Τετάρτη, Μαρτίου 21, 2007

Η εξαιρετική "Γαλλική Σουίτα"

Από τις μεγαλύτερες ευτυχίες μου είναι η ευκαιριακή συγκυρία να 'χω στα χέρια μου ένα καλό βιβλίο κι απεριόριστο χρόνο στη διάθεσή μου για να μη διακόψω το διάβασμα, πράγμα βέβαια που δεν συμβαίνει συχνά. Αυτή την ευτυχία δοκίμασα τις δυο τελευταίες μέρες. Άρχισα τη "Γαλλική Σουίτα" της Ιρέν Νεμιρόβσκυ και για δυο μέρες βυθίστηκα χωρίς διακοπή σ' ένα κόσμο τόσο μακρινό και συνάμα τόσο κοντινό. Μακρινό, γιατί διαδραματίζεται στη Γαλλία του 1940-41 και κοντινό, γιατί οι καταστάσεις, ο πόλεμος, η κατοχή, οι άνθρωποι κι η ψυχολογία τους είναι ίδια σ' όλο τον κόσμο και σ' όλες τις εποχές (αθάνατε Θουκυδίδη!). Τίποτα από την καθημερινότητα δεν ήρθε να διακόψει αυτό το απολαυστικό βύθισμα. Λίγο φαγητό, λίγος ύπνος και ξανά η περιδιάβαση στη Γαλλία του 1940-41, έτσι όπως με τη δύναμη της λογοτεχνικής της γραφής την αναπαριστά η Νεμιρόβσκυ.
Η ίδια η ζωή της συγγραφέως μοιάζει με μυθιστόρημα. Από πλούσια οικογένεια της Ρωσίας, φεύγει για να γλιτώσει τη δίωξη από την κομουνιστική επανάσταση. Καταφεύγει στη Γαλλία, παντρεύεται, έχει δυο κόρες, γράφει. Είναι όμως Εβραία (κι ας έχει ασπαστεί τον Καθολικισμό). Μέσα στη φρίκη του πολέμου, κρυμμένη εδώ κι εκεί, γράφει πυρετωδώς. Δίνει στο χαώδη γύρω της κόσμο, στους Γερμανούς που προελαύνουν στο γαλλικό έδαφος, στο Παρίσι που εκκενώνεται, στην κατακτημένη τελικά Γαλλία, την αιωνιότητα που χαρίζει η Τέχνη σε όποια μορφή. Δεν θα αποφύγει τη σύλληψη η Νεμιρόβσκυ. Κι αυτή κι ο άντρας της στέλλονται στο Άουσβιτς, απ' όπου βέβαια δεν θα βγουν ποτέ. Τα πυκνογραμμένα χειρόγραφά της κουβαλάει σε μια βαλίτσα από καταφύγιο σε καταφύγιο η μια της κόρη. Χρόνια αργότερα, αρχίζει να τα μεταγράφει. Το βιβλίο θα εκδοθεί τελικά το 2004 στη Γαλλία, 62 χρόνια μετά τη συγγραφή του, και στα Ελληνικά το 2005 (Πατάκης). "Σουίτα" το ονομάζει. Σκόπευε να το ολοκληρώσει σε πέντε μέρη, πρόλαβε να γράψει όμως μόνο τα δύο πρώτα.
