Κερύνεια αγαπημένη...(Σαν απάντηση στη Νοέλ Μπάξερ)

Χρόνια τώρα, ενώ έγραψα πλήθος κείμενα, δεν έγραψα τίποτα για την Κερύνεια. Τίποτα που να βγαίνει μέσα από την ψυχή μου γι' αυτή την αγαπημένη, μικρή πολιτεία, τίποτα που να πηγαίνει σε βάθος και ν' ανασκαλεύει μνήμες παλιές. Μια υποσυνείδητη ανάγκη άμυνας, μια προσπάθεια απώθησης σκέψεων που πολύ θα με πονούσαν, νομίζω πως ορθωνόταν μπροστά μου κάθε φορά που ήθελα να γράψω κάτι. Μια νοερή επιστροφή στο παρελθόν και μια έντονη αναπόληση της Κερύνειας δεν μπόρεσα ή μάλλον δεν θέλησα να κάνω ως τώρα για να αποφύγω τον πόνο που θα μου προκαλούσε.

Σήμερα όμως νιώθω πως είμαι ένοχη. Πως ένα τέτοιο λόγο της τον χρωστούσα καιρό της αγαπημένης πολιτείας κι ήρθε η ώρα να τον πω. Σκέφτομαι μόνο, όχι χωρίς θλίψη, πως δεν είναι καθόλου εύκολο, ίσως μάλιστα αδύνατο, να μεταδώσω αυτό που αισθάνομαι στους νεότερους, αυτούς που δεν γνώρισαν ποτέ ή που θυμούνται πολύ αμυδρά την Κερύνεια. Ίσως είναι καλύτερα γι' αυτούς. Καλύτερα να μην έχεις γνωρίσει ποτέ την ευτυχία παρά να τη γνωρίσεις και να τη χάσεις. Πώς να λυπηθείς άμα δεν ξέρεις τι έχασες; Μονάχα εμείς οι μεγαλύτεροι, μονάχα εμείς που τη ζήσαμε και την αγαπήσαμε μπορούμε να νιώθουμε αυτή την αβάσταχτη θλίψη από το χαμό της. Πάλι στριφογυρίζω γύρω από το θέμα μου, πάλι δεν τολμώ να τ' αγγίξω.

Είναι κι αυτός ένας ειρμός της σκέψης

ένας τρόπος ν' αρχίσεις να μιλάς

για πράγματα που ομολογείς δύσκολα

κατά τον ποιητή. Ας την αφήσω λοιπόν τη σκέψη να γυρίσει πίσω, καιρός είναι.

Σίγουρα η Κερύνεια ήταν όμορφη. Μπορεί και να είναι όμορφη ακόμα, δεν ξέρω. Πάρα πολύ συχνά ακούω γνωστούς να περιγράφουν όμορφα, μικρά λιμανάκια ελληνικών νησιών λέγοντας, για να γίνουν πιο σαφείς ή για να τονίσουν την ομορφιά τους: "Να, σαν την Κερύνεια είναι". Σαν να μη βρίσκεται άλλη περιγραφή, άλλη παρομοίωση που να αποδίδει την ομορφιά ενός τοπίου παρά μόνο το "σαν την Κερύνεια". Κι όμως τίποτε δεν είναι σαν την Κερύνεια. Ο τόπος δεν είναι μονάχα η φύση, το περιβάλλον, τα σπίτια, η θάλασσα. Ο τόπος έιναι οι άνθρωποι και τα συναισθήματά τους, τα γεγονότα που ζήσαμε εκεί, οι αναμνήσεις που μας δένουν με πρόσωπα και περιστατικά χαμένα πια για πάντα. Το Κάστρο, το λιμάνι, ο Φάρος, το Πέντε Μίλι, ο Ζέφυρος, ο Άης Γιώρκης, το Νησί, Γλυκιώτισσα δεν είναι σκέτα ονόματα κι όμορφες τοποθεσίες. Στο Ζέφυρο μαζέψαμε κυκλάμινα και τραγουδήσαμε χαρούμενα τραγούδια στις μαθητικές μας εκδρομές. Ήπιαμε ούζο και ζαλιστήκαμε στη δροσερή του βεράντα αντικρίζοντας από ψηλά τη θάλασσα. Στο Πέντε και στο Έξι μίλι μάθαμε να κολυμπούμε στις ρηχές, αμμουδερές τους ακρογιαλιές. Παίρναμε το λεωφορείο, παίρναμε τα σάντουιτς και τη χαρούμενη προσμονή του θαλάσσιου μπάνιου και ξεκινούσαμε. Πού να το ξέραμε τότε πως αυτές οι στιγμές δεν θα ξανάρχονταν, πού να το προβλέπαμε και να απολαμβάναμε πιο πολύ την ευτυχία που είχαμε...

