Ελλάδα και Μάης μαζί!

Βιρτζίνια Γουλφ
Ελλάδα και Μάης μαζί!
Μετ. Μαρία Τσάτσου
Επιμέλεια, Άρης Μπερλής
ύψιλον/βιβλία, 1996 (β΄ έκδοση)

Αν θέλει κανείς σήμερα να ξεφύγει, για λίγο έστω, από τη δυσοσμία των σκανδάλων που μας πνίγει, από την Ελλάδα-Κύπρο των χρεών, της ανεργίας, της διαφθοράς, του άγχους, της καταστροφής του περιβάλλοντος, ας ρίξει μια ματιά στο μικρό αυτό βιβλιαράκι των 63 μόλις σελίδων. Περιέχει αποσπάσματα από το ημερολόγιο και από επιστολές που έγραψε σε συγγενείς ή φίλους η Βιρτζίνια Γουλφ, όταν για δεύτερη φορά επισκέφθηκε την Ελλάδα. Η πρώτη φορά ήταν το 1906. Ήταν τότε 24 χρονών και συνταξίδεψε με τρία αδέλφια της και μια φίλη. Η δεύτερη  επίσκεψη, με τον άντρα της κι ένα φίλο κριτικό με την αδερφή του, διάρκεσε από τις 15 Απριλίου ως τις 12 Μαΐου του 1932.  Είναι πια 50 χρονών, μια καταξιωμένη συγγραφέας.

 Μέσα από τα μεταφρασμενα αποσπάσματα προβάλλει η εικόνα μιας άλλης Ελλάδας. Όχι ότι τότε η Ελλάδα ήταν χωρίς προβλήματα. Και τότε υπήρχε φτώχεια και χρέη και πολιτικές αναταραχές. (Είναι χαρακτηριστικό ότι διανύοντας το μέρος του ταξιδιού από την Ιταλία προς την Ελλάδα με το ατμόπλοιο "Τέβερε", συνταξίδεψε με τον Ελευθέριο Βενιζέλο, όταν εκείνος επέστρεφε από την Ελβετία. Είχε προσφωνήσει την Κοινωνία των Εθνώνν, όπου ζήτησε δάνειο 50 εκατομμυρίων  δολαρίων και την άρση του εξωτερικού χρέους της Ελλάδας-κούρεμα δηλαδή!) Όμως τουλάχιστον ήταν ακόμα η Ελλάδα με ανόθευτη τη φύση, με πιο απλή ζωή, με πιο ευπροσήγορους ανθρώπους. 

Ελάχιστα μόνο αποσπάσματα θα παραθέσω που μας βοηθούν, όπως γράφει και ο επιμελητής της έκδοσης Άρης Μπερλής, "να διαβάσουμε τη ζωντανή περιγραφή μιας όμορφης χώρας, μιας ουτοπίας, που μια μεγάλη συγγραφεύς κάποτε επισκέφθηκε. Μιας χώρας παραμυθένιας τόσο για κείνη όσο και για μας". Και η μεταφράστρια συνοψίζει: "Γοητευτικότερη εικόνα της Ελλάδας δεν θα μπορούσε να φανταστεί κανείς, ούτε πιο ενθουσιαστική, ή πιο καλόπιστα χιουμοριστική".

Γράφει η Γουλφ:

-"Αλλά τι μορώ να πω για τον Παρθενώνα (...) οι κίτρινοι κίονες-πώς να το πω; όλοι μαζί, σαν σύνολο, ακτινοβολούσαν πάνω στο βράχο, με φόντο τον πιο βίαιο ουρανό, χτυπητό ψυχρό γαλάζιο, κι ύστερα μαύρο του ανθρακίτη (...) Ο ναός σαν πλοίο, δονείται, τεντώνεται, πλέει, αν και ακίνητος, διασχίζοντας τους αιώνες"

-Τώρα ξεκινάμε για τον Υμηττό, και χτες πήγαμε με το καράβι στην Αίγινα, και είδαμε τον ωραιότερο ναό που υπάρχει, κι ένα νησί γεμάτο πεζούλες με ελιές και αγριολούλουδα, κι η θάλασσα να χύνεται ορμητικά μέσα στους κόλπους (...) Πήγαμε στο Δαφνί και περπατήσαμε μέσα στους ελαιώνες, και στο Σούνιο, ο ναός σ' ένα βράχο απόκρημνο, αλλά απαλό από τα λουλούδια, όλα πάλι όχι μεγαλύτερα από μαργαριτάρια ή τοπάζια".

- Στ' αλήθεια είναι τρέλα να χάνει κανείς τα καλύτερά του χρόνια πασχίζοντας να πλουτίσει, όταν υπάρχει αυτή η άγρια αλλά πολύ πολιτισμένη και πανέμορφη χώρα, όπου μπορείς να ζήσεις.

-Γιατί δεν μου είπες ποτέ ότι η Ελλάδα είναι όμορφη; Γιατί δεν ανέφερες ποτέ τη θάλασσα και τους λόφους, τις κοιλάδες και τα λουλούδια; Μόνον εγώ έχω μάτια και βλέπω; Έθελ, σου το αναγγέλλω επισήμως: η Ελλάδα είναι η πιο όμορφη χώρα του κόσμου. Ο Μάης είναι η πιο όμορφη εποχή του χρόνου. Ελλάδα και Μάης μαζί!"