Στο πρώτο μέρος, "Καταιγίδα τον Ιούνιο", απεικονίζεται η τρομαγμένη έξοδος από το Παρίσι. Οι άνθρωποι (πόσο καλά την ξέρουμε στην Κύπρο αυτή την εικόνα) φεύγουν πανικόβλητοι. Παίρνουν ό,τι πιο πολύτιμο έχουν, κλειδώνουν τα σπίτια κι άλλοι με αυτοκίνητα, άλλοι με ποδήλατα, άλλοι πεζοί, αναζητούν ασφαλέστερη διαμονή στην ύπαιθρο. Η Νεμιρόβσκυ δεν γράφει αόριστα κι απρόσωπα. Μέσα στο αλλόφρον πλήθος ξεχωρίζουν πρόσωπα και χαρακτήρες: Μια πολυμελής, πλούσια οικογένεια, δυο μικρομεσαίοι υπάλληλοι Τράπεζας, ένας αριστοκράτης που η μόνη του έγνοια είναι να περισώσει την πολύτιμη συλλογή του από πορσελάνες, ένας σνομπ συγγραφέας και η ερωμένη του...Βομβαρδισμοί, έλλειψη τροφίμων, άνθρωποι που θυσιάζονται για τους άλλους κι άλλοι που, κυριαρχούμενοι από τα ένστικτα επιβίωσης κλέβουν βενζίνη ή τρόφιμα, ένα χάος, το οποίο αποδίδει με μοναδική δεξιοτεχνία, με φωτογραφική απεικόνιση της λεπτομέρειας.
Το δεύτερο μέρος τιτλοφορείται "Ντόλτσε". Η Γαλλία είναι πια υπό κατοχήν. Η Νεμιρόβσκυ μας μεταφέρει σ' ένα χωριό, το Μπισσύ, όπου οι Γερμανοί έχουν επιτάξει τα σπίτια. Τα πρόσωπα του πρώτου μέρους δεν υπάρχουν εδώ, εκτός από μια χαλαρή αναφορά σε μερικά από αυτά. Στο επίκεντρο είναι τώρα οι άνθρωποι του χωριού, χωρισμένοι κι εδώ σε τάξεις. Ο απλός λαός κι οι αριστοκράτες. Με την ίδια απαράμιλλη τέχνη με την οποία η συγγραφέας απέδωσε το χάος του πρώτου μέρους, ζωγραφίζει τώρα την "ειρηνική" ζωή του χωριού. Ανταποκρινόμενη στον τίτλο του μυθιστορήματος, όπως σ' ένα μουσικό κομμάτι, από το βουερό, θορυβώδες, γεμάτο κίνηση πρώτο μέρος, μεταπίπτουμε σ' ένα απαλό, χαμηλόφωνο, ήρεμο δεύτερο μέρος. Ο μικρόκοσμος, οι καθημερινές του έγνοιες, η απουσία των ανδρών στο μέτωπο ή την αιχμαλωσία, τα αντιφατικά συναισθήματα που δημιουργούνται-ναι, οι Γερμανοί είναι ο εχθρός, είναι οι κατακτητές, αλλά ταυτόχρονα είναι νέοι και ωραίοι, μακριά κι αυτοί από τους δικούς τους, διαταγμένοι να εκτελούν εντολές- αποδίδονται σαν μέσα από μικροσκόπιο, με λεπτομερή ψυχολογική ανάλυση χαρακτήρων και συναισθημάτων, με τη λεπτομέρεια της περιγραφής να κυριαρχεί και πάλι.
Δυο πρόσωπα πρωταγωνιστούν. Η Λουσίλ, μια νέα γυναίκα που ασφυκτιά στο πλουσιόσπιτο της αυστηρής πενθεράς της, ενώ ο άντρας της λείπει στον πόλεμο, κι ο νεαρός Γερμανός αξιωματικός που συγκατοικεί στο επιταγμένο σπίτι. Μια τρυφερή φιλία αναπτύσσεται, που δεν θα γίνει όμως απάτη και προδοσία.
Ένα μυθιστόρημα που κι έτσι ημιτελές όπως το άφησε η συγγραφέας του, είναι αρκετό για να το χαρακτηρίσουμε αριστούργημα. Δεν ξέρω αν θα φανώ υπερβολική, αλλά νομίζω είναι μια καινούρια, εξίσου σπουδαία εκδοχή του "Πόλεμος και ειρήνη".

