Ο αγαπημένος μαθηματικός τύπος του καθηγητή

"Όσο αδύνατο είναι να εξηγήσει κανείς γιατί τα αστέρια είναι όμορφα, άλλο τόσο είναι και να εκφράσει την ομορφιά των μαθηματικών". Μια φράση από το βιβλίο της Γιαπωνέζας Γιόκο Ογκάουα "Ο αγαπημένος μαθηματικός τύπος του καθηγητή" (Άγρα, 2010, μετ. Παναγιώτης Ευαγγελίδης) που αποδίδει ακριβώς αυτό που αισθάνομαι για τη "μαθηματική λογοτεχνία". Μου αρέσει, με γοητεύει, χωρίς να μπορώ να εξηγήσω γιατί. Μου αρέσει έστω κι αν πολλές φορές δεν μπορώ να κατανοήσω πλήρως τις μαθηματικές έννοιες, όρους ή σχέσεις που εκφράζουν οι αριθμοί.

Όμως στο βιβλίο της Ογκάουα η έμφαση δεν δίνεται στα μαθηματικά, παρ' όλο που αποτελούν τον άξονα της ιστορίας της. Η έμφαση δίνεται ακριβώς στην αγάπη για τα μαθηματικά και στην έλξη και τη γοητεία που μπορεί να ασκήσουν, ακόμη και σε κάποιον χωρίς ιδιαίτερες μαθηματικές γνώσεις.

Ο καθηγητής, κεντρική μορφή του έργου, είναι ένας εξηντατετράχρονος πρώην καθηγητής μαθηματικών, παθιασμένος με την επιστήμη του, που πριν από 17 χρόνια (βρισκόμαστε στο 1992) έχασε την μνήμη του μετά από ένα ατύχημα. Από εκείνη τη μέρα και μετά η μνήμη του δεν μπορεί να καταγράψει περισσότερα από ογδόντα λεπτά. Κυκλοφορεί με σημειώματα καρφιτσωμένα στο σακάκι του, για να θυμάται βασικά πράγματα της καθημερινότητας.

"Τι νούμερο παπούτσια φοράτε;" είναι η πρώτη ερώτηση που υποβάλλει στην καινούρια οικιακή βοηθό. Μια ερώτηση που θα της υποβάλλει κάθε μέρα, αφού η βοηθός κάθε μέρα πρέπει να ξανασυστήνεται.-" Ποιος είναι ο αριθμός του τηλεφώνου σας;" κι ενθουσιάζεται όταν σ' αυτούς τους αριθμούς βρίσκει μια ωραία μαθηματική σχέση: "Ω, ένας καθαρός αριθμός", αναφωνεί όλο χαρά, "το παραγοντικό του 4" (1χ2χ3χ4=24). Ή, "μα αυτό είναι υπέροχο. Ισούται με την ποσότητα των πρώτων αριθμών που υπάρχουν μέχρι τα εκατό εκατομμύρια". Πρώτοι αριθμοί, δίδυμοι πρώτοι, φίλοι αριθμοί, τέλειοι αριθμοί, το θεώρημα του Φερμά κ.λπ. αποκαλύπτουν τη γοητεία τους στην οικιακή βοηθό, που είναι και η πρωτοπρόσωπη αφηγήτρια.

Συχνά στο σπίτι του καθηγητή πηγαίνει, αφού σχολάσει, και ο δεκάχρονος γιος της βοηθού, τον οποίο ο καθηγητής αποκαλεί Ρουτ (root=ρίζα), γιατί βρήκε ότι το κεφάλι του ήταν επίπεδο, μοιάζοντας με την τετραγωνική ρίζα.

Μεταξύ των τριών αυτών προσώπων δημιουργούνται τρυφεροί δεσμοί φιλίας. Εκτός απ' την αγάπη για τα μαθηματικά που ο ηλικιωμένος καθηγητής κατορθώναει να εμπνεύσει στους άλλους δυο, τους ενώνει και η αγάπη για το μπέηζμπολ. Πολλές αναφορές σε παίκτες, σε σημαντικά στιγμιότυπα από αγώνες, αλλά και περιγραφή ενός αγώνα που παρακολουθούν, υπάρχουν στο βιβλίο. Ακόμα όμως κι εκεί, στους αριθμούς των θέσεών τους (7-14 και 7-15) ο καθηγητής θα ανακαλύψει μυστικές σχέσεις.

Το μυθιστόρημα της Γιόκο Ογκάουα είναι μια τρυφερή ιστορία αγάπης, στοργής, φιλίας, αγνών αισθημάτων και πάνω απ' όλα μια ιστορία της γοητείας που κρύβουν μέσα τους οι αριθμοί.