Ένα ερωτικό καλοκαίρι

Η επιθυμία μου να γνωρίσω κάτι από τη σύγχρονη τσέχικη λογοτεχνία ήταν ο κυριότερος λόγος της ανάγνωσης του μυθιστορήματος του Ιβάν Κλίμα " Ένα ερωτικό καλοκαίρι" (Καστανιώτης 2009, μετ. Σόνια Στάμου-Ντορνιάκοβα). Θεωρείται το σπουδαιότερο έργο του γνωστού και βραβευμένου Τσέχου συγγραφέα (γεν.1931).

Η υπόθεση δεν έχει τίποτα το ιδιαίτερα πρωτότυπο. Μια κοινότατη επαναλαμβανόμενη ιστορία, τόσο στη ζωή όσο και στη λογοτεχνία. Ένας 36χρονος άντρας, παντρεμένος, με δύο παιδιά, ερωτεύεται μια αρκετά νεότερή του γυναίκα. Ούτε ανατροπές, ούτε απρόοπτα γεγονότα, ούτε εξάρσεις στην αφήγηση. Κι όμως ο Κλίμα κατορθώνει να κρατάει το ενδιαφέρον του αναγνώστη, εστιάζοντας κυρίως στην εσωτερικότητα του ήρωά του. Στις σκέψεις, τα συναισθήματα, τις αμφιταλαντεύσεις, την πάλη που γίνεται μέσα του. Τα δυο άλλα βασικά πρόσωπα, η σύζυγος και η ερωμένη, σκιαγραφούνται  μέσα από τη δική του οπτική.

Κεντρικός ήρωας είναι ο Δαβίδ Κρέμπα, βιολόγος, που εργάζεται στο Ινστιτούτο Ερευνών, ασχολούμενος με τη διαδικασία της γήρανσης. Σύζυγός του η Καμίλα, δασκάλα, που δεν φαίνεται να την ελκύει ιδιαίτερα η δουλειά της, αφοσιωμένη στη φροντίδα του συζύγου και των δύο κοριτσιών τους.

Μια μέρα ο Δαβίδ παρευρισκόμενος στην κηδεία της σπιτονοικοκυράς τους, συναντά τυχαία τη νεαρή Ίβα. "Δεν ήταν η όψη της, ούτε το σώμα της, ήταν η κίνηση, καθώς μισογονάτισε κι ύστερα σηκώθηκε, που του κέντρισε το ενδιαφέρον. Τον ερέθισε αναπάντεχα". Βρέχει. Της προτείνει να τη μεταφέρει με το αυτοκίνητό του. Η περιπέτεια αρχίζει. Της ζητάει να την ξαναδεί. Εκείνη δεν αρνείται, αλλά και δεν φαίνεται να νοιάζεται και πολύ. Φοιτά σε σχολή θεάτρου για μαριονέττες και ένα βράδυ τη βδομάδα τραγουδάει κάπου. Χωρίς στέρεους δεσμούς με κανένα και τίποτα, με ελλιπή μόρφωση, δεν το βρίσκει κακό να κάνει έρωτα με όποιον της αρέσει. "Η Ίβα είναι από έναν άλλο κόσμο. Ο κόσμος της είναι χωρίς συσχετισμούς, κι εγώ έχω συνηθίσει να ζω μέσα σ' αυτούς. Στον κόσμο της υπάρχει χώρος για έρωτα αλλά όχι για αγάπη (...) δεν υπάρχει χώρος για κανένα άλλο άνθρωπο. Μόνο για τον εαυτό της".

Τα ψέματα βέβαια στη γυναίκα του αναπόφευκτα. Όχι χωρίς τύψεις, όχι χωρίς προβληματισμό. Εκείνη δεν αργεί να υποψιαστεί και είναι κάπως περίεργη η στάση της όταν ο σύζυγος ομολογεί ότι είναι ερωτευμένος με μια άλλη. Δεν εκρήγνυται, δεν καυγαδίζει, μόνο κλαίει. Και το κλάμα της τον φέρνει σε δυσκολότερη θέση. Σκέφεται: "Ξέρω πως τώρα είναι μόνη της. Ξέρω πως περιμένει κάποια λέξη ή ένα χάδι, αλλά δεν μπορώ να το κάνω, διότι ακόμα νιώθω στα δάχτυλά μου τη ζεστή επιδερμίδα της άλλης. Είμαι ακόμα γεμάτος με τη ζέστη και τη μυρωδιά της, ακόμα κάθομαι στο αυτοκίνητο και το πρόσωπό της ακουμπάει στο δικό μου.

Είναι τρομερό, είμαι ξαπλωμένος δίπλα σου και σκέφτομαι την άλλη.

Είναι τρομερό, σε σκέφτομαι και είμαι ξαπλωμένος δίπλα της."

Είναι τόσο δυστυχής μέσα στις αμφιταλαντεύσεις του που αισθάνεται ανακουφισμένος όταν μια πρόσκληση από Πανεπιστήμιο του Λονδίνου τον καλεί για ένα χρόνο εκεί για διαλέξεις και σχεδιάζει να πάρει μαζί και την οικογένειά του. Μα το μαρτύριο του πάθους δεν θα τελειώσει τόσο εύκολα, ούτε τέτοιες ιστορίες μπορούν να έχουν ένα ευτυχισμένο τέλος.

Πιστεύω ότι η πρωτοτυπία του βιβλίου κι αυτό που  κάνει αυτή την κοινότατη ιστορία να ξεχωρίζει είναι η ψυχική πάλη, το μαρτύριο που δοκιμάζει κάποιος, όταν μέσα του συγκρούεται η αγάπη για τη γυναίκα, τα παιδιά, την οικογένεια, με το πάθος για ένα άλλο πρόσωπο.