10 σχόλια:

  1. Καταπληκτικό βιβλίο,απόλαυση πραγματική...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Δεν ξέρω αν συμβαίνει και σε σένα, αγαπητέ, αλλά εγώ ύστερα από κάτι τέτοια βιβλία για μερικές μέρες χαζεύω, σκηνές και πρόσωπα τριγυρίζουν στη σκέψη μου και διστάζω να αρχίσω άλλο, γιατί νομίζω πως ό,τι άλλο διαβάσω θα είναι κατώτερο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Η καλύτερη θεραπεία είναι η "αποφόρτιση".Πάρε να διαβάσεις κάτι τελείως διαφορετικό.Κανένα αστυνομικό με γρήγορη δράση,ή,κάτι χιουμοριστικό.Πίστεψέ με,πιάνει..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Θα δοκιμάσω τη... συνταγή σου, φίλτατε. Ελπίζω να πιάσει.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Λογοτεχνικό βραβείο των bloggers
    Με απόλυτο σεβασμό στη γνώμη των συναδέλφων βιβλιόφιλων bloggers και γνώση του περιορισμένου του χρόνου τους, προτείνω τη θεσμοθέτηση ενός βραβείου για την Ελληνική σύγχρονη Λογοτεχνία που θα χαρακτηρίζεται από διαφάνεια και αξιοκρατία και με τους εξής όρους.
    1. Θα συμμετέχουμε όσοι από τους βιβλιόφιλους θέλουμε προτείνοντας 5 από τα βιβλία που μας άρεσαν τον προηγούμενο χρόνο.
    2. Τα βιβλία αυτά θα ανακοινωθούν από τα blogs που θα συμμετέχουν σ' αυτή τη διαδικασία. Οι συμμετέχοντες θα τα στείλουν με μέιλ.
    3. Τα βιβλία θα προταθούν από τα blogs που θα συμμετέχουν σ' αυτή τη φδιαδικασία.
    4. Κατόπιν συννενόησης με μέιλ των bloggers θα οριστεί πρόεδρος της επιτροπής. Εκεί θα στέλνονται τα μέιλ και αυτός θα τα ανηακοινώνει. Μπορεί να ανακοινώνονται και από τους άλλους συμμετέχοντες εάν επιθυμούν.
    4. Οι προτάσεις των bloggers θα αποτελέσουν την μεγάλη λίστα των υποψηφίων. Εκεί που θα συγκλίνουν οι βιβλιόφιλοι bloggers θα αποτελείται η μικρή λίστα.
    5. Η μικρή λίστα θα συζητηθεί και με επιχειρήματα μεταξύ των bloggers θα αναρτηθούν τα τελικά αποτελέσματα.
    6. Οι βραβευθέντες θα είναι 1ος, 2ος και 3ος. Επιπλέον θα υπάρχει και βραβείο πρωτο εμφανιζόμενου συγγραφέα.
    7. Κάποιος από εμάς θα αναλάβει να συντάξει το πόρισμα και να τιο ανακοινώσει και στα παραδοσιακά ΜΜΕ.
    8. Το βραβείο θα είναι μια μεγάλης διάρκειας συνέντευξη του συγγραφέα στα blogs και μια περίληψη του έργου του που να δημοσιευθεί στα blogs. Επίσης ένα χρηματικό έπαθλο συμβολικό που θα κατατεθεί σε λογαριασμό του από τους βιβλιόφιλους bloggers. Αυτό για να υπάρξει ακόμη μεγαλύτερη διαφάνεια στην κρίση.

    Καλώ τους αγαπητούς και εξαιρετικούς βιβλιόφιλους bloggers που παραθέτω για συμμετοχή σ' αυτή την προσπάθεια βράβευσης πραγματικά αξιόλογων έργων.
    Θα αποσταλεί και μέιλ στον καθένα ιδιαιτέρως.

    ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΙ BLOGGERS
    1. LIBROFILO
    2.READER'S DIGGEST
    3. ANAGNOSTRIA
    4. VIVLIOKAFE
    5. BOOK ATTACK
    6. Ο υποφαινόμενος ΒΙΒLIOFAGOS.

