Η καλή ζωή

"Η καλή ζωή" του Jay McInerney (Πόλις, 2008, μετ. Μαργαρίτα Ζαχαριάδου) είναι ένα σύγχρονο αμερικανικό μυθιστόρημα. Μια τοιχογραφία της "καλής" αμερικανικής κοινωνίας, ζωγραφισμένη στον καμβά του τοπίου της Ν. Υόρκης, και πιο συγκεκριμένα του Μανχάταν. Χρόνος, η ημερομηνία που χάραξε ανεξίτηλα την ιστορία και ταυτόχρονα τη ζωή των ηρώων του Μακίνερνι:11η Σεπτεμβρίου 2001. Μυθιστόρημα που παρά τον όγκο του (500 σελίδες) και παρά το κοινότοπο κεντρικό θέμα του, έναν παράνομο έρωτα, διαβάζεται απνευστί. Η αφηγηματική ικανότητα του 53χρονου Αμερικανού πεζογράφου, που στήνει ολοζώντανες μπροστά μας σκηνές, χαρακτήρες, οικογενειακές σχέσεις, διλήμματα, διαλόγους, σκέψεις, όλο το λαμπερό κόσμο της ανώτερης αστικής αμερικανικής τάξης, ενώ ταυτόχρονα την υπονομεύει αρχίζοντας από τον ίδιο τον τίτλο που φαντάζει φορτωμένος ειρωνεία, συνθέτει ένα εξαιρετικό μυθιστόρημα.

Τα τρία μέρη στα οποία χωρίζεται το βιβλίο σηματοδοτούν το περιεχόμενο με τους κυριολεκτικούς αλλά και συμβολικούς, πιστεύω, τίτλους τους: "Το μακρύ καλοκαίρι"-"Εκείνο το φθινόπωρο"-"Οι γιορτές". Η ιστορία αρχίζει λίγο πριν την 11η Σεπτεμβρίου, στο τέλος ενός "μακριού καλοκαιριού", του μακριού καλοκαιριού της ξεγνοιασιάς, της ζωής όπως τη ζούσαν οι Νεοϋορκέζοι πολλά "μακριά καλοκαίρια". Ένα διανοουμενίστικο ζευγάρι, ο Ράσελ, επιμελητής εκδόσεων και η Κορίν, που αφού αποσύρθηκε επαγγελματκά για να φέρει στον κόσμο (με πολλή δυσκολία) τα δίδυμα, τώρα εξάχρονα, παιδιά της, άρχισε ξανά να δραστηριοποιείται ως σεναριογράφος, ετοιμάζονται να δεχτούν φίλους τους για το δείπνο. Παράλληλα μας συστήνεται και το άλλο ζευγάρι της ιστορίας. Είναι ο Λουκ και η Σάσα ΜακΓκάβοκ. Εκείνος, πάμπλουτος οικονομικός παράγοντας, έχει αποσυρθεί από την ενεργό οικονομική ζωή, έχοντας κερδίσει αρκετά για να περάσει την υπόλοιπη ζωή του κάνοντας ό,τι του αρέσει. Εκείνη, πανέμορφη, πρότυπο της κοσμικής καλλονής, με μόνη φροντίδα τον εαυτό της και ενίοτε τη φιλανθρωπική δράση. Έχουν μια κόρη, τη 14χρονη Άσλεϊ.

Η ζωή όλων διακόπτεται ξαφνικά από το τρομοκρατικό χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου "Εκείνο το φθινόπωρο". Προσφυής η ιδέα του συγγραφέα να μη μας δώσει καμιά περιγραφή της καταστροφής, που την έχουμε δει ξανά και ξανά, που έχουμε διαβάσει γι' αυτήν, που τα σύγχρονα μέσα μας την έδειξαν σχεδόν την ώρα που συνέβαινε. Ούτε καν αναφορά στη συγκεκριμένη μέρα δεν επιχειρεί ο Μακίνερνι. Από την παραμονή της 11ης πηδάει στην επομένη. Όμως η 11η θα σκιάζει με την παρουσία της και τις συνέπειές της όλο το βιβλίο από δω και πέρα και όλη τη ζωή των ηρώων του.

Την επομένη της καταστροφής συναντώνται κοντά στα καπνίζοντα ερείπια ο Λουκ, που εντελώς τυχαία έχει σωθεί, και η Κορίν, που του προσφέρει λίγο νερό. Οι δυο τους, άγνωστοι ως τότε μεταξύ τους, θ' αρχίσουν να προσφέρουν εθελοντική εργασία για βδομάδες, ετοιμάζοντας φαγητό για τους διασώστες. Ο έρωτας μεταξύ τους γεννιέται στη σκιά των δίδυμων πύργων. Παντρεμένοι κι οι δυο, αλλά με ήδη κλονισμένες τις συζυγικές τους σχέσεις, ζουν στιγμές τρυφερών συναισθημάτων, πάθους και έντονης σεξουαλικότητας. Σχεδιάζουν να εγκαταλείψουν τις οικογένειές τους και να κάνουν μια νέα αρχή στη ζωή τους. Ο συγγραφέας φροντίζει να τους εφοδιάσει με αρκετά ελαφρυντικά για απάμβλυνση των ενοχών τους. Η κοσμική γυναίκα του Λουκ, η Σάσα, φημολογείται ότι έχει δεσμό με έναν άλλο πάμπλουτο Νεοϋορκέζο, ενώ η χωρίς επαρκή επίβλεψη κόρη της καταλήγει στο νοσοκομείο λόγω υπερβολικής δόσης. Ο δε Ράσελ, όπως μαθαίνει η Κορίν, για δυο χρόνια διατηρούσε δεσμό με τη γραμματέα του. (Παρένθεση: Βεβαίως ο Μακίνερνι δεν χρησιμοποιεί την ευπρεπή γλώσσα που μεταχειρίζομαι εγώ εδώ και ίσως η γλώσσα του είναι κάτι που μπορεί να ενοχλήσει, όπως λένε και για τις ακατάλληλες σκηνές στις ταινίες!).

Και ακολουθεί το τρίτο μέρος, "Οι γιορτές". Πλησιάζουν Χριστούγεννα. οι δυο παράνομοι εραστές δεν έχουν εγκαταλείψει ακόμη τις οικογένειές τους. Τυπικά μένουν μαζί, ακολουθώντας τις από χρόνια καθιερωμένες οικογενειακές συνήθειες. Ο αναγνώστης στέκεται δίβουλος και απορημένος. Πώς θα μπορέσει ο συγγραφέας να δώσει ένα ικανοποιητικό τέλος σ' αυτή την ιστορία; Πώς θα εξισορροπήσει το μεγάλο έρωτα με τις οικογένειες που οδεύουν προς διάλυση; Βρήκα εκπληκτικό τον τρόπο που το πετυχαίνει σε μια τελευταία εξαιρετική σκηνή, όταν αναπάντεχα οι δυο οικογένειες, από τη μια ο Λουκ, η Σάσα, η κόρη τους Άσλεϊ και από την άλλη ο Ράσελ, η Κορίν και τα δίδυμα συναντώνται, άγνωστοι μεταξύ τους, έξω από το θέατρο, όπου ετοιμάζονται να παρακολουθήσουν τον "Καρυοθραύστη".

Η ερωτική ιστορία μπορεί να βρίσκεται στο κέντρο του μυθιστορήματος, όμως τον πρωταγωνιστικό ρόλο, πιστεύω, διαδραματίζει η ίδια η πόλη, η μαγευτική Ν. Υόρκη. Οι γειτονιές της, η Τριμπέκα, το Άπερ Ίστ Σάιτ, οι λεωφόροι της, η 5η, η Μπροντγουέη, οι δρόμοι της, το Σέντραλ Παρκ, το "21", μικρά μπαρ και καφετέριες και βεβαίως το Graound Zero, Το Σημείο Μηδέν. Για σύντομα διαστήματα το σκηνικό μεταφέρεεται και έξω από τη Ν. Υόρκη, όπως το νησί Ναντάκετ ή μια μικρή πόλη στο Τενεσί. Ονόματα υπαρκτών προσώπων, ταινιών, βιβλίων, τραγουδιών, ακόμα και αναμνήσεις από τον εμφύλιο πλημμυρίζουν το πολυσέλιδο βιβλίο και οι επεξηγηματικές σημειώσεις της μεταφράστριας καθίστανται απαραίτητα βοηθητικές.

Ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο, όπου το πραγματικό σμίγει με το φανταστικό σ' έναν ελκυστικότατο συνδυασμό, καθιστώντας το διαχρονικώς επίκαιρο.