Στον Άη-Γιώρκη περάσαμε αξέχαστα καλοκαίρια. Να ξυπνάς το πρωί και να 'ναι η θάλασσα δική σου και μόνο. Να κάνεις τον περίπατό σου το απόγευμα, να βλέπεις τον ήλιο να βυθίζεται πίσω από τον Πενταδάχτυλο και ν' απολαμβάνεις μόνο τα χρώματα και την ηρεμία, χωρίς θλίψη για τη μέρα που τελειώνει, γιατί είσαι βέβαιος πως και την άλλη μέρα θα είναι και πάλι στη θέση τους. Κι όμως ήρθε μια αυγή που δεν ήταν όλα στη θέση τους. Ήρθε ένα χάραμα που δεν μας ξύπνησε ο φλοίβος της θάλασσας, αλλά οι βόμβοι των αεροπλάνων. Τελευταία εικόνα που κρατάω μέσα μου της αγαπημένης επαρχίας οι βόμβες να πέφτουν, ο τρόμος που μας πλημμύρισε, η αγωνία κι η προσπάθεια να σωθούμε.

Πολύ συχνά όλα αυτά που συνειδητά προσπαθώ να καταπιέσω στο υποσυνείδητο για να μην τα σκέφτομαι, για να μη με πονάνε, για να μη με πληγώνουν, βρίσκουν στον ύπνο αφύλακτες τις πόρτες της ψυχής κι ανεβαίνουν και ζωντανεύουν στα όνειρα. Κάποτε περπατάω στα στενά δρομάκια της πόλης, κάποτε κόβω βόλτες στο λιμάνι, κάποτε παίρνουμε μια βάρκα και τραγουδάμε καντάδες στο σεληνόφωτο... μα το ξύπνημα με προσγειώνει στην οδυνηρή πραγματικότητα.

Θα μπορέσουν άραγε οι ξένοι που την πήραν και την κατοικούν τώρα να την αγαπήσουν όπως την αγαπήσαμε εμείς; Θα τη βλέπουν στα όνειρά τους, αν μια μέρα τη χάσουν; Θα τη γνοιαστούν όπως τη γνοιαστήκαμε εμείς; Γιατί οι δικοί μας δεσμοί δεν είναι μονάχα δεσμοί μιας γενιάς. Είναι δεσμοί που πάνε αιώνες πίσω. Παραδόσεις και θρύλοι και περιπέτειες δεμένες με την ιστορία του νησιού και τη ζωή των προγόνων μας που έζησαν, μόχθησαν και πέθαναν σ' αυτή τη γη.

Χρόνια τώρα συζητάνε οι πολιτικοί προσπαθώντας να βρουν μια λύση. Μα η απλή λογική του απλού ανθρώπου όλο απορία ρωτά: "Λύση σε τι; Να συζητήσουμε τι; Για μας είναι τόσο απλό το θέμα. Εκεί, πίσω από κείνο το βουνό, που αν απλώσεις το χέρι σου νομίζεις πως θα τ' αγγίξεις, είναι η Κερύνεια. Εκεί είναι τα σπίτια μας, είναι οι τόποι της νιότης μας, είναι η πατρίδα μας. Για μας δεν υπάρχει πρόβλημα, για να αναζητούμε τη λύση του. Εμείς κρατάμε ακόμα το κλειδί της εξώπορτας, για μας είναι όλα στην ίδια θέση, έτσι όπως τ' αφήσαμε, έτσι όπως έρχονται στα όνειρά μας και μας τυραννούν και μας γνέφουν φιλικά και μας περιμένουν".