Η απόδειξη

Εντυπωσιακό στην πρωτοτυπία του, συναρπαστικό στην κάπως αστυνομική του πλοκή, φιλοσοφικό-θεολογικό ως προς τους προβληματισμούς που προκαλεί στον αναγνώστη, "Η απόδειξη" (Πόλις 2010, μετ. Ρένη Παπαδάκη) της Laurencce Cosse, είναι ένα εξαιρετικό ανάγνωσμα (διστάζω να το πω μυθιστόρημα) που μπορεί να αποτελέσει πηγή σκέψεων και προβληματισμών κι εντούτοις δεν του λείπει το χιούμορ και η ελαφράδα.

Το έργο τοποθετείται στο Παρίσι, με λίγες σκηνές στη Ρώμη,  και κρατάει μια βδομάδα, από τη Δευτέρα 24-31 Μαΐου 1999. Ένα βράδυ, ο Μπερτράν, μοναχός και θεολόγος του τάγματος των Καζουιστών (ανύπαρκτο στην καθολική Εκκλησία, αλλά όπως μας πληροφορεί η μεταφράστρια στις σημειώσεις της, η συγγραφέας αναφέρεται στο Τάγμα των Ιησουιτών), παίρνει μια εξασέλιδη επιστολή, στην οποία υπάρχει μια αδιάσειστη απόδειξη της ύπαρξης του Θεού. Μόλις τη διαβάζει, συγκλονίζεται, αρχίζει να τρέμει, "έπεσε μπρούμυτα στο πάτωμα, ξαπλωμένος φαρδύς πλατύς, όπως τη μέρα της χειροτονίας του". Ο ίδιος συγκλονισμός, η ίδια απέραντη γαλήνη και ευτυχία πλημμυρίζει και την ψυχή του συνάδελφού του Εβρέ, στον οποίο δείχνει την επιστολή. Οι δυο τους θεωρούν σωστό να αναφέρουν το γεγονός στον ανώτερό τους, τον επικεφαλής του Τάγματος, ο οποίος με τη σειρά του επιζητεί επιβεβαίωση από λαμπρούς θεολόγους. Κάποια στιγμή η μεγάλη είδηση φτάνει στον πρωθυπουργό της χώρας. Η αναστάτωση που δημιουργείται στην ψυχή του (αν και δεν έχει διαβάσει την απόδειξη) τον οδηγεί μέσα στη νύχτα να ψάχνει ιερέα για να εξομολογηθεί! Όταν όμως πληροφορεί τους υπουργούς του, τότε αρχίζει ο σκεπτικισμός. Πώς θα είναι μια κοινωνία όπου όλοι θα ζουν μέσα στη βεβαιότητα της ύπαρξης του Θεού; "Στις οικονομίες μας που είναι τόσο περίπλοκες και εύθραυστες, θα έρθουν τα πάνω κάτω. Θαμπωμένοι από τον Θεό, οι άνθρωποι δεν θα έχουν πια λόγο να εργάζονται για να δουλέψει η μηχανή όπως πριν. Η οικονομία θα περάσει σε δεύτερη μοίρα. Το ενενήντα τοις εκατό των ανθρώπινων εγχειρημάτων θα  φαίνονται γελοία. Ο διαφημιστής, η αισθητικός, όλοι οι έμποροι του ονείρου και της απόδρασης θα βάλουν λουκέτο. Οι έμποροι όπλων ακόμη περισσότερο. Η μόνη αποδεκτή συμπεριφορά θα είναι εκείνη που έχουν οι αφοσιωμένοι στα θεία: προσευχή και λιτότητα".- "Η απόδειξη ύπαρξης του Θεού θα μπορούσε να καταστρέψει την ισορροπία του κοσμικού κράτους.  Γιατί η ισορροπία βασίζεται στην αβεβαιότητα ύπαρξης του Θεού. Η απουσία απόδειξης της ύπαρξης του Θεού επιβάλλει το σεβασμό στους άπιστους, αλλά και η απουσία απόδειξης της ανυπαρξίας Του, το σεβασμό στους πιστούς". Η απόδειξη δεν πρέπει να δημοσιοποιηθεί!

Στο μεταξύ οι πέντε "μυημένοι", αυτοί που έχουν διαβάσει την απόδειξη, φτάνουν στο Βατικανό για να ενημερώσουν τον Ποντίφηκα. Ο Καρδινάλιος που τους δέχεται τους αναπτύσσει όλα τα επιχειρήματα υπέρ της συνέχισης της αβεβαιότητας για την ύπαρξη του Θεού. Ο Ποντίφηκας δεν ειδοποιείται. Το μυστικό θάβεται και όσοι το έμαθαν, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο σιωπούν.

Με αρκετές νύξεις σε θεολογικά ζηγήματα, κυρίως της καθολικής Εκκλησίας, πνευματώδες και ευρηματικό, το μικρό αυτό βιβλίο, παράλληλα με την αναγνωστική απόλαυση, δίνει τροφή για σκέψη και προβληματισμό.