Πάω γυρεύοντας (Κατά τον Δαίμονα εαυτού)

Στέφανος Παντελίδης
Πάω γυρεύοντας
(Κατά τον Δαίμονα εαυτού)
Vakxikon.gr 2016

 Έγραφα για την προηγούμενη (πρώτη) ποιητική συλλογή του Στέφανου Παντελίδη "Εκτός νόρμας": "Τη διακρίνει η ορμητικότητα, μια βίαιαη λεκτική έκρηξη, μοιάζει με ατμό που ξεπηδάει ορμητικός όταν ξεσκεπάζουμε μια κατσαρόλα, όπου για ώρα έβραζε νερό. Σαν να κουβαλούσε καιρό μέσα του σκέψεις και συναισθήματα και τώρα απότομα τα αφήνει να ξεπηδήσουν".

Τώρα, σ' αυτή τη δεύτερη συλλογή, ο ποιητής φαίνεται να έχει κάπως ηρεμήσει. Εμφανίζεται πιο κατασταλαγμένος, όχι τόσο συναισθηματικός. Ο προβληματισμός που υπήρχε στην πρώτη συλλογή εξακολουθεί να υπάρχει. Για τον άνθρωπο, για τον Θεό, για την ποίηση. "Συνομιλεί" με τα μεγάλα πνεύματα ψάχνοντας, ολοένα γυρεύοντας. Η λογική του συγκρουόμενη με το συναίσθημα επικρατεί, η ειρωνεία του σε κάνει αυθόρμητα να χαμογελάσεις. Κι αν είχαμε κάποια απορία για το τι "πάει γυρεύοντας", φροντίζει να μας προϊδεάσει με τον σύντομο πρόλογό του: "Πράττω κατά τον δαίμονα εαυτού", ουσιαστικά, σημαίνει "πράττω με αυτό που η συνείδησή μου θεωρεί σωστό", αδιαφορώντας κατά πόσο αυτό ικανοποιεί τις κοινωνικές νόρμες. Στο βιβλίο αυτό, κατά τον δαίμονα εαυτού πάω γυρεύοντας θεούς και ανθρώπους".

Η συλλογή χωρίζεται σε τέσσερις ενότητες: Γυρεύοντας ανθρώπους, Γυρεύοντας θεούς, Γυρεύοντας ποιητές, Γυρεύοντας διάλογο με τους μεγάλους. Ο Παντελίδης διαλογίζεται, αμφισβητεί, είναι ένα ανήσυχο πνεύμα που διερωτάται για τα ανθρώπινα, για τον Θεό, για την ποίηση. Δίνει ενίοτε τις δικές του ορθολογιστικές απαντήσεις, αλλά πιο συχνά απορεί παρασύροντάς μας στα ίδια εναγώνια ερωτήματα. Στο ποίημα "Υπέρ βωμών" γράφει:

Μην μας τύχει και χρειαστεί

να υπερασπιστούμε την πατρίδα,

τα ιδανικά, 

τα όσια και ιερά.

Γιατί εύλογα θα μας ρωτήσει η νέα γενιά:

Ποια πατρίδα;

Ποια ιδανικά;

Ποια όσια και ιερά;

Απογοητεύεται από τη σύγχρονη μοναξιά:

Μετριέται πλέον η μοναξιά.

Βρήκε στις μέρες μας μονάδα μέτρησης:

Όσο πιο πολλούς friends

τόσο πιο πολύ μόνοι.

Με δυο μόνο στίχους ειρωνεύεται τη φθαρτότητά μας:

ΤΟ ΧΩΜΑ ΚΟΙΤΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ

Πρόσεχε πώς πατάς

-έχει ο καιρός γυρίσματα.

Με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο φιλοσοφεί πάνω στην έννοια "Θεός". Οι αμφιβολίες του συμπυκνώνονται τέλεια στο ποίημα  "Εύρηκα".

Είμαι σίγουρος, φωνάζει ο πιστός,

υπάρχει Θεός!

-και γελούν μαζί του οι νουνεχείς.

Είμαι σίγουρος, φωνάζει ο νουνεχής,

δεν υπάρχει Θεός!

-και γελούν μαζί του οι Θεοί.

Για να καταλήξει "Έχουμε δρόμο ακόμη" για να απαλλαγούμε από όλους τους φόβους, τις δεισιδαιμονίες, τις προκαταλήψεις που κατά καιρούς μας φόρτωσαν οι θρησκείες.

Οι "συνομιλίες" του με τους ποιητές και τους "μεγάλους" αποκαλύπτουν το εύρος των διαβασμάτων του, των επιδράσεων αλλά και των αμφισβητήσεών του. Το ακαριαίο των "Στιγμών" του Μόντη, οι συμβολισμοί του Καβάφη, καταφανείς στην ποίηση του Στέφανου. Η πλατωνική φιλοσοφία, ο Νίτσε, ο Κάλβος, ο Σολωμός, ο Σεφέρης, ο Ηράκλειτος και προπάντων ο "δάσκαλός" του, όπως τον αποκαλεί, ο Δ. Λιαντίνης, γίνονται άλλοτε με το έργο τους κι άλλοτε με τη ζωή τους οι προσφιλείς του συνομιλητές.

Η ΜΟΝΑΞΙΑ ΤΟΥ ΑΪΝΣΤΑΙΝ

Το πρόβλημα με εμάς

δεν είναι πως η βλακεία μας είναι ατέλειωτη σαν το σύμπαν.

είναι που διαβάζουμε αυτό που είπε ο Αϊνστάιν

και θεωρούμε πως αφορά όλους τους άλλους.

ΠΡΟΣ ΠΑΟΥΛΟ ΚΟΕΛΟ

Το μόνο σύμπαν που συνωμοτεί

είναι το δικό σου.

Έγινες πλούσιος

πουλώντας παραμύθια.

Η ποίηση του Στέφανου Παντελίδη, απλή, κατανοητή, απογυμνωμένη από λυρικά ψιμμύθια, μπορεί να γίνει πηγή ευφρόσυνων στιγμών όταν την απολαμβάνουμε ως Τέχνη, αλλά και πρόξενος μελαγχολίας. Της μελαγχολίας που προκαλεί ο προβληματισμός για τα ανθρώπινα, τη ζωή και τον θάνατο, την Τέχνη και τον Θεό.