Δήμητρας Κολλιάκου, Θερμοκρασία δωματίου

Δεν ξέρω πώς να χαρακτηρίσω αυτό το μυθιστόρημα (Πατάκης, 2006). Εν μέρει, πιστεύω, με στοιχεία αυτοβιογραφικά, είναι ένα μυθιστόρημα που σε ελκύει αναγνωστικά, που έντεχνα σου δημιουργεί την περιέργεια για το "παρακάτω", αλλά που, τελικά, όταν αναπολώ το περιεχόμενό του "λίγα φεγγάρια απόμειναν στη μνήμη", που λέει κι ο Σεφέρης.

Η κεντρική ηρωίδα (που δεν μαθαίνουμε τ' όνομά της) σε πρωτοπρόσωπη γραφή αφηγείται την παρούσα φάση της ζωής της, με αρκετές αναδρομές στο παρελθόν. Είναι Ελληνίδα, που όταν πήγε στο Λονδίνο για σπουδές, γνώρισε τον Ισραηλίτη πανεπιστημιακό Γιαΐρ και τον ακολουθεί στα Ιεροσόλυμα, όπου εκείνος θα εργαστεί ως λέκτορας στο Πανεπιστήμιο.

Εκεί εγκαθίστανται σε μια πρώην παλαιστινιακή συνοικία. Η εξομολογητική γραφή αρχίζει με την επίσκεψη της ηρωίδας σε μια ψυχοθεραπεύτρια, λόγω κάποιων ανεξήγητων πόνων στη μέση και στο πόδι, που οι ιατρικές εξετάσεις δεν μπόρεσαν να αιτιολογήσουν ή να θεραπεύσουν.

Το μυθιστόρημα δεν έχει πολλή δράση. Είναι σκέψεις, συναισθήματα, περιγραφές, αναδρομές στην περασμένη της ζωή. Επεισόδια της ζωής που μοιάζουν ασύνδετα και ξεκομμένα. Υποψιάζεται, και ανακαλύπτει, ότι οι επισκέψεις στην ψυχοθεραπεύτρια Αστάρ ήταν σκόπιμη διευθέτηση της μητέρας του Γιαΐρ, για να την ελέγχει μέσω της Αστάρ, που ήταν στενή της φίλη.

Η ηρωίδα παρακολουθεί μαθήματα εβραϊκών, τα οποία σύντομα εγκαταλείπει. Η ίδια διδάσκει ελληνικά σε μια άλλη ομάδα ενηλίκων. Γνωρίζεται με μια εβραϊκή οικογένεια, που έχει μια ανάπηρη κόρη, για να ανακαλύψει στο τέλος ότι ο πατέρας διατηρεί παράνομο δεσμό με τη μητέρα του Γιαΐρ.

Υποβάλλεται σε εξετάσεις σε κέντρο γενετικής, για να διαπιστωθεί αν κινδυνεύει από καρκίνο, μια και η μητέρα της και μια θεία της είχαν πεθάνει απ' αυτόν. Θυμάται επεισόδια της νεανικής της ζωής και προπάντων την ερωτική σχέση με ένα ξάδελφό της, σχέση που ποτέ δεν έγινε σεξουαλική. Όλ' αυτά (κι ακόμα θα έλεγα και η "μεταγνώση" της συγγραφής, αφού παρακολουθώντας μαθήματα δημιουργικής γραφής στο Λονδίνο προβληματίζεται στη διαδικασία της γραφής), πηγαινοέρχονται μέσα στο μυθιστόρημα χωρίς στενή συνάφεια μεταξύ τους, πέραν του ότι αποτελούν το περιεχόμενο της ροής της συνείδησης.

Η συγγραφέας έχει έντονη την τάση απόδοσης της λεπτομέρειας, π.χ. τα σχέδια που σχηματίζει μια ξεραμένη πιτσιλιά καφέ, η διαρρύθμιση των επίπλων ενός δωματίου, τα σκουπίδια σ' ένα βαγόνι κλπ. πράγμα που σε βάζει επιτυχημένα στην ατμόσφαιρα του χώρου, αλλά δεν σου αφήνει τίποτα μετά.

Μου άρεσε όμως η με σκόρπιες πινελιές απόδοση της ατμόσφαιρας των Ιεροσολύμων. Το παλιό παλιαστινιακό διαμέρισμα, ένα εστιατόριο στην παλιά Ιερουσαλήμ, ο φόβος και η καχυποψία όταν στο λεωφορείο κάποιος φαίνεται ύποπτος για βομβιστής, τα αυστηρά μέτρα ασφάλειας στην είσοδο του πανεπιστημίου ή άλλων δημόσιων χώρων κλπ.

Και ο τίτλος; Παρ' όλο που γίνεται μια αναφορά σε μια σκηνή με τον ξάδελφό της, δεν βοηθά στην ερμηνεία του. Προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι υποδηλώνει το αδιέξοδο αλλά και τον κλειστό χώρο. Είναι το μυθιστόρημα του σύγχρονου ανθρώπου, που κλεισμένος στον εαυτό του, αποξενωμένος ακόμα κι από τον σύντροφό του, παλεύει μόνος να ερμηνεύσει όσα συμβαίνουν μέσα και γύρω του.