Δευτέρα, Ιουνίου 08, 2009

Της ζωής και της αγάπης



Μπορεί το τελευταίο βιβλίο της Ελένης Τσαμαδού "Της ζωής και της αγάπης" (Ψυχογιός 2009) να είναι το λιγότερο ιστορικό ανάμεσα στα τέσσερα μυθιστορήματα που έχει γράψει ως τώρα, χωρίς αμφιβολία όμως είναι το πιο "διαβαστερό". Η συγγραφέας έχει δώσει στο μυθιστόρημά της μια χροιά μυστηρίου, θα έλεγα ένα άρωμα αστυνομικής ιστορίας, χωρίς δολοφονίες και εγκλήματα (αν και υπάρχει κι ένας θάνατος που καλύπτεται από μυστήριο), που κρατάει τον αναγνώστη αιχμάλωτο στις σελίδες του βιβλίου.
Στο αδιάπτωτο ενδιαφέρον που προκαλεί η υπόθεση του μυθιστορήματος, συμβάλλει όχι λιγότερο και η τεχνική. Το μυθιστόρημα "ανοίγει" μ' ένα κεφάλαιο που τιτλοφορείται "1944-Οι γυναίκες". Μεταφερόμαστε στον τελευταίο χρόνο της Γερμανικής Κατοχής. Ένα καμένο χωριό, νεκροί όλοι οι άντρες. Το δεύτερο κεφάλαιο έχει τίτλο "2005-Το τηλεφώνημα". Τα κύρια πρόσωπα του έργου μπαίνουν στη σκηνή. Είναι η Νάσια, μια νέα δημοσιογράφος, που φαίνεται να διατηρεί μια προβληματική ερωτική σχέση με τον Μάνο, που είναι αρχιτέκτονας, και ο άγνωστός της δικηγόρος Νίκος θεοδώρου, που την ειδοποιεί να περάσει από το γραφείο του για κάτι που την αφορά. Το βιβλίο προχωρεί έτσι, με κάποια κεφάλαια να αναφέρονται στο παρελθόν, ενώ τα περισσότερα διαδραματίζονται στο παρόν του 2005-2006. Τι συνδέει τα πρόσωπα και τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν 60 τόσα χρόνια πριν, με το σήμερα; Και τι σημαίνει η κληρονομιά που ο δικηγόρος Θεοδώρου της παραδίδει εκ μέρους ενός πελάτη του που πέθανε και που η νεαρή δημοσιογράφος καθόλου δεν γνώριζε;
Η ¨κληρονομιά" ήταν ένα δέμα με φωτογραφίες μιας περασμένης εποχής. Τι σημαίνουν όλα αυτά; Με διεγερμένο το δημοσιογραφικό ενδιαφέρον η Νάσια αρχίζει να ερευνά το παρελθόν διερωτώμενη τι σχέση μπορεί να έχει με την ίδια. Βοηθός πολύτιμος στην έρευνα ο δικηγόρος με τον οποίο σιγά-σιγά αναπτύσσεται μια αρμονική φιλική σχέση. Παράλληλα παρακολουθούμε και τα διλήμματα της νέας κοπέλας από μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη. Αργά-αργά, μεθοδικά, το πέπλο του μυστηρίου διαλύεται, τα σκοτάδια του παρελθόντος φωτίζονται, οι χαμένοι κρίκοι που συνδέουν το πριν με το τώρα ανακαλύπτονται.
Τα χαρακτηριστικά του ιστορικού μυθιστορήματος δεν εγκαταλέιπουν τη γραφή της Τσαμαδού, δημιουργώντας το κατάλληλο πλαίσιο δράσης, θυμίζοντας στους πιο ηλικιωμένους αναγνώστες γεγονότα, πρόσωπα, καταστάσεις και διασώζοντάς τα για τους νεότερους. Όχι μόνο τα καθαρά ιστορικά στοιχεία, η Κατοχή, οι δωσίλογοι, ο εμφύλιος, οι παιδουπόλεις της Φρειδερίκης, τα Ιουλιανά, η χούντα, οι εξορίες κ. ά. αλλά και πάρα πολλά στοιχεία της ελληνικής κοινωνίας περνούν μέσα από την αφήγηση: η φυματίωση και οι βίλες στην Εκάλη, τα καλοκαίρια στις Σπέτσες, γνωστά στέκια της Αθήνας, η Αλάσκα στο Κεφαλάρι, η Αρζεντίνα, η Αθηναία, χοροί στο Μ. Βρετανία, το σινεμά Παλάς, ηθοποιοί της εποχής, πλήθος προσωπικές, όπως φαίνεται αναμνήσεις της συγγραφέως, συνείρονται αρμονικά δημιουργώντας πειστικά την ατμόσφαιρα της εποχής. Δεν λείπει ούτε ο προβληματισμός πάνω σε σύγχρονα κοινωνικά θέματα, όπως για παράδειγμα το θέμα των εκτρώσεων.
"Το να γράψεις ένα βιβλίο που αναφέρεται στην πρόσφατη ιστορία, ακόμη κι αν πρόκειται για μυθιστόρημα, είναι σαν να παίρνεις εν γνώσει σου ένα επικίνδυνο μονοπάτι. Προσπάθησα να προσεγγίσω τα γεγονότα με σεβασμό και όσο γινόταν αντικειμενικά. Αν δεν το κατάφερα, ζητώ την συγγνώμη και την επιείκειά σας", γράφει προλογικά η συγγραφέας. Να είναι όμως βέβαιη ότι δεν χρειάζεται ούτε την επιείκεια ούτε τη συγγνώμη μας. Μας έδωσε ένα μυθιστόρημα με σοβαρότητα, με ευγένεια ήθους, με ολοκληρωμένους χαρακτήρες, με γλώσσα πλούσια, χωρίς τις συνήθεις στη σύγχρονη λογοτεχνία χυδαιότητες και κατόρθωσε με την πλοκή του έργου να κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη μέχρι την τελευταία, 512η σελίδα.

