Το τανγκό της παλιάς φρουράς
Πατάκης, 2013
Μετ. Τιτίνα Σπερελάκη
Αν ήθελα να χαρακτηρίσω το μυθιστόρημα αυτό με μια μόνο λέξη, θα έλεγα: ατμοσφαιρικό. Και νομίζω πως για να το εκτιμήσει κανείς, να το απολαύσει, να το θεωρήσει ένα καλό βιβλίο που του χάρισε ωραίες αναγνωστικές στιγμές, έτσι θα πρέπει να το δει. Σαν ένα ευχάριστο κινηματογραφικό έργο με εξαιρετική σκηνοθεσία, χωρίς να περιμένει απ' αυτό ούτε προβληματισμό ούτε γνώσεις ούτε πληροφορίες. Τουλάχιστον έτσι το είδα εγώ. Για ώρες βυθίστηκα στις σελίδες του αναλογιζόμενη εποχές περασμένες, τόπους που γνώρισα, μουσικές και ταξίδια.
Το έργο κινείται σε τρεις χρόνους. Αρχίζει το 1928 πάνω σε ένα πολυτελές υπερωκεάνιο που διασχίζει τον Ατλαντικό οδεύοντας προς την Αργεντινή. Σ' αυτό ταξιδεύει ένα διάσημο, κοσμικό ζευγάρι, ο συνθέτης Αρμάντο ντε Τροέγε που πάει εκεί για να συνθέσει ένα τανγκό και η πανέμορφη γυναίκα του Μέτσα. Στο πλοίο εργάζεται ως κοσμικός χορευτής ο Μαξ Κόστα, ο κύριος χαρακτήρας του έργου, ένας "απατεώνας με άσπρα γάντια". Η δουλειά του στο πλοίο είναι να χορεύει με κυρίες που είτε είναι μόνες ή οι σύζυγοί τους δε θέλουν να τις συνοδέψουν στο χορό. Είναι μια χαρούμενη, αισιόδοξη εποχή. Ο Μεγάλος Πόλεμος έχει τελειώσει, τα νέφη του Β΄ Παγκοσμίου δεν φαίνονται ακόμη, ο κόσμος χαρούμενος διασκεδάζει, η διάκριση των τάξεων εμφανής.
Ο Μάξ είναι τώρα νέος και ωραίος, στα 25 του χρόνια, τον περιμένει όμως μια πολυτάραχη, περιπετειώδης ζωή ως τα 64 του χρόνια που θα τον ξανασυναντήσουμε. Τον συναντάμε στο παρόν, το 1967, στο Σορρέντο της Ιταλίας, κεφάλαια διατυπωμένα στον ενεστώτα, που εναλλάσσονται με τα κεφάλαια του παρελθόντος, γραμμένα στον αόριστο. Το παρελθόν είναι άλλοτε το 1928 και άλλοτε το 1937.
Ο Μαξ και η Μέτσα θα ζήσουν στο πλοίο όμορφες, ρομαντικές στιγμές που θα εξελιχθούν σε έρωτα και σε μια, προσωρινή έστω, σχέση όταν αποβιβάζονται στο Μπουένος Άιρες. Ο Μαξ, που είχε γεννηθεί εκεί, αναλαμβάνει να οδηγήσει το ζευγάρι σε κάποια κακόφημα (και επικίνδυνα) καταγώγια όπου το τανγκό χορεύεται όπως είχε πρωτοεμφανιστεί και όχι όπως εξελίχθηκε αργότερα. Οι δυο τους θα ξανασυναντηθούν το 1937 στη Ριβιέρα, όπου και θα ζήσουν ένα θυελλώδη έρωτα. Ο Ισπανικός Εμφύλιος, οι δικτατορίες, οι κατασκοπίες, παράλληλα με το κοσμικό χρώμα της Νίκαιας, του Μόντε Κάρλο και γενικά της Κυανής Ακτής απεικονίζουν εξαιρετικά την ατμόσφαιρα της εποχής και του τόπου.
Τώρα όμως βρισκόμαστε στα 1967, εκείνος 64 χρόνων, εκείνη δυο χρόνια νεότερη. Το παρελθόν δεν έχει σβήσει από τη μνήμη κανενός. "Οι αναμνήσεις του Μαξ επιστρέφουν και στριμώχνονται στο μυαλό του στο χλιαρό άγγιγμα των μαργαριταριών-μουσική και κουβέντες, φώτα μιας άλλης εποχής που μοιάζουν από άλλον αιώνα, όχθες του Μπουένος Άιρες, κροτάλισμα βροχής σ' ένα παράθυρο μπροστά στη Μεσόγειο, γεύση χλιαρού καφέ στα χείλη μιας γυναίκας, μετάξι και λείο δέρμα. Σωματικές αισθήσεις από καιρό ξεχασμένες, που ξαφνικά επιστρέφουν βιαστικές, σαν ριπή φθινοπωρινού αέρα όταν παρασύρει τα ξερά φύλλα".
Μελαγχολικά τελειώνει το βιβλίο. Θα 'λεγα πως είναι ένα ρέκβιεμ για εποχές περασμένες, για τόπους κι ανθρώπους χαμένους πια για πάντα, αν η δύναμη της λογοτεχνίας δεν τους επανέφερε στη ζωή, έστω και για όσο χρόνο διαβάζουμε το βιβλίο.
(ebook)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου