Βιβλιοθήκες γεμάτες φαντάσματα

Ένα βιβλίο που ασχολείται με άλλα βιβλία έχει κάτι το ακαταμάχητα γοητευτικό, μου ασκεί (όπως και άλλες φορές έχω πει) μια ιδιαίτερη έλξη και, έχω τη γνώμη, ότι αυτό συμβαίνει με κάθε βιβλιόφιλο. Τελευταίο τέτοιο βιβλίο που αγόρασα ευθύς μόλις περιέπεσε στην αντίληψή μου είναι το "Βιβλιοθήκες γεμάτες φαντάσματα" του Jacques Bonnet (Άγρα, 2010, μετ. Βάνα Χατζάκη).

Δεν ξέρω γιατί, τελειώνοντάς το, ο χαρακτηρισμός που μου ερχόταν στο μυαλό σαν γενική εικόνα ήταν: χαριτωμένο. Το διάβαζα μ' ένα χαμόγελο στα χείλη, ήταν στιγμές που ένιωθα σαν κάποιος να κρατούσε μπροστά μου ένα καθρέφτη όπου έβλεπα να καθρεφτίζεται το είδωλό μου. Με λίγα λόγια το απόλαυσα.

Ο συγγραφέας είναι εκδότης, επιμελητής εκδόσεων, συγγραφέας, βιβλιόφιλος, κάτοχος μιας βιβλιοθήκης με πάνω από είκοσι χιλιάδες τόμους βιβλία. Με χιούμορ, με μια άνεση να κινείται ανάμεσα σε βιβλία διαφόρων εποχών και λογοτεχνιών (κυρίως όμως της γαλλικής λογοτεχνίας) μας περιφέρει σ' αυτό το μαγικό για κάθε βιβλιόφιλο σύμπαν, στις βιβλιοθήκες. Καταθέτει τις σκέψεις του, την αγάπη του για το βιβλίο, προσπαθεί να απαντήσει σε ερωτήματα που απασχολούν κάθε βιβλιόφιλο.

-Ποιες είναι οι μορφές της βιβλιομανίας που υπάρχουν; Διακρίνει τους συλλέκτες (που μπορεί και να μη διαβάζουν τα βιβλία που συλλέγουν) και τους μανιακούς αναγνώστες.

-Πώς ταξινομούνται τα βιβλία; Ταξινομείτε τα βιβλία σύμφωνα με το θέμα τους, τη γλώσσα, τον συγγραφέα, τη χρονολογία έκδοσης, το σχήμα τους ή μήπως με ένα εντελώς διαφορετικό κριτήριο που μόνο εσείς το γνωρίζετε; Μπορεί κανείς να τοποθετήσει πλάι πλάι σ' ένα ράφι δύο συγγραφείς που ήσαν θανάσιμα τσακωμένοι μεταξύ τους όσο ζούσαν;

-Πώς και πού διαβάζετε; Καθισμένος ή όρθιος ή, και γιατί όχι, περπατώντας. Το ιδεώδες πάντως παραμένει να διαβάζει κανείς ξαπλωμένος λες και η στάση αυτή αφήνει το κείμενο να εισχωρήσει καλύτερα στο σώμα.

-Από πού έρχονται τα βιβλία; Πώς έφτασαν τα βιβλία στη βιβλιοθήκη μου; Από την ανάμειξη τυχαίων περιστατικών, συστηματικής περιέργειας και επιθυμιών που μου γεννήθηκαν από διάφορες συζητήσεις και αναγνώσεις.

Πάρα πολλές αναφορές γίνονται σε ένα άλλο εξαίρετο "βιβλιοβιβλίο", "Το χάρτινο σπίτι". Δεν μπορώ όμως να τελειώσω την ανάρτηση χωρίς να αναφέρω λίγα ακόμη αποσπάσματα:

-Το μόνο πλεονέκτημα με μια βιβλιοθήκη σαν τη δική μου είναι πως ποτέ δεν τράβηξε το ενδιαφέρον των διαρρηκτών που με τίμησαν κατά καιρούς με την επίσκεψή τους: Τα βιβλία είναι πολύ βαριά και έχουν ελάχιστη μεταπωλητική αξία.

-Η βιβλιοθήκη προστατεύει από την έξωθεν εχθρότητα, φιλτράρει τους θορύβους του κόσμου, μετριάζει το κρύο που βασιλεύει στην ατμόσφαιρα, ενώ σου δίνει ταυτόχρονα και μια αίσθηση παντοδυναμίας. Γιατί η βιβλιοθήκη αμβλύνει το πεπερασμένο των ανθρώπινων δυνατοτήτων: αντιπροσωπεύει τη συμπύκωνση του χώρου και του χρόνου.