6 σχόλια:

  1. Kίκα μου,
    Μια ευχάριστη έκπληξη με περίμενε σήμερα το πρωί μόλις άνοιξα το lap top μου, και διάβασα την ωραία κριτική που κάνεις στο τελευταίο βιβλίο μου. Το ξέρεις πως για μένα έχει μεγάλη σημασία η κρίση σου και τα όσα έγραψες, η ανάλυση που έκανες, με συγκίνησαν βαθειά. Να σε ευχαριστήσω είναι λίγο.
    Η αλήθεια είναι πως,όπως γράφω και στον πρόλογο,το βιβλίο αυτό με φόβιζε περισσότερο από τα άλλα. Σε εκείνα είχα το πλεονέκτημα να διαχειρίζομαι το χρόνο τρίτων,σε αυτό ο χρόνος ήταν ο δικός μου και κάποια πράγματα πονάνε ακόμα. Σε ευχαριστώ και πάλι μέσα από την καρδιά μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Mόλις άρχισα να διαβάζω το βιβλίο "Της ζωής και της αγάπης" που με τόση αγωνία περίμενα να πάρω στα χέρια μου. Ομολογώ πως είμαι μονάχα στην αρχή αλλά με έχει συνεπάρει ο μύθος και η ευκολία που η Ελένη Τσαμαδού μπορεί να εκφράζεται και να αφήνει το λόγο να ρέει σαν ποτάμι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. @ Ελένη. Πολύ χαίρομαι, αγαπητή Ελένη, που σου άρεσε η παρουσίασή μου. Ήταν πραγματικά δύσκολο να μιλήσω για το βιβλίο χωρίς να προδώσω τη λύση, που μόνο στο τέλος αποκαλύπτεται. Δύσκολο επίσης να μιλήσεις με συντομία για ένα τόσο εκτενές κείμενο. Εύχομαι να το διαβάσουν και να το χαρούν πολλοί πολλοί αναγνώστες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. @Yiola Είμαι βέβαιη, αγαπητή Γιόλα, ότι θα το απολαύσεις. Θα τα πούμε και από κοντά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Η μόνη αλήθεια είναι οτι το λάτρεψα όσο λατρεύω και την Ελένη. Με ταξίδεψε, με δίδαξε, μου έδωσε μια πλευρά της ιστορίας που δεν χορταίνω να μαθαίνω γι αυτήν, με συγκίνησε, με καθήλωσε. Πόσα ακόμα να ζητήσει κανείς από ένα βιβλίο;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Αγαπητή Λένα, ο έπαινος προς ομοτέχνους δεν είναι και τόσο συνήθης τακτική. Ο δικός ανυπόκριτος ενθουσιασμός για το βιβλίο της Ελένης είναι ακόμη μια απόδειξη της ευγένειας και του ήθους σου. Σε χαιρετώ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή