Δεν νομίζω ότι υπάρχει βιβλιόφιλος που να μην έλκεται και να μη γοητεύεται από ένα βιβλίο που μιλά για άλλα βιβλία. Είτε αυτό είναι μυθιστόρημα είτε δοκίμια είτε κριτικές και παρουσιάσεις. Ένα τέτοιο βιβλίο με τίτλο "Το βιβλίο για τα βιβλία" εξέδωσε πρόσφατα (Οξύ 2010) ο Πέτρος Τατσόπουλος. Πρόκειται για κριτικές που είχε δημοσιεύσει από το 2004 ως το 2010 στην εφημερίδα "Τα Νέα". Αν εμπιστευτούμε τον υπότιτλο του βιβλίου, "Η ανάγνωση ως απόλαυση", καθώς και τη δήλωσή του στον πρόλογο ότι "Ουδέποτε υπέκυψα στην ψυχαναγκαστική ανάγνωση. Ουδέποτε θα έμπαινα στον κόπο να διαβάσω τετρακόσιες ή πεντακόσιες σελίδες, μόνο και μόνο για να σας πω πόσο άσχημα πέρασα", όλες αυτές οι παρουσιάσεις και κριτικές αφορούν βιβλία που του άρεσαν, βιβλία που "πέρασε καλά μαζί τους".
Εκατό περίπου συγγραφείς και ισάριθμα βιβλία περιλαμβάνονται στη συλλογή του Τατσόπουλου. Από μυθιστορήματα έως μελέτες, από δοκίμια έως μαρτυρίες, από κλασσική έως σύγχρονη λογοτεχνία. "Βιβλία εύκολα και βιβλία δύσκολα, βιβλία διασκεδαστικά και βιβλία αποκαλυπτικά, βιβλία εκφοβιστικά και βιβλία ανακουφιστικά, βιβλία ευοίωνα και βιβλία δυσοίωνα". Αφθονούν οι βιογραφίες: Πικάσο, Τέννεσυ Ουίλιαμς, Χένρι Μίλλερ, Λόρδος Μπάιρον, Καραβάτζιο, Μπάροουζ, Φιντέλ Κάστρο, μερικοί μόνο απ' αυτούς στους οποίους αναφέρονται οι αναγνωστικές προτιμήσεις του συγγραφέα. Κατά πλειοψηφία (περίπου τα τρία τέταρτα) οι συγγραφείς είναι ξένοι. Δεν ξέρω αν αυτό είναι τυχαίο ή χαρακτηριστικό κι αυτό των προτιμήσεων του Τατσόπουλου.
"Το βιβλίο για τα βιβλία" μπορεί να λειτουργήσει ποικιλοτρόπως. Μπορεί να αποβεί έργο αναφοράς, στο οποίο κάποιος να μπορεί να ανατρέξει για πληροφορίες. Μπορεί επίσης να γίνει ένας οδηγός ανάγνωσης και να αποτελέσει κίνητρο για να αναζητήσει ο αναγνώστης και να διαβάσει κάποιο από τα αναφερόμενα βιβλία. Μπορεί τέλος να αποτελέσει και ένα μέτρο σύγκρισης για τις εντυπώσεις που δημιούργησαν τα ίδια βιβλία στον αναγνώστη, αν έχει τύχει να τα διαβάσει.
Συχνά ο Τατσόπουλος θεωρεί ως δεδομένο ότι ο αναγνώστης του ξέρει το κρινόμενο βιβλίο (π.χ. το "Δρ Ζιβάγκο" ή έργα του Ιουλίου Βερν) και είτε αναφέρεται ακροθιγώς είτε δεν αναφέρεται καθόλου στο περιεχόμενο, περιοριζόμενος σε άλλες πληροφορίες και σκέψεις γύρω από το βιβλίο. Δεν του λείπει το χιούμορ και η λεπτή ειρωνεία.
Ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα της έκδοσης είναι η ίδια η έκδοση. Σκληρό εξώφυλλο, ποικιλία τυπογραφικών στοιχείων, διάταξη του κειμένου, οπτικό υλικό. Πιστεύω πως πολλά βιβλιοφιλικά μπλογκς (ενδεικτικά αναφέρω το "Βιβλιοκαφέ" και τον Librofilo) θα μπορούσαν άνετα να εκδοθούν και να σταθούν επάξια πλάι στον Τατσόπουλο, αν είχαν μια παρόμοια εκδοτική επιμέλεια.
Καλημέρα και από εμένα. Όταν άκουσα για το βιβλίο αυτό ήθελα να τρέξω να το πάρω και το παρήγγειλα. Αλλά έμαθα ότι κανείς δεν έμεινε ικανοποιημένος από τη γραφή και τις σκέψεις του Τατσόπουλο. Η αλήθεια είναι ότι ούτε εγώ τον συμπαθώ ιδιαίτερα. Οπότε δεν πήγα ποτέ να δω τι παρήγγειλα. Είναι και η τιμή που μοιάζει εξωφρενική... Όχι προτιμώ να διαβάζω τα μπλογκς πάρα να πληρώσω τόσα για να διαβασω τα αναγνωστικά γούστα ενός κάποιου Τατσόπουλου.
ΑπάντησηΔιαγραφήAnagnostria,
ΑπάντησηΔιαγραφήέχω ξαναγράψει ότι οι μεταξύ των ιστολόγων φιλοφρονήσεις φαντάζουν μερικές φορές αλληλοκολακίες. Παρ' όλ' αυτά, σε ευχαριστώ ιδιαίτερα για τα καλά-σου λόγια.
Επίτρεψέ-μου να θέσω το θέμα ευρύτερα: Η αξιολόγηση βιβλίου πλέον υπηρετείται τόσο από τους επαγγελματίες του είδους (όπως ήταν ο Τατσόπουλος) όσο και από ερασιτέχνες ελεύθερους σκοπευτές που κάνουν τουλάχιστον αξιοπρεπείς βιβλιοπαρουσιάσεις (όπως εσύ κι εγώ) ή βαθύτερες αναλύσεις.
Διαβάζοντας κανείς τις κριτικές των άλλων βλέπει πώς μια κοινωνία "τίθεται" απέναντι στο βιβλίο και πώς ένας ορίζοντας προσδοκιών αναπτύσσεται σε μια δεδομένη στιγμή.
Να είσαι πάντα ακμαία
Πατριάρχης Φώτιος
Αυτού του είδους οι οδηγοί με φοβίζουν.. Το θέλω υποχωρεί και ένα απροσδιόριστο πρέπει εισβάλει.. Είναι διαφορετικό να σου προτείνει έμμεσα ή άμεσα κάποιο βιβλίο κάποιος που νιώθεις κατά κάποιον τρόπο κοντά σου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣυμφωνώ με το σχόλιο σου σχετικά με το vivliokafe και librofilo.
Γεια σου κι από δω. Με βρίσκει σύμφωνο το τελευταίο σχόλιο (ΝΟ14ΜΕ). Προτιμώ μου πει κάποιος βιβλιόφιλος, του οποίου εμπιστεύομαι την κρίσην, πως το τάδε βιβλίο είναι καλό ή όχι.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣ'ευχαριστώ (όπως και τους φίλους σχολιαστές) για την αναφορά και την επισήμανση. Το θέμα είναι βιβλία σαν κι αυτό του Τατσόπουλου να έχουν κάτι να πουν πέρα από μια απλή συγκέντρωση ήδη δημοσιευμένων κριτικών. Φωτεινό παράδειγμα αποτελεί, το βιβλίο του (καλού) Α.Βιστωνίτη, Ex-Libris,http://is.gd/Xknel7, που μπορεί να αποτελέσει σημείο αναφοράς για κάποιον που αγαπάει πραγματικά την λογοτεχνία έστω κι αν διαφωνεί με κάποιες από τις απόψεις του συγγραφέα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαλησπέρα. Ξεφύλλισα το βιβλίο σε ένα βιβλιοπωλείο, αλλά δεν το αγόρασα. Αναφέρεις πως σε κάποια βιβλία θεωρεί δεδομένο ότι ο αναγνώστης γνωρίζει κάποια πράγματα και δεν αναφέρει περισσότερα για αυτά..νομίζω πως αυτό είναι λίγο λάθος.. Θα μου άρεσε να υπήρχε μια καλή περιγραφή και μετά μια προσωπική άποψη για όλα το ίδιο εκτενής.. Πόσο μάλλον αν η τιμή του είναι υψηλή.. Κατάλλα, συμφωνώ για την δουλειά των bloggers.. Ειδικότερα όσον αφορά τα βιβλιοφιλικά blogs, πάρα πολλές φορές έχω αγοράσει βιβλίο από κάποια δική τους κριτική, επειδή μου άρεσε η παρουσίαση τους, και δεν το μετάνιωσα σχεδόν ποτέ.
ΑπάντησηΔιαγραφή@librarian Με συγχωρείς, αγαπητέ Librarian που δεν ανέφερα και τις "Βολτίτσες", ένα επίσης ωραίο βιβλιοφιλικό μπλογκ, που μου έδωσε αρκετές ιδέες. Η αναφορά μου ήταν απλώς ενδεικτική.
ΑπάντησηΔιαγραφή@ ΒΙΒΛΙΟΚΑΦΕ: Αγαπητέ πατριάρχη, δεν συνηθίζω να κολακεύω, ούτε βέβαια μου αρέσει να με κολακεύουν. Το δικό σου, όπως και μερικά άλλα, είναι από τα λίγα σοβαρά, καθαρά βιβλιοφιλικά μπλογκ, γι' αυτό και η αναφορά.
ΑπάντησηΔιαγραφή@ΝΟ14ΜΕ Ευχαριστώ. Μου έδωσες την ευκαιρία να γνωρίσω και το δικό σου μπλογκ.
ΑπάντησηΔιαγραφή@Librofilo Δεν ξεχνώ ότι από μια αναφορά στο δικό σου μπλογκ σε μια εφημερίδα εδώ και πέντε σχεδόν χρόνια μπήκα στον κόσμο των μπλογκ και από τότε σε παρακολουθώ ανελλιπώς. Δεν μπόρεσα να βρω τον Βιστωνίτη στη διεύθυνση που γράφεις. Μήπως θα μπορούσες να μου τη στείλεις με μέιλ;
ΑπάντησηΔιαγραφή@Mike Συμφωνούμε.
ΑπάντησηΔιαγραφή@roadartist Κι εγώ το ίδιο. Συχνά οι κριτικές με απογοήτευσαν όταν πήρα το προτεινόμενο βιβλίο, σε αντίθεση με τους μπλογκερς, προπάντων αυτούς με τους οποίους έχουμε κοινά αναγνωστικά γούστα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΧα,χα,παλιώσαμε...Σου έστειλα το link για το βιβλίο.Please check your mails.Τα σέβη μου
ΑπάντησηΔιαγραφήΕγώ αντιθέτως,αν και μου αρέσουν τα βιβλιοβιβλία,που λέει και η Librarian,δεν μπήκα καν στον πειρασμό να το αγοράσω.Αν αγαπάς(ή αν μισείς ακόμα!) έναν συγγραφέα,θα είχε κάποιο ενδιαφέρον να μάθεις πέντε πράγματα για τις αναγνωστικές του προτιμήσεις.Όταν όμως σου είναι απλώς αδιάφορος,δεν έχει νόημα,έστω και αν υποθέσουμε ότι είναι επαρκέστερος αναγνώστης παρά συγγραφέας.Δε βρίσκω λοιπόν κανέναν λόγο να δώσω λεφτά για να μάθω τι αρέσει στον κάθε -όπουλο,τη στιγμή που μπορώ να κάνω το ίδιο δωρεάν διαβάζοντας ένα blog.
