοποίησε για την κατασκευή του μύθου του να είναι συνηθισμένα, το αποτέλεσμα όμως είναι ένα πολύ ενδιαφέρον, σύγχρονο, αστυνομικό μυθιστόρημα.

σημ. Ευχαριστώ πολύ τον κ. Μπέκα που είχε την καλοσύνη να μου στείλει το βιβλίο του.