    Αν επιθυμεί και κάποιος άλλος να συμμετέχει παρακαλώ να επικοινωνήσει.
    Νομίζω φίλοι μου ότι ήρθε η ώρα γι' αυτό. Ήδη ο αγαπητός ρήντερ κάνει κάτι αξιόλογο. Ας πάμε λίγο παρακάτω.
    Περιμένω την ανταπόκρισή σας και τις συμμετοχές.
    Με απόλυτη εμπιστοσύνη στην καθαρότητα των απόψεών μας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Αγαπητή anagnostria πρόσεξα στο www.vivlio.com την αναφορά στο μπλοκ σας κι έτσι ήρθα.

    Είμαι από τη Λεμεσό, οπότε δεν μπορεί παρά να χαίρομαι για την κίνησή σας να καταπιαστείτε και με το κυπριακό βιβλίο.
    θα ήθελα να συμβάλω στην πρωτοβουλία σας προτείνοντας ένα βιβλίο Κύπριου λογοτέχνη το οποίο εκδόθηκε από "Το Ροδακιό" και είναι το "Γλυκιά Bloody Life", του Αντώνη Γεωργίου.

    Το βιβλίο στην Κύπρο ανθίζει. Έχουμε πολύ καλούς διηγηματογράφους εν δράση.
    Ας μη συμπεραίνουμε από τα βιβλία που έχουνε πάρει κρατικά ή άλλα βραβεία ή απ' ό,τι κάνει πολλή θόρυβο γύρω από τον εαυτό του. (Όχι πως δεν αξίζουνε και κάποια από αυτά!)

    [Αν είχατε διαθέσιμη την ηλεκτρονική σας διεύθυνση, θα σας έστελνα τα στοιχεία μου για να μη θεωρηθεί, ίσως, ότι συμπεριλαμβάνω τον εαυτό μου σε αυτά που γράφω πιο πάνω... Ναι γράφω ποίηση (και ποιος δε γράφει...) αλλά δεν έχω εκδόσει κάποιο βιβλίο πέραν από μια πρόχειρη έκδοση ποιημάτων και μερικά ποιήματά μου από δω και κει.] :)

    Και για έναν άλλο λόγο θα προτιμούσα να σας έγραφα ένα πιο προσωπικό γράμμα αλλά ...ας είναι.
    Χάρηκα που σας συνάντησα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Αγαπητέ αναγνώστρια αν θέλετε περάστε από το μπλογκ μου για μια συζήτηση περί λογοτεχνίας που ξέρω ότι σας ενδιαφέρει. Ευχαριστώ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Φίλοι μου,

    Στο μπλόγκ μου παρουσιάζω τη μακριά λίστα των υποψήφιων ελληνικών βιβλίων του 2006 για λογοτεχνικό βραβείο.Η λίστα είναι μια συνάθροιση των καταλόγων των περιοδικών Νά Ενα Μήλο, Δέκατα και Διαβάζω.
    Τα βιβλία που περιέχονται εδώ είναι μυθιστορήματα και διηγήματα Ελλήνων συγγραφέων ακόμη και πρωτοεμφανιζόμενων.
    Ψηφείστε χωρίς φόβο και πάθος, με γνώμονα την προσωπική σας κρίση.
    Τα αποτελέσματα θα ανακοινωθούν στις αρχές Ιουνίου.

    Το κατοικίδιο

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Αγαπητέ nama, πολύ χαίρομαι που επιτέλους συναντώ ένα Κύπριο blogger που ενδιαφέρεται για το βιβλίο. Όμως δεν βρήκα τίποτα στο blog σας. Δεν έχετε γράψει ακόμα; Οπωσδήποτε, μπορείτε να μου γράψετε στη διεύθυνση kika@primehome.com

    ΑπάντησηΔιαγραφή