ΑπάντησηΔιαγραφή@Johhny Panic Νομίζω είναι κάπως υπερβολική η άποψή σας για τον Τατσόπουλο. Οπωσδήποτε τα αναγνωστικά γούστα είναι δικαίωμα του καθενός.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠροφανώς και τα αναγνωστικά γούστα είναι δικαίωμα του καθενός! Όπως είναι δικό μου δικαίωμα να αδιαφορώ για μέτριους -κατά τη γνώμη μου- συγγραφείς και κατά συνέπεια για τα αναγνωστικά τους γούστα.Στο σχόλιο που άφησα δεν αντιλαμβάνομαι πού ακριβώς εντοπίζεται η υπερβολή και ειδικά αδυνατώ να καταλάβω,αγαπητή αναγνώστρια,πώς είναι δυνατόν να χαρακτηρίζεις υπερβολική την άποψή μου για τον Τατσόπουλο,εφόσον δεν εξέφρασα ΚΑΜΙΑ "άποψη" για τον Τατσόπουλο!..
ΑπάντησηΔιαγραφή@Johnny Panic Το ότι ο Τατσόπουλος σε αφήνει αδιάφορο είναι ήδη μια άποψη. Το ίδιο πιστεύω και για τη φράση σου "τον κάθε -όπουλο" που πιάνει βέβαια και τον Τατσόπουλο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο ότι ο Τατσόπουλος με αφήνει αδιάφορο δεν είναι άποψη,είναι γούστο.Τα γούστα,που λέγαμε... :)
ΑπάντησηΔιαγραφήΕγώ Κίκα μου έχω άποψη για τον Τατσόπουλο και δεν είναι καλή. Όποιος αγαπά πιο πολύ να γράφει στο Nitro και τα διάφορα από το να γράφει βιβλία ή να εμφανίζεται στην τηλεόραση για να συζητήσει επι παντώς επιστητού δεν είναι ακριβώς συγγραφέας, είναι κάτι άλλο που δικαιούμαι να μην εκτιμώ. Από την άλλη και μόνο που κάποιος εκδοτικός οίκος μπήκε στον κόπο να κάνει μια τέτια έκδοση είναι ευοίωνο, έτσι δεν είναι;
ΑπάντησηΔιαγραφή@Κατερίνα: Μου κάνει εντύπωση πώς δεν βρέθηκε ένας να υπερασπιστεί τον Τατσόπουλο! Κι από την άλλη να είναι τόσο ευπώλητος!
ΑπάντησηΔιαγραφήΕίναι ευπώλητος γιατί προβάλλεται. Κι εγώ έχω αγοράσει και διαβάσει βιβλία του. Και όχι δεν είναι σκουπίδια τα βιβλία του, όπως κάποια γυναικεία ευπώλητα. Υπερεκτιμημένα, ίσως. Μα ο άνθρωπος ξέρει να γράφει, για αυτό με λυπεί, γιατί προτιμά να διαπλέκεται από το να στρωθεί και να γράψει κάτι πραγματικά αξιόλογο κάποιος που το αρχικό ταλέντο το έχει.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο έχω δει και εγώ πολλές φορές σε βιβλιοπωλεία, αλλά δεν μου έκανε ιδιαίτερη αίσθηση. Όχι εξαιτίας του Τατσόπουλου (τον οποίο δεν έχω διαβάσει), αλλά λόγω της ιδέας γενικότερα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑν διάβαζα βιβλίο για βιβλία θα προτιμούσα να ήταν κάτι αστείο, σαν μερικούς οδηγούς που κυκλοφορούν με τα 100 πιο κλασικά βιβλία σε περίληψη για όσους δεν έχουν